Harivamsha, volume II, Appendix II, BORI, 1971
shrIgaNeshAya namaH
hari OM

sheShadharmaprakaraNam  4

itranslated by A. Purushothaman, purushothaman_avaroth @yahoo.com

bhUdAnamAhAtmyam

yudhiShThira uvAcha

saMprAptashrIrdvijavaraH  kiM chakAra gR^ihe svake  l
tatsarvaM vada tattvena devadeva jagatpate  ll  4-1

shrIbhagavAnuvAcha

brAhmaNe.abhyAgate tasminvaradAnasamutsake  l
hemaprAkAranichayaM hematoraNamaNDitam  ll  4-2
sharachchandranibhaiH saudhaiH krIDAshAlairvirAjitam  l
dIrghikAbhirvichitrAbhishchandropalavinirmitaiH  l
dAsibhirdAsavargaishcha sevakaishcha purohitaiH  l
ramaNIyaM gR^ihaM dR^iShtvA mudamApa dvijottamaH  ll  4-3
samAgataM dvijaM j~nAtvA kalyANi tatpriyA sati  l
nIrAjanapurogAbhiH kAminIbhiH puro dadhe  ll  4-4
niShkakaNThIM  svakAM bhAryAM kA~nchIdAmavibhUShitAm  l
muktAdAmavichitrA~NgIM karNapatravirAjitAm  ll  4-5  
vajravaiDUryavalayaira~NgadairupashobhitAM  l
evaMbhUtAM vichitrA~NgIM dR^iShtvA vismayamAgataH  ll  4-6
gR^ihaM  vivesha  dharmAtmA satyavAgvijitendriyaH  l
chitrairviShayabhogaishcha hyanubhUya  dvijottamaH  l
upaviShTAM svakAM  bhAryAM vachanaM chedamabravIt  ll  4-7
madvAkyaM shrUyatAM  bhadre dharme buddhiM sadA kuru  l
annadAnamahorAtraM  brAhmaNAnAM  dadasva ha  ll  4-8
mayA kR^itAnAM dharmANAmAnukUlyaM sadA kuru  l
prAtikUlyena naH shreyaH sarvaM vai nAshameShyati  ll  4-9
pativAkyamidaM shrutvA  brAhmaNI krodhamUrChitA  l
raktAkShI  bhImavadanA vachanaM chedamabravIt  ll  4-10
na dAsye kiMchitviprANAM bandhUnAM cha visheShataH  l
putrAnsaMprati vardhiShye putrA eva parA gatiH  ll  4-11
ko vA bandhujano nAtha mAM pUrvaM pratyapAlayat  l
bhavantamAtmajAnvApi  taM vadasva mahAmate  ll  4-12
mUDhavatpratibhAsi tvaM  bhavAnadya hi dharmakR^it  l
bhuktvA gR^ihe madIye tu  tUShNIM tiShTha madAj~nayA  ll  4-13
ityuktvA sA madonmattA nipIDya karasaMpuTam  l
AgatAnatithInbandhUnbhartsayAmAsa satvaram  ll  4-14
yathAkAmaM  svayaM bhuktvA  pativAkyavirodhinI  l
vinindantI svakAnbandhUnAste tatra gR^ihottame  ll  4-15
brAhmaNAvaj~nayA  chaiva bandhUnAM parivarjanAt  l
kShayaM prayAtA dharmAtmandagdhAraNyamiva dhruvaM  ll  4-16
naShTashriyaM tadA dR^iShtvA sarvashAstrArthatattvavit  l
sarvanItimayIM  prAj~na imaM gItimagAyata  ll  4-17     
vashyAH sutA  vR^ittakarI cha vidyA
nIrogatA sajjanasaMgatishcha  l
iShTA cha bhAryA  vashavartinI cha
duHkhasya  mUloddharaNAni pa~ncha  ll   4-18
anukUlA  priyA bhAryA yasya nAsti kutumbinaH  l
araNyaM tena gantavyaM  yathAraNyam tathA gR^iham  ll  4-19
dharmavighnakarI bhAryA yasya tiShThati mandire  l
martavyaM tena viduShA  na chedduHkhodadhiM vrajet  ll  4-20
atyunnatapadArUDhaH pUjyAnnaivAvamAnayet  l
nahuShaH shakratAM prApya chyuto.agastyAvamAnataH  ll  4-21
ityuktvA brAhmaNashreShThaH svakAM patnImabhaShata  l
tvayA kR^itamidaM doShaM  pashya mUrkhe phalam tvidam  l
gR^ihaM dagdhaM visheSheNa chaurairapahR^itaM  dhanam  ll  4-22
