##Harivamsha Maha Puranam - Part 3 - Bhavishya Parva
Chapter 3-28  Vishnu and others do penance

Itranslated by G. Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
September 20, 2008##
Proof-read by  K S Rmachandran, ramachandran_ksr @ yahoo.ca.
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
----------------------------------------------------------------

athAShThAviMshatitamo.adhyAyaH
viShNostapashcharyA paramaishvaryalAbhashcha


vaishampAyana uvAcha

dishaM jigamiShurdivyAmuttarAM satyasAdhanaH |
tathA sa dhAtunichaye puNye parvatarodhasi ||3-28-1
viShNuH paramadharmAtmA ekapAdena tiShThati |
dashavarShasahasrANi puShkare puShkarekAshNaH ||3-28-2
AtmanyAtmAnamAdhAya tapasA brahmasaMbhavaH |
ghaTate karmaNogreNa lokamutthAnakAraNAt ||3-28-3
bhAsuro bhasmanAchChAdya gAtrANi svayamAtmanaH |
aShTau varShasahasrANi sahasraM cha tapodhanaH ||3-28-4
tejasA tena jyotIMShi vibhAvya brAhmaNarShabhaH |
tiShThate nabhaso madhye yogAtmA bhAvaya~njagat ||3-28-5
somo viShayamAkShipya manasA dhArayAnmanaH |
yuktaH paramadharmAtmA brAhmIM siddhimupAgataH ||3-28-6
saMpradR^ishyata sarvatra divi bhuvyantare tathA |
jyotiShNu karma kurvANo bahurUpaH sa saMpadA ||3-28-7
maheshvaro.atigUDhAtmA vR^iSharUpeNa tiShThati |
uddhR^itya dakShiNaM pAdaM vAyubhakShaH samAhitaH ||3-28-8
aShTau varShasahasrANi sahasrashatameva cha |
mahAyogI mahAdevo niyamAdbrahmasaMbhavaH ||3-28-9
atha vAyurghanIbhUte ante charati gopateH |
phenIbhUtaM samudgAraiH pavanaM nirgiranmukhAt ||3-28-10
sa niShkrAntastato vaktrAtprANena paramAtmavAn |
niryAsabhUtaH patito naivArdro naiva pArthivaH ||3-28-11
sa pheno vAriNA.a.avishya chachAra vasudhAtale |
naivArdro naivashuShkA~Ngo vAyusa~NghAtamAgataH ||3-28-12
tatkAlaphenamutkShipya pavanaH saha vAriNA |
nirAlambe nirAlambastvabhrANi samapadyata ||3-28-13
te kShipanti payo bhUmAvAtmAnaM svena ghaTTitAH |
nIlameghAruNaprakhyA naivArdrA naiva pArthivAH ||3-28-14
brAhmIM mUrtiM samAdhAya vAyuH sarvatrago vashI |
samAH sahasraM saMpUrNaM chachAra vipulaM tapaH ||3-28-15
vahnirbahujaTI bhUtvA chIravalkalavAsabhR^it |
tapastapyadanAhAro maunamAsthAya pauShkare ||3-28-16
varShANAM cha sahasrANi trINi chaikaM cha yatnataH |
tasyAgnestejaHsaMbhUto mahAnagniH pravartate ||3-28-17
svargaprakAshaM kR^itvA cha svargavAsI tamonudaH |
divi bhUtaprakAshAkhyastapasA brahmasaMbhavaH ||3-28-18
[ tapashcharati dhUmAgnirlokAnAM bhUtabhAvanaH | ]
tattamo bhuvi rAjendra mAnuSheShu pratiShThitam |
bhAskarastejasaMhArastato bhavati sattamaH ||3-28-19
martyAnAM sarvabhUtAnAM teja AkShipya vartate |
na tu yogabale rAjanbrAhmaNasya visheShataH ||3-28-20
