## itrans encoding of HarivamshamahApurAnam-
Part I - Harivamsha parva- 
Chapter 9
Encoded by Jagat (Jan Brzezinski)  jankbrz @ videotron.ca
proofread by K S Ramachandran ksrkal@dataone.in. March 2007.
Source:  Chitrashala Press edn, Gita Press edn.  ##

Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
----------------------------------------------------------------

navamo.adhyAyaH
vaivasvatotpattiH

vaishampAyana uvAcha
vivasvAn kashyapAjjaj~ne dAkShAyaNyAmarindama |
tasya bhAryAbhavatsaMj~nA tvAShTrI devI vivasvataH || 1-9-1
sureNuriti vikhyAtA triShu lokeShu bhAminI |
sA vai bhAryA bhagavato mArtaNDasya mahAtmanaH || 1-9-2
bhartR^irUpeNa nAtuShyadrUpayauvanashAlinI |
saMj~nAnA strI sutapasA dIpteneha samanvitA || 1-9-3
Adityasya hi tadrUpaM maNDalasya sutejasA |
gAtreShu paridagdhaM vai nAtikAntamivAbhavat || 1-9-4
na khalvayaM mR^ito.aNDastha iti snehAdabhAShata |
aj~nAnAt kashyapastasmAnmArtaNDa iti chochyate || 1-9-5
tejastvabhyadhikaM tAta nityameva vivasvataH |
yenAtitApayAmAsa trI.NllokAnkashyapAtmajaH || 1-9-6
trINyapatyAni kauravya saMj~nAyAM tapatAM varaH |
Adityo janayAmAsa kanyAM dvau cha prajApatI || 1-9-7
manurvaivasvataH pUrvaM shrAddhadevaH prajApatiH |
yamashcha yamunA chaiva yamajau sambabhUvatuH || 1-9-8
sA vivarNaM tu tadrUpaM dR^iShTvA saMj~nA vivasvataH |
asahantI cha svAM ChAyAM savarNAM nirmame tataH || 1-9-9
mAyAmayI tu sA saMj~nA tasyAshChAyA samutthitA |
prA~njaliH praNatA bhUtvA ChAyA saMj~nAM nareshvara || 1-9-10
uvAcha kiM mayA kAryaM kathayasva shuchismite |
sthitAsmi tava nirdeshe shAdhi mAM varavarNini || 1-9-11

saMj~novAcha

ahaM yAsyAmi bhadraM te svameva bhavanaM pituH |
tvayeha bhavane mahyaM vastavyaM nirvikArayA || 1-9-12
imau cha bAlakau mahyaM kanyA cheyaM sumadhyamA |
sambhAvyAste na chAkhyeyamidaM bhagavate kvachit || 1-9-13

ChAyovAcha
A kachagrahaNAddevi A shApAnnaiva karhichit |
AkhyAsyAmi mataM tubhyaM gacha devi yathAsukham || 1-9-14

vaishampAyana uvAcha
samAdishya savarNAM tAM tathetyuktA cha sA tayA |
tvaShTuH samIpamagamadvrIDiteva tapasvinI || 1-9-15
pituH samIpagA sA tu pitrA nirbhartsitA tadA |
bhartuH samIpaM gachCheti niyuktA cha punaH punaH || 1-9-16
agachadvaDavA bhUtvA.a.achChAdya rUpamaninditA |
kurUnathottarAn gatvA tR^iNAnyeva chachAra ha || 1-9-17
dvitIyAyAM tu saMj~nAyAM saMj~neyamiti chintayan |
Adityo janayAmAsa putramAtmasamaM tadA || 1-9-18
pUrvajasya manostAta sadR^isho.ayamiti prabhuH |
savarNatvAnmanorbhUyaH sArvarNa iti choktavAn || 1-9-19
manurevAbhavannAmnA sAvarNa iti chochyate |
dvitIyo yaH sutastasyAH sa vij~neyaH shanaishcharaH || 1-9-20
saMj~nA tu pArthivI tAta svasya putrasya vai tadA |
chakArAbhyadhikaM snehaM na tathA pUrvajeShu vai || 1-9-21
manustasyAkShamattattu yamastasyA na chakShame |
tAM sa roShAchcha bAlyAchcha bhAvino.arthasya vai balAt |
yadA saMtarjjayAmAsa saMj~nAM vaivasvato yamaH || 1-9-22
taM shashApa tataH krodhAtsAvarNaM jananI nR^ipa |
charaNaH patatAmeva taveti bhR^ishaduHkhitA || 1-9-23
yamastu tatpituH sarvaM prA~njaliH paryavedayat |
bhR^ishaM shApabhayodvignaH saMj~nAvAkyapratoditaH || 1-9-24
shApo.ayaM vinivarteta provAcha pitaraM tadA |
mAtrA snehena sarveShu vartitavyaM suteShu vai || 1-9-25
seyamasmAnapAhAya yavIyAMsaM bubhUShati |
tasyAM mayodyataH pAdau na tu dehe nipAtitaH || 1-9-26
bAlyAdvA yadi vA mohAttadbhavAnkShantumarhati |
yasmAtte pUjanIyAhaM la~NghitAsmi tvayA suta || 1-9-27
tasmAttavaiSha charaNaH patiShyati na saMshayaH |
apatyaM durapatyaM syAnnAmbA kujananI bhavet || 1-9-28
shapto.ahamasmi lokesha jananyA tapatAM vara |
tava prasAdAchcharaNo na patenmama gopate || 1-9-29

