##Harivamsha Maha Puranam - Part 3 - Bhavishya Parva
Chapter 72  Bali Banished to the Netherworld 
i-translated by G. Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
December 19, 2008##
Proof-read by  K S Rmachandran, ramachandran_ksr @ yahoo.ca.
13, 14, 16, 18: tathA pare -> tathApare??
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
----------------------------------------------------------------

atha dvisaptatitamo.adhyAyaH
viShNorAdeshAt baleH pAtAlapraveshaH tatkR^itaviShNustavaH 
baliM prati garuDasya uktipratyuktI vAmanastavaphalakathanaM cha



vaishampAyana uvAcha

shR^iNu nAmAni sarveShAM rUpANyabhijanAni cha |
AyudhAni cha mukhyAni dAnavAnAM mahAtmanAm ||3-72-1
viprachittiH shibiH sha~NkurayaHsha~Nkustathaiva cha |
ayaHshirA ashvashirA hayagrIvashcha vIryavAn ||3-72-2
vegavAnketumAnugraH sogravyagro mahAsuraH |
puShkaraH puShkalashchaiva sAshvo.ashvapatireva cha ||3-72-3
prahrAdo.ashvashirAH kumbhaH saMhrAdo gaganapriyaH |
anuhrAdo hariharau vArAhaH saMharo rujaH ||3-72-4
vR^iShaparvA virUpAkSho atichandraH sulochanaH |
niShprabhaH suprabhaH shrImAMstathaiva cha nirUdaraH ||3-72-5
ekavaktro mahAvaktro dvivaktraH kAlasaMnibhaH 
sharabhaH shalabhashchaiva kuNapaH kulapaH krathaH ||3-72-6
bR^ihatkIrtirmahAgarbhaH sha~NkukarNo mahAdhvaniH |
dIrghajihvo.arkavadano mR^idubAhurmR^idupriyaH ||3-72-7
vAyurgaviShTho namuchiH shambaro vikSharo mahAn |
chandrahantA krodhahantA krodhavardhana eva cha ||3-72-8
kAlakaH kAlakAkShashcha vR^itraH krodho vimokShaNaH |
gaviShThashcha haviShThashcha pralambo narakaH pR^ithuH ||3-72-9
chandratApanavAtApI ketumAnbaladarpitaH |
asilomA pulomA cha bAShkalaH pramado madaH ||3-72-10
shR^igAlavadanashchaiva karAlaH keshireva cha |
ekAkShashchaikabAhushcha tuhuNDaH sR^imalaH sR^ipaH ||3-72-11
ete chAnye cha bahavaH kramamANaM trivikramam |
upatasthurmahAtmAnAM viShNuM daityagaNAstadA ||3-72-12
prAsodyatakarAH kechidvyAditAsyAH kharasvanAH |
shataghnIchakrahastAshcha vajrahastAstathA pare ||3-72-13
khaDgapaTTishahastAshcha parashvadhadharAH pare |
prAsamudgarahastAshcha tathA parighapANayaH ||3-72-14
mahAshanivyagrakarA maushalAstu mahAbalAH |
mahAvR^ikShodyatakarAstathaiva cha dhanurdharAH ||3-72-15
gadAbhushuNDihastAshcha vajrahastAstathA pare |
mahApaTTishahastAshcha tathA parighapANayaH ||3-72-16
asikampanahastAshcha dAnavA yuddhadurmadAH |
nAnApraharaNA ghorA nAnAveShA mahAbalAH ||3-72-17
kUrmakukkuTavaktrAshcha hastivaktrAstathA pare |
kharoShTravadanAshchaiva varAhavadanAstathA ||3-72-18
bhImA makaravaktrAshcha shishumAramukhAstathA |
mArjArashukavaktrAshcha dIrghavaktrAshcha dAnavAH ||3-72-19
garuDAnanAH khaDgamukhA mayUravadanAstathA |
ashvavaktrA babhruvaktrA ghorA mR^igamukhAstathA ||3-72-20
uShTrashalyakavaktrAshcha dIrghavaktrAshcha dAnavAH |
nakulasyeva vaktrAshcha pArAvatamukhAstathA ||3-72-21
chakravAkamukhAshchaiva godhavaktrAstathA pare |
tathA mR^igAnanAH shUrA gojAdimahiShAnanAH ||3-72-22
kR^ikalAsamukhAshchaiva vyAghravaktrAstathA pare |
R^ikShashArdUlavaktrAshcha siMhavaktrAstathA pare ||3-72-23
gajendracharmavasanAstathA kR^iShNAjinAmbarAH |
chIrasaMvR^itagAtrAshcha tathA phalakavAsasaH ||3-72-24
uShNIShiNo mukuTinastathA kuNDalino.asurAH |
kirITino lambashikhAH kambugrIvAH suvarchasaH ||3-72-25
nAnAveShadharA daityA nAnAmAlyAnulepanAH |
svAnyAyudhAni dIptAni pragR^ihyAsurasattamAH ||3-72-26
kramamANaM hR^iShikeshamupAtiShThanta dAnavAH |
pramathya sarvAndaiteyAnpAdahastatalaiH prabhuH ||3-72-27
rUpaM kR^itvA mahAkAyaM jahArAshu sa medinIm |
trailokyaM kramamANasya dyutirAdityasaMbhavA ||3-72-28
tasya vikramato bhUmiM chandrAditau stanAntare |
nabhaH prakramamANasya sakthideshe vyavasthitau |
paraM vikramamANasya jAnudeshe vyavasthitau ||3-72-29
viShNoramitavIryasya vadantyevaM dvijAtayaH |
jitvA lokatrayaM kR^itsnaM hatvA chAsurapu~NgavAn ||3-72-30
dadau shakrAya vasudhAM harirlokanamaskR^itaH |
sutalaM nAma pAtAlamadhastAdvasudhAtale ||3-72-31
balerdattaM bhagavatA viShNunA prabhaviShNunA |
tadavApyAsurashreShThashchakAra matimuttamAm ||3-72-32
rasAtalatale vAsamakarodasurAdhipaH |
tatrasthashcha mahAtejA dhyAnaM paramamAsthitaH ||3-72-33
uvAcha vachanaM dhImAnviShNuM lokanamaskR^itam |
kiM mayA deva kartavyaM brUhi sarvamasheShataH |
tato daityAdhipaM prAha devo viShNuH surottamaH ||3-72-34