tattamo nAshayedrAtrau nApyaho bhavitaAdvayam |
puShpamitro mahAtejA yakShaH sarvatrago vashI |
tapashcharati dharmAtmA puShkareShu samAhitaH || 3-28-21
mahendrashikharAddhArA yavAntyo yAnti medinA |
tAvatsvarUpamAsthAya tiShThate nikhilAH samAH || 3-28-22
jAnubhyAM patito bhUmau jyotirnabhAsi pashyati |
samAH sahasraM nikhilaM netrairanimiShairjagat ||3-28-23
netrANi bahudhA tasya netrAntairabhiniHsR^itaH |
madhyaMdinakare prApte rashmivAntsaparigrahe ||3-28-24
te rashmayaH prabhAnetraiH shatasho.atha sahasrashaH |
rarAja tejaHsaMyogAdvidvadbhiriva pAvakaH ||3-28-25
sa visphuli~NgairnetrAntairAdityamanuvartate |
karmaNo.ante yugAnte vA jagato bahurUpiNaH ||3-28-26
bahutApaH punarbhUtvA niShaNNo vasudhAtale |
sa yo rashmiShu saMpUrNaM tapastepe sudAruNam ||3-28-27
nigR^ihItendriyo bhutvA apsarobhirlalAma ha |
meroH shikharamAsAdya kAmaM kAmena nirvaman ||3-28-28
tapaHkAmaH sa yakShastu kubero naravAhanaH |
viShNureva tapo.adhyakShastejaso.ante vijR^imbhati ||3-28-29
na hi kashchitpumAnasti ya evaM tapa Acharet |
triShu lokeShu rAjendra R^ite viShNuM sanAtanam ||3-28-30
vAsukirbahushIrShastu nAgendro maunamAsthitaH |
tapa Acharate samya~NnidhAya manasA manaH ||3-28-31
sheShaH satyadhR^itirnAgo balavAnbrahmasaMbhavaH |
vR^ikShamAruhya dharmAtmA avAkChIrSho.avalambate ||3-28-32
jihvAbhirlelihAnAbhirgAtrajaM viShamutsR^ijan |
samAH sahasraM saMpUrNaM nirAhArastapodhanaH ||3-28-33
 kAlakUTaM viShaM taddhi sumahatsamapadyata |
yena loko hyabhigrasto na sukhaM vindate nR^ipa ||3-28-34
sarvatrAnugataM tIkShNaM bhuja~NgeShu mahIpate |
ja~NgamaM sthAvaraM chaiva sarvatrAnugataM viSham ||3-28-35
parasparavivR^iddhena hiMsAyuktena bhArata |
nAshayatyAtmano.a~Ngani tena tIkShNena bhArata ||3-28-36
atha brahmA mahAbhAgo bhUtAnAM hitakAmyayA |
mantraM visR^ijate rAjanbrahmAkSharamahiMsakam||3-28-37
garutmAnvitataiH pakShairnakhAgraiH salilaM mahIm |
samAH sahasraM saMpUrNaM chUlAgreNAvalambinA ||3-28-38
parNabhAraishcha vikachairvistIrNairvasudhAtale |
rarAja vasudhA chaiva parNairbahuvichitritaiH ||3-28-39
yena vR^ittena jIveyuH sarvabhUtAni bhArata |
iha loke manuShyendra devaloke cha bhArata |
dhyaurivAchitanakShatrA mahItalavisarpibhiH ||3-28-40
himavAnhimasaMpAte bhavatyekacharo vashI |
puShkarAmbhasi dharmAtmA matsyo likhitamUrdhajaH ||3-28-41
atha sutalamAkramya pR^ithivI prAMshudehinI |
tapashcharati dharmAtmA bAhumudyamya dakShiNam ||3-28-42
sAgraM varShasahasraM cha shatamekaM cha suvrata |
tapashcharati saMyogAdvAyubhakShaH samAhitaH ||3-28-43
samAdhiyogAtsa~NgAdvA brahmayogasya bhArata
yeneyaM pR^ithivI rAjandhAryate brahmayoginA ||3-28-44