vivasvAnuvAcha

asaMshayaM putra mahadbhaviShyatyatra kAraNam |
yena tvAmAvishat krodho dharmaj~naM satyavAdinam || 1-9-30
na shakyamanyathA kartuM mayA mAturvachastava |
kR^imayo mAMsamAdAya yAsyanti dharaNItalam || 1-9-31
tava pAdAnmahAprAj~na tatastvaM prApsyase sukham |
kR^itamevaM vachastathyaM mAtustava bhaviShyati || 1-9-32
shApasya parihAreNa tvaM cha trAto bhaviShyasi |
Adityo.athAbravIt saMj~nAM kimarthaM tanayeShu vai || 1-9-33
tulyeShvabhyadhikaH snehaH kriyate.ati punaH punaH |
sA tat pariharantI tu nAchachakShe vivasvate || 1-9-34
AtmAnaM susamAdhAya yogAttathyamapashyata |
tAM shaptukAmo bhagavAnnAshAya kurunandana || 1-9-35
mUrdhajeShu cha jagrAha samaye.atigate.api cha |
sA tatsarvaM yathAvR^ittamAchachakShe vivasvate || 1-9-36
vivasvAnatha tachChrutvA kruddhastvaShTAramabhyagAt |
tvaShTA tu taM yathAnyAyamarchayitvA vibhAvasum |
nirdagdhukAmaM roSheNa sAntvayAmAsa vai tadA || 1-9-37

tvaShTovAcha
tavAtitejasAviShTamidaM rUpaM na shobhate |
asahantI cha tatsaMj~nA vane charati shADvale || 1-9-38
draShTA hi tAM bhavAnadya svAM bhAryAM shubhachAriNIm |
nityaM tapasyabhiratAM vaDavArUpadhAriNIm || 1-9-39
parNAhArAM kR^ishAM dInAM jaTilAM brahmachAriNIm |
hastihastaparikliShTAM vyAkulAM padminImiva |
shlAghyAM yogabalopetAM yogamAsthAya gopate || 1-9-40
anukUlaM tu devesha yadi syAnmama tanmatam |
rUpaM nirvartayAmyadya tava kAntamarindama || 1-9-41
rUpaM vivasvatashchAsIttiryagUrdhvasamaM tu vai |
tenAsau sambhR^ito devarUpeNa tu vibhAvasuH || 1-9-42
tasmAttvaShTuH sa vai vAkyaM bahu mene prajApatiH |
samanuj~nAtavAMshchaiva tvaShTAraM rUpasiddhaye || 1-9-43
tato.abhyupagamAttvaShTA mArtaNDasya vivasvataH |
bhramimAropya tattejaH shAtayAmAsa bhArata || 1-9-44
tato nirbhAsitaM rUpaM tejasA saMhR^itena vai |
kAntAtkAntataraM draShTumadhikaM shushubhe tadA || 1-9-45
mukhe nivartitaM rUpaM tasya devasya gopateH |
tataH prabhR^iti devasya mukhamAsIttu lohitam |
mukharAgaM tu yatpUrvaM mArtaNDasya mukhachyutam || 1-9- 46 
AdityA dvAdashaiveha sambhUtA mukhasaMbhavAH |
dhAtAryamA cha mitrashcha varuNo.amsho bhagastathA || 1-9-47
indro vivasvAn pUShA cha parjanyo dashamastathA |
tatastvaShTA tato viShNurajaghanyo jaghanyajaH || 1-9-48
harShaM lebhe tato devo dR^iShTvA.a.adityAn svadehajAn |
gandhaiH puShpairala~NkArairbhAsvatA mukuTena cha || 1-9-49
evaM sampUjayAmAsa tvaShTA vAkyamuvAcha ha |
gacha deva nijAM bhAryAM kurUMshcharati sottarAn || 1-9-50
baDavArUpamAsthAya vane charati shAdvale |
sa tathA rUpamAsthAya svabhAryArUpalIlayA || 1-9-51
dadarsha yogamAsthAya svAM bhAryAM baDavAM tataH |
adhR^iShyAM sarvabhUtAnAM tejasA niyamena cha || 1-9-52
vaDavAvapuShA rAjaMshcharantImakutobhayAm |
so.ashvarUpeNa bhagavAMstAM mukhe samabhAvayat || 1-9-53
maithunAya vicheShTantI parapuMsopasha~NkayA |
sA tanniravamachChukraM nAsikAyAM vivasvataH || 1-9-54
devau tasyAmajAyetAmashvinau bhiShajAM varau |
nAsatyashchaiva dasrashcha smR^itau dvAvashvinAviti || 1-9-55
mArtaNDasyAtmajAvetAvaShTamasya prajApateH |
saMj~nAyAM janayAmAsa vaDavAyAM sa bhArata |
tAM tu rUpeNa kAntena darshayAmAsa bhAskaraH || 1-9-56
sA cha dR^iShTvaiva bhartAraM tutoSha janamejaya |
yamastu karmaNA tena bhR^ishaM pIDitamAnasaH || 1-9-57
dharmeNa ra~njayAmAsa dharmarAja iva prajAH |
sa lebhe karmaNA tena parameNa mahAdyutiH || 1-9-58
pitR^INAmAdhipatyaM cha lokapAlatvameva cha |
manuH prajApatistvAsItsAvarNaH sa tapodhanaH || 1-9-59
bhAvyaH so.anAgate kAle manuH sAvarNike.antare |
merupR^iShThe tapo ghoramadyApi charati prabhuH || 1-9-60
bhrAtA shanaishcharashchAsya  grahatvamupalabdhavAn |
nAsatyau yau samAkhyAtau svarvaidyau tau babhUvatuH || 1-9-61
sevato.api tathA rAjannashvAnAM shAMtido.abhavat |
tvaShTA tu tejasA tena viShNoshchakramakalpayat || 1-9-62
tadapratihataM yuddhe dAnavAntachikIrShayA |
yavIyasI tayoryA tu yamI kanyA yashasvinI || 1-9-63
abhavat sA sariChreShThA yamunA lokabhAvinI |
manurityuchyate loke sAvarNa iti chochyate || 1-9-64
dvitIyo yaH sutastasya manorbhrAtA shanaishcharaH |
grahatvaM sa cha lebhe vai sarvalokAbhipUjitam || 1-9-65
ya idaM janma devAnAM shR^iNuyAdvApi dhArayet |
ApadbhyaH sa vimuchyeta prApnuyAchcha mahadyashaH || 1-9-66

iti shrImahAabhArate khileShu harivaMshe vaivasvatotpattau navamo.adhyAyaH 

 ##Both CS and GIta editions of this chapter are identical, except in
one place.  Verse 22 line 2.  Chitrashala edition uses yadA, while Gita
uses padA. If the former is adopted, then the translation would go as
"when Yama gave expression to his anger...". If Gita version is adopted, the
translation would be     "Yama gave vent to his anger by his foot...". Gita
version is more appropriate, when we take into account the subsequent
development. So I have retained the Gita version here. - KSR##
----------------------------------------------------------------------------
padA changed back to yadA just for conformity with ChitrashAla edition. - AH