viShNuruvAcha

dadAmi te mahAbhAga parituShTo.asmi te.asura |
varaM varaya bhadraM te yatheShTaM kAmamApnuhi ||3-72-35
mA cha shakrasya vachanaM pratihAsIH kathaMchana |
ahamAj~nApayAmi tvAm shreyashchaivamavApsyasi ||3-72-36
atha daityAdhipaM prAha viShNurdevAdhipAnujaH |
vAchA paramayA devo vareNyaH prabhurIshvaraH ||3-72-37
yattvayA salilaM dattaM gR^ihItaM pANinA mayA |
tasmAtte daitya devebhyo nAsti jAtu bhayaM kvachit ||3-72-38
sutalaM nAma pAtAlaM tatra tvaM sAnugo vasa |
sarvadaityagaNaiH sArdhaM matprasAdAnmahAsura ||3-72-39
na cha te devadevasya shakrasyAmitatejasaH |
shAsanaM pratihantavyaM smaratA shAsanaM mama ||3-72-40
devatAshchApi te sarvAH pUjyA eva mahAsura |
bhogAMshcha vividhansamyagyaj~nAMshcha sahadakShiNAn ||3-72-41
prApsyase cha mahAbhAga divyAnkAmAnyathepsitAn |
iha chAmutra chAkShayyAnvividhAMshcha parichChadAn |
daityAdhipatyaM cha sadA matprasAdAdavApsyasi ||3-72-42
yadA cha tAM mayA proktAM maryAdAM chAlayiShyasi |
vadhiShyanti tadA hi tvAM nAgapAshairmahAbalAH ||3-72-43
namaskAryAshcha te nityaM mahendrAdyA divaukasaH |
mama jyeShThaH surashreShTha shAsanaM pratigR^ihyatAm ||3-72-44

baliruvAcha 

devadeva mahAbhAga sha~NkhachakragadAdhara |
surAsuraguro shreShTha sarvalokamaheshvara |
tatrAsato me pAtAle bhAgaM brUhi surottama ||3-72-45
mamAnnamashanaM deva prAshanArthamariMdama |
tadvadasva surashreShTha tR^iptiryena mamAkShayA ||3-72-46

shrIbhagavAnuvAcha 

	ashrotriyaM shrAddhamadhItamavrata-
		madakShiNaM yaj~namanartvijA hutaM |
	ashraddhayA dattamasaMskR^itaM havi-
		rete pradattAstava daitya bhAgAH ||3-72-47
puNyaM madveShiNAM yachcha madbhaktadveShiNAM tathA |
krayavikrayasaktAnAM puNyaM yachchAgnihotriNAm ||3-72-48
ashraddhayA cha yaddAnaM dadatAM yajatAM tathA |
tatsarvaM tava daityendra matprasAdAdbhaviShyati VV3-72-49