anAdyantena nityena sarvatra viShayaiShiNA |
yo.asau viShNuragAdhAtmA paramAtmA nirAkR^itiH ||3-28-45
dine niShaNNo bhavati ratrau bhavati vai sthiraH |
satyasandhaH sa dharmAtmA kAmakArakaro bhavet ||3-28-46
tasya yaH sodyataH pANiH pR^ithivyAM pR^ithivIsamaH |
rAtrau sa tapano bhavati maNDalaM vipulaM nabhaH ||3-28-47
sa chandraviShayaM rAja~nChamayAmAsa rundhati |
granANAM gatayashchaiva tArANAM cha visheShataH ||3-28-48
tAM ChAyAmAkShipantsomAtsravadbhirmaNDalena vai |
pR^ithivyAM dakShiNo haste mahAyogI mahAmanAH ||3-28-49
saiShA ChAyA shashIbhUtA shashimaNDalamAvishat |
ali~NgA pR^ithivIli~NgAdadbhutAdakShayA divi ||3-28-50
a~NgA~NgAnyupagR^ihyaiva tapashcharati nishchayAt |
prokShya pAdau tu satalau pR^ithivI tapasi sthitA ||3-28-51
sUryArchibhiH pIyamAnAdAkShipyata mahItale |
mahImivAmbuvasanAM yugAnte viShNutejasA ||3-28-52
rarAja sUryarashmibhirvyatiShiktA mahAnadI |
sphATikeva shubhA saiShA kA~nchanairdhAtubhirvR^itA ||3-28-53
Adityena samAdattA rashmitejobhisaMbhavaiH |
maNDalAntargatA devI chakShuShA nopalabhyate ||3-28-54
rashmibhiH punaruttIrNA tato yogena dhAvati |
AkAshaga~NgA saMvR^ittA vipulairambuvigrahaiH ||3-28-55
shItachChAyaishcha tarubhirlatAbhishcha sugandhibhiH | 	
padmakhaNDaishcha vividhaiH shushubhe divyagandhibhiH ||3-28-56
kA~nchanApIDajaghanA sphATikAntaramekhalA |
padmareNusitA pItA chakravAkAvataMsikA ||3-28-57
nIlagarbhasukeshAntA puShpasa~nchayasa~NkulA |
shobhate viprasarpantI pramadeva vibhUShitA ||3-28-58
saiShA ga~NgA phalaM lebhe puShkareNa samAhitA |
sutapA chandravihitA lokAnAM dhAraNe ratA ||3-28-59
sarasvatI svarairvyaktairadhIte brahmavAdinI |
pR^iShThAtprayAtAM shailendre mandare mandagAminI ||3-28-60
R^i~NmayAMshchaturo vedAnpAdaishchaturbhirAvR^itAn |
yajurbhiH sAmAbhishchaiva grathitA~nChikShayA tadA ||3-28-61
R^iShibhirjvalanaprakhyaistapasA dagdakilbiShaiH |
supArshvasya gireH pAde paridAyaiH supAraNaiH ||3-28-62
niHsvanaM sarvabhUtAni niyamaishcha na shR^iNvate |
mandarAgre visarpantaM jagatkR^itsnamatIndriyam ||3-28-63
virAmaniyame prApte tUShNIMbhUtA babhuva ha |
na vAchamIrayeddevI niyamAtsatyavAdinI ||3-28-64
atha bhUtAni sarvANi tUShNIMbhUtAni sarvashaH |
na shekurabhidhAnArthaM vyAhartuM vadanairbalAt |||3-28-65
vibhajya yogaM manasA sarvabhUteShvanugraham |
sarasvatI tIrayutA vyAjahAra mahAsvanam ||3-28-66
sarasvatyA samAyuktAM shikShAM gR^ihNanti dehinaH |
tasminnevAtha te sarve gAnaM gAyanti shikShayA ||3-28-67
AdityA vasavo rudrA marutashchAshvibhiH saha |
jaTilAshchIravasanA mu~njamekhaladhAriNaH ||3-28-68
gandharvAH kinnarAshchaiva sanAgAH saha chAmbhasaH |
