Harivamsha, volume II, Appendix II, BORI, 1971 shrIgaNeshAya namaH hari OM itranslated by A. Purushothaman, purushothaman_avaroth @yahoo.com sheShadharmaprakaraNam 42 kumbhaghoNamAhAtmyam vaishaMpAyana uvAcha shrutvaitadra~NganAthasya vaibhavaM bhAgyavardhanam | vismayAnaM mahAprAj~naM bhIShmo dharmasutaM jagau || 42-1 bhIShma uvAcha athAtaH saMpravikShyAmi ra~NganAthasya vaibhavaM | yasya shravaNamAtreNa sarvapApaiH pramuchyate || 42-2 chandrapuShkariNI nAma shAshvatI muktidAyinI | tatrAste jagatAM nAthaH sarvakAlamariMdama || 42-3 tAM visR^ijya cha dharmAtmA bhagavAnavyayaH prabhuH | bhaktAnAM kAmadaH shrImAMstataH kvApi na gachChati || 42-4 sarvAnandakarI rAjansarvabhAgyapradAyinI | chandrapuShkariNI ramyA prItA sArUpyadAyinI || 42-5 chandrapuShkariNI divyA yatra tiShThati keshavaH | snAtAnAmatra sA devI saMsArabhayanAshinI || 42-6 putradA putrakAmAnAM pApahA pApakAriNAM | kratUnAM phaladA devI sarveShAM bharatarShabha || 42-7 tIrthAnAM bhuvi mukhyAnAM kShetrANAM cha nR^ipottama | chandrapuShkariNI mukhyA yatra tiShThati keshavaH || 42-8 siddhachAraNagandharvayakShavidyAdharAnvitaH | divyastrInikaraiH sevyo bhuktyarthaM cha vimukttaye || 42-9 sA rAjandurLabhA loke visheSHeNa kalau yuge | himAMshustatra dharmAtmA tapastepe sudushcharam | ArAdya devadeveshaM grahANAmadhipo.abhavat || 42-10 yudhiShThira uvAcha kimarthaM tapyate tena tArANAmadhipena vai | etanme vistarAdbrUhi kR^ipA mayi tavAsti chet || 42-11 bhIShma uvAcha Adau tAvanmahAbhAga savitA cha trayImayaH | tapasA harimArAdya lokachakShustathAbhavat || 42-13 j~nAtvA taM sarvabhutAnAM jIvabhUtaM durAsadam | atrinetrodbhavaH shrImAMtapastaptuM mano dadhe || 42-14 tapasA lokavikhyAto devAnsedrAnakampayat | vAyubhakSho nirAhAro jitakrodho mahAmatiH || 42-15 chandramA devadeveshaM chandrapuShkariNItaTe | dhyAyanstuvannamasyaMshcha chachAra tapa uttamam || 42-16 grIShme pa~nchAgnimadhyasthaM hemante jalavAsinam | jaladhArAkule rAjanvarShartau hi nirAshrayam || 42-17 dhyAyantamatulaM devaM vAsudevaM janArdhanam | nIlajImUtasaMkAshaM pItAmbaradharaM shubham || 42-18 chandrArkanetramamalaM vidyuchch~nchalalochanam | sahasrAdityasaMkAsho vedamUrtimakalmaShaM || 42-19 aNimAdiguNopetamArtatrANaparAyaNam | kalpavR^ikShatarormUlaM svargiNAmAspadaM shivam || 42-20 kAmadhenormUladhanaM sanakAdiniShevitam | jIvabhUtamasheShANAM lokAnAM pANDUnandana | sarvagaM tu sahasrAkShaM sahasrakiraNaM prabhum || 42-21 evaM bhaktyA prArthayantamantaryAmI jaganmayaH | AvirbhabhUva dharmAtmangaruDopari samsthitaH || 42-22 tamuvAcha kurushreShTha devagandharvasevitaH | atrinetrodbhavaH shrImAnkimarthaM tapyate tvayA || 42-23 toShitastapasAnena taddadAmi tavepsitam | varadaM pashya mAM tAta yatte manasi rochate || 42-24 lokanAthavachaH shrutvA shItAMshustaM praNamya cha | varadaM puNDarIkAkShamastauShItkamalApatim || 42-25 namo bhagavate tubhyaM sargasthityantakariNe | guNatrayasvarUpAya tasya bhedakarAya cha || 42-26 vishvayone jagannatha sahasrashirase namaH | sahasrachakShuShe tubhyaM sahasrabhujashAline || 42-27 sahasrapAdamUlAya karmaNAM phaladAyine | yaj~nAya yaj~narUpAya yaj~nAnAM pataye namaH || 42-28 pAhi pAhi jagannAtha praNatArtipraNAshana | dhruvaM padamasAmAnyaM dehi me bhaktavatsala || 42-29 saubhAgyamaNDalaM dehi kAntiM shItakariM prabho | atra tiShTha sadA deva chandrapuShkariNItaTe | mama nAmnA puShkariNyA nAmadheyam kuru svayam || 42-30 snAtAnAmatra devesha muktiM muktiM prayachCha ha | mAM pAhi sarvalokesha bhUyo bhuyo namostu te || 42-31 bhIShma uvAcha | tathAstviti tamAmantrya punarvachanamabravIt | grahANAmagarNIH shrImAnAdityo.ayaM hutAshanaH | bhavitAsi dvitIyo me tvamevAhaM na samshayaH || 42-32 chandrapuShkariNI hyeShA loke khyAtiM gamiShyati | snAtAnamatra sAyUjyaM bhaviShyati cha me.anagha || 42-33 lokamAturmahAlakShmyA varaM dattvA tataH param | atraiva sthirameShyAmi tatrAMshena sudhAkara || 42-34 soma uvAcha asheShajananI sA tu kutrAste mApate sati | lokanAtha namaste.astu vada tatkAraNaM prabho || 42-35 shrIbhagavAnuvAcha purAhaM lokarakShArtham saMbhavAmi punaH punaH | paritrANAya sAdhUnAmasataM nidhanAya cha | dharmasaMsthApanArthAya saMbhavAmi yuge yuge || 42-36 tapashcharati sA devI soDhuM virahamakShamA | kumbhaghoNe mahAkShetre sarvasiddhaniShevite || 42-37 lakShmIsarovare devI svarNapa~NkajakAnane | dhyAyantI mAM sadA devI sarvagaM bhaktavatsalam || 42-38 sadA sevitumichChanti yogidhyeyaM mahAmate | yugAntAM ShaTshataM soma dhyAyantyA mAM tapaH kR^itam || 42-39 tatkAraNAttu yAsyAmi chandra saMprati tatra vai | gachCha tvaM lokamatulaM jyotirgaNaniShevita || 42-40 patistvaM sarvaR^ikShANAmadyaprabhR^iti chandramA | tarugulmalatAdInAmoShadhInAM dvijanmanAm || 42-41 chandra uvAcha kiyaddUre sthitA devI tatkShetrasya phalaM tu kim | etadveditumichChAmi lokanAtha namo.astu te || 42-42 shrIbhagavAnuvAcha prAchibhAge tapasyantI yojananAM chatuShTaye | Aste tatra sarastIre svarNapa~NkajakAnane | kumbhaghoNamiti khyAtaM kShetrANAmuttamaM viduH || 42-43 lakShmIsarovaraM nAma tatra tiShThati saMprati | nirmitaM tapasA devyA parishuddhahR^idA tayA || 42-44 AdAvapi cha tatkShetraM devarShigaNasevitam | dharmavR^iddhikaraM kShetraM kumbhaghoNam vidurbudhAH || 42-45 kumbhakoNe mR^itiryasya tasya loko mamaiva hi | brahmanA sevitaM sthAnaM lokanAM sR^iShTimichChatA || 42-46 ga~NgAdisarvatIrthAni saMgR^ihya cha purA ramA | nirmame