vaishampAyana uvAcha

etachChrutvA tu vachanaM balirviShNormahAtmanaH |
evamastviti taM proktvA pAtAlamasurottamaH |
pravivesha mahAnAdo devAj~nAM pratipAlayan ||3-72-50
etasminnantare chApi viShNustridashapUjitaH |
bhagavAnapi rAjyAnAM pravibhAgAMshchakAra ha ||3-72-51
dadau pUrvAM dishaM chaindrIM shakrAyAmitatejase |
yAmyAM yamAya devAya pitR^irAj~ne mahAtmane ||3-72-52
pashchimAM tu dishaM prAdAdvaruNAya mahAtmane |
uttarAM cha kuberAya yakShAdhipataye disham ||3-72-53
adhaHsthAM nAgarAjAya somAyordhvAM dishaM dadau |
evaM vibhajya trailokyaM viShNurbalavatAM varaH ||3-72-54
jagAma tridivaM devaH pUjyamAno maharShibhiH |
vAmanaH sarvabhUteshaH pratiShThApya cha vAsavam ||3-72-55
tasminprayAte durdharShe vAmane.amitatejasi |
sarve mumudire devAH puraskR^itya shatakratum ||3-72-56

vaishampAyana uvAcha

gate tu tridivaM kR^iShNe baddhvA vairochaniM balim |
nAgaiH saptashirobhishcha kambalAshvatarAdibhiH ||3-72-57
nAgabandhanaduHkhArtaM baliM vairochaniM tataH |
yadR^ichChayAsau devarShirnAradaH pratyapadyata ||3-72-58
sa taM kR^ichChragataM dR^iShTvA kR^ipayAbhipariplutaH |
uvAcha dAnavashreShThaM mokShopAyaM dadAmi te ||3-72-59
stavaM devAdhidevasya vAsudevasya dhImataH |
anAdinidhanasyAsya akShayasyAvyayasya cha ||3-72-60
tamadhIShvAtha daityendra vishuddhenAntarAtmanA |
tadgatastanmanA bhUtvA drutaM mokShamavApsyasi ||3-72-61
tato virochanasutaH prayataH prA~njaliH shuchiH |
mokShaviMshakamavyagro nAradAtsamadhItavAn ||3-72-62
tamadhItya stavaM divyaM nAradena samIritam |
pR^ithivI choddhR^itA yena taM jajApa mahAsuraH ||3-72-63
oM namo.astvanantapataye akShayAya mahAtmane |
jaleshayAya devAya padmanabhAya viShNave ||3-72-64
saptasUryavapuH kR^itvA trI.NllokAnkAntavAnasi |
bhagavankAlakAlastvaM tena satyena mokShaya ||3-72-65
naShTachandrArkagagane kShINayaj~natapaHkriye |
punashchintayase lokAMstena satyena mokShaya ||3-72-66
brahmarudrendravAyvagnisaridbhujagaparvatAH |
tvatsthA dR^iShTvA dvijendreNa tena satyena mokShaya ||3-72-67
mArkaNDena purA kalpe pravishya jaTharaM tava |
charAcharagataM dR^iShTaM tena satyena mokShaya ||3-72-68
eko vidyAsahAyastvaM yogI yogamupAgataH |
punastrailokyamutsR^ijya tena satyena mokShaya ||3-72-69
jalashayyAmupAsIno yoganidrAmupAgataH |
lokAMshchintayase bhUyastena satyena mokShaya ||3-72-70
vArAhaM rUpamAsthAya vedayaj~napuraskR^itam |
dharA jaloddhR^itA yena tena satyena mokShaya ||3-72-71
uddhR^itya daMShTrayA yaj~nAMstrInpiNDAnkR^itavAnasi |
tvaM pitR^INAmapi hare tena satyena mokShaya ||3-72-72
pradudruvuH surAH sarve hiraNyAkShabhayArditAH |
paritrAtAstvayA deva tena satyena mokShaya ||3-72-73 
dIrghavaktreNa rUpeNa hiraNyAkShasya saMyuge |
shiro jahAra chakreNa tena satyena mokShaya ||3-72-74
bhagnamUrdhAsthimastiShko hiraNyakashipuH purA |
huMkAreNa hato daityastena satyena mokShaya ||3-72-75
dAnavAbhyAM hR^itA vedA brahmaNaH pashyataH purA |
paritrAtAstvayA deva tena satyena mokShaya ||3-72-76
kR^itvA hayashirorUpaM hatvA tu madhukaiTabhau |
brahmaNe te.arpitA vedAstena satyena mokShaya ||3-72-77
devadAnavagandharvA yakShasiddhamahoragAH |
antaM tava na pashyanti tena satyena mokShaya ||3-72-78
apAntaratamA nAma jAto devasya vai sutaH |
kR^itAshcha tena vedArthAstena satyena mokShaya ||3-72-79
vedayaj~nAgnihotrANi pitR^iyaj~nahavIMShi cha |
rahasyaM tava devasya tena satyena mokShaya ||3-72-80
R^iShirdIrghatamA nAma jAtyandho gurushApataH |
tvatprasAdAchcha chakShuShmAMstena satyena mokShaya ||3-72-81
grAhagrastaM gajendraM cha dInaM mR^ityuvashaM gatam |
bhaktaM mokShitavAMstvaM hi tena satyena mokShaya ||3-72-82
akShayashchAvyayashcha tvaM brahmaNyo bhaktavatsalaH |
uchChritAnAM niyantAsi tena satyena mokShaya ||3-72-83
sha~NkhaM chakraM gadAM padmaM shAr~NgaM garuDameva cha |
prasAdayAmi  shirasA te bandhAnmokShayantu mAm ||3-72-84
sha~NkhachakragadAtUNashAr~NgaM cha garuDAdayaH |
prasAdayAmAsurhariM baliM mokShaya bandhanAt ||3-72-85
tataH prasanno bhagavAnAdidesha khageshvaram |
garuDaM nAgahantAraM baliM mokShaya bandhanAt ||3-72-86
tato vikShipya garuDaH pakShAvatulavikramaH |
jagAma vasudhAmUlaM yatrAste saMyato baliH ||3-72-87
AgamaM tasya vij~nAya nAgA muktvA mahAsuram |
yayuH purIM bhogavatIM vainateyabhayArditAH ||3-72-88
muktaM kR^iShNaprasAdena chintayAnamadhomukham |
bhraShTashriyamuvAchedaM garutmAnpannagAshanaH ||3-72-89

garuDa uvAcha

dAnavendra mahAbAho viShNustvAmabravItprabhuH |
mukto nivasa pAtAle saputrajanabAndhavaH ||3-72-90
itastvayA na gantavyaM gavyUtimapi dAnava |
samayaM yadi bhindhyAstvaM mUrdhA te shatadhA bhavet ||3-72-91
pakShIndravachanaM shrutvA dAnavendro.abravIdidam |
sthito.asmi samaye tasya anantasya mahAtmanaH ||3-72-92
jIvyopAyaM tu bhagavAnmama ki~nchitkarotu saH |
ihastho.ahaM sukhAsIno yenApyAye khageshvara ||3-72-93
balestu vachanaM shrutvA garutmAnidamabravIt |
pUrvameva kR^itastena jIvyopAyo mahAtmanA ||3-72-94
vartayiShyanti ye yaj~nA vidhihInA na R^itvijaH |
prAyashchittamajAnanto yaj~nabhAgastatastava ||3-72-95
na teShAM yaj~nabhAgaM vai pratigR^ihNanti devatAH |
anenApyAyitabalaH sukhamAtraM nivatsyasi ||3-72-96

vaishampAyana uvAcha 

saMdeshametaM bhagavAndattavAnkashyapAtmajaH |
dAnavendra mahAbAho viShNustrailokyabhAvanaH ||3-72-97
imaM stavamanantasya sarvapApapramochanam |
yaH paTheta naro bhaktyA tasya nashyati kilbiSham ||3-72-98
gohatyAyAH pramuchyeta brahmaghno brahmahatyayA |
aputro labhate putraM kanyA chaivepsitaM patim ||3-72-99
sadyo garbhAtpramuchyeta garbhiNI janayetsutam |
ye cha mokShaiShiNo loke yoginaH sA~NkhyakApilAH ||3-72-100
stavenAnena gachChanti shvetadvipamakalmaShAH |
sarvakAmaprado hyeSha stavo.anantasya kIrtyate ||3-72-101
yaH paThetprAtarutthAya shuchiH prayatamAnasaH |
sarvAnkAmAnavApnoti mAnavo nAtra saMshayaH ||3-72-102
eSha vai vAmano nAma prAdurbhAvo mahAtmanaH |
vedavidbhirdvijaireva paThyate vaiShNavaM yashaH ||3-72-103
yastvimaM vAmanaM divyaM prAdurbhAvaM mahAtmanaH |
shR^iNuyAnniyato bhaktyA sadA parvasu parvasu ||3-72-104
parAnvijayate rAjA yathA viShNurmahAbalaH |
yasho vimalamApnoti vipulaM chApnute vasu ||3-72-105
priyo bhavati bhUtAnAM sarveShAM vAmano yathA |
putrapautrAshcha vardhante ArogyaM guNasaMpadaH ||3-72-106
prIyate paThatashchAsya devadevo janardanaH |
sarvakAmayutashchaiva kR^iShNadvaipAyano.abravIt ||3-72-107

iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe bhaviShyaparvaNi 
vAmanaprAdurbhAve dvisaptatitamo.adhyAyaH