tapashcharanti sahitAH puShkareShu manIShiNaH ||3-28-69 
api kITapata~Ngaishcha saha sarvaiH sarIsR^ipaiH |
shoShayanti sharIrANi tapasogreNa yatnataH ||3-28-70
viShNurviShNutvamApanno dehAntaravisR^iShTavAn |
saMrakShati mahAyogI sarvAMstAnsahachAriNaH ||3-28-71
puShkare ramate viShNurviShNureva dvidhA kR^itaH |
dIpyamAnaH svatejobhirvidhUma iva pAvakaH ||3-28-72
so.agnirmanaHsamudbhUtaH pR^ithivIM tApayanniva |
pradhAvati samaM tena maNDalaM dashayojanam ||3-28-73
virarAjArchibhirdIptaiH pR^iShThatashchAvalambibhiH |
vishIrNapArthivibhavairmayUkhairiva dIptitaH ||3-28-74
tasyAgnervisphuli~NgAnAM na shekurla~Nghane ratAH |
viprakIrNasya vasudhAmaryAdAmiva bhAskaram ||3-28-75
so.agnirdIpya vibhajyAMshUnvidhUma iva pAvakaH |
R^itvigbhirjvalanaprakhyairvikrIyata ivAdhvare ||3-28-76
So.agnirdhUmagatastatra tiShThate vipulaM tadA |
yAvadviShNuH kramaprApto niyamasya samApanAt ||3-28-77
rakShAM kR^itvA sthitaM vidyAdviShNurviShNuparAkramaH |
bhUtvA shatasharIro vai nAgo bAlAhako.abhavat ||3-28-78
tamagnimAtmasaMsR^iShTaM lelihAnaM mahAmatim |
pratipravR^ittaM tejobhirbhUtAnAM hitakAmyayA ||3-28-79
vAriNA sukhashItena prANinAM prANavardhanaH |
nyaShi~nchaddahanaM tatra nAgo bAlAhakastadA ||3-28-80
tataH siddhagaNairjuShTaH puShkare tapyate tapaH |
saMhR^itya manasA.a.atmAnaM mahAyogI mahAbalaH ||3-28-81
pAdagAtrANi saMhR^itya mano mUrdhni vidhArayan |
achalaM sthAnamAsAdya tUShNIMbhUto babhuva ha ||3-28-82
eShA dharmo hi dharmANAM nopadhAnavikalpitaH |
hitaH sarveShu bhUteShu iha chAmutra chobhayoH ||3-28-83
atha daityA hatAstatra samAgamyodyatAyudhAH |
mAyAprAptairbahuvidhairnagarairabhisaMvR^itAH ||3-28-84
agniM daityAH parvatAgrairabhighnanti paraMtapa |
jvalantaM jvalanaprakhyA mahAkAyA mahAbalAH ||3-28-85
meghIbhUtAshcha mAyAbhirvarShanti baladarpitAH |
tasminnevAbhisa~NghAte sasa~NghAtaM mahAbalam ||3-28-86
te shailAstvArchiShA dagdAH shatasho.atha sahasrashaH |
yugAnte prabhurAdityaH prajA iva didhakShati ||3-28-87
na shekuragniM daityAste mAyAbhirmukhamudyatam |
Aditya iva dIpyante nabhaH sUryodaye yathA ||3-28-88
vihitairudyamaiH sarvairdaityA bhagnaparAkramAH |
gandhamAdanamAsAdya niShaNNA nagamUrdhani ||3-28-89
sa chAgnirvaiShNavairlokairvidyudbhiH saha sa~NgataH |
antarikShacharAndaityAnnirdahanvicharandivi ||3-28-90
nAgo bAlAhakashchaiva meghaiH sa~NghAtamAgataH |
mumocha salilaM bhUmau parjanya iva vR^iShTimAn ||3-28-91
mantraiH sa~nchodito nAgo dvijebhyo vadanodgataiH |
mumocha toyasa~NghAtaM mAnayanviprajaM janam ||3-28-92

iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe bhaviShyaparvaNi 
pauShkare.aShTAviMshatitamo.adhyAyaH