anAkarNya tu madvAkyamAsye  bhasma vyaniShpatat  l
tatphalaM bhu~NkSha yAsyAmi  atra stAtuM na shakyate  ll  4-23
pativAkyaM tadA shrutvA  duHkhitA vAkyamabravIt  l
yatkaroShi hi dharmAtmaMstatkaromi  dadAmi cha  l 
tvaddAsyA  yatkR^itaM nAtha karma tatkShamyatAmiti  ll  4-24
ityuktvA patitA mUlaM  pAdayorbrAhmaNasya sA  l
kShamasveti punarnamrA  dharmakAryaratAbhavat  ll  4-28
tadAprabhR^iti sA chaNDI bhartR^ishushrUShaNodyatA  l
avashiShTaistvasau  vipro dravyairdAnaparo.abhavat  ll  4-29
avashiShTaM tu sauvarNaM ratnAni vividhAni cha  l
dvijebhyo brAhmaNo vAkyaM vimR^ishyAnnaM dadau cha saH  ll  4-30
gR^ihakShetramR^ite  sarvaM  vastradhAnyAni dharmaja  l
brAhmaNAnAM tu sarveShAM  pAtrasAdakaroddvijaH  ll  4-31
evaM bhUte tadA vipre vAguvAchAsharIriNI  l
kimidaM brAhmaNashreShTha nirvedamadhigachChasi  ll  4-32
bhUdAnaM kuru viprANAM  shrotriyANAM mahAtmanAm  l
achirAtprApya saubhAgyaM  pUrvavatsukhameShyasi  l 
R^iShidevagaNastAta  bhUdAnaM  prArthayanti hi  ll  4-33
Iti khe saMgatAM vANIM shrutvA prIto  dvijottamaH  l  
gR^ihaM kShetrANi sarvANi  brAhmaNebhyaH  pradattavAn  ll  4-34
kR^payA brAhmaNAnAM vai shrotriyANAM mahAtmanAm  l
achiratprApya saubhagyaM mumude bhAryayA saha  ll  4-35
annagobhUmidAnAni  li~NgakR^iShNAjinAni cha  l
sALagrAmashilAdIni  kurvannAste dvijottamaH    ll  4-36
tasmAttvamapi rAjendra bhUdAnam kuru sarvathA  l
shrotriyANAM daridrANAM  dIkShitAnAM mahAtmanAm  ll  4-37
asvamedhasahasrANi vAjapeyashatAni cha  l
kR^itvA yatphalamApnoti  bhUmidAnAttadashnute  ll  4-38
sarvabhAgyakaraM puNyamAyurvardhanakAraNam  l
svargadaM putradaM pArtha bhUdAnaM  kavayo viduH  ll  4-39
manniveshitachittastu  mamaivaiti dadAti yat  l
dadAmi yasya sAyujyaM  so.ahaM pArtha na samshayaH  ll  4-40
dAnahomAdikAle tu bhojane cha visheShataH  l
mAM dhyAyankArayedyastu tasyAham muktido nR^ipa  ll  4-41
yudhiShThira uvAcha 
kA.NllokAn samavApnoti sa vipro bhuvaneshvara  l
etadAchakShva yogIndra tvadbhaktasya namo.astu te  ll  4-42
charAcharANAM bhUtAnAmantaryAminyadUttama  l
tvayA na viditaM kiMchitsarvalokeShu suvrata  ll  4-43

shrIbhagavAnuvAcha

sa vipro yogayuktAtmA sarvalokeShu mAM smaran  l
bubhuje viShayan sarvAnsatyavAganahaMkR^itI  ll  4-44
varShANAmayutaM  shrImAnsthitvA yogabalena vai l
ante jagAma mallokaM devarShigaNasevitam  ll  4-45
bhUdAnasya prabhAvena madanudhyAnasaMpadA  l
bhaviShyati hi te pArtha mallokaM chottamottamam  ll  4-46
etatte kathithaM pArtha bhUdAnasya phalaM mahat  l
bravImi sarvaM te dharmaM  kiM bhUya shrotumichChasi  ll  4-47
dharmaH shruto vA dR^iShTo vA kR^ito vA kathito.api vA  l
anumodito vA rAjendra nayatIndrapuraM naraM  ll  4-48
ya idaM puNyamAkhyAnaM  shR^iNoti shraddhayAnvitaH  l
sarvapApavinirmuktaH svargalokaM sa gachChati  ll  4-49
brAhmaNAnAM samAje cha tathA devAlaye paThet  l
shR^iNvatAM vadatAM chaiva malloko bhavati dhruvam  ll  4-50



November 22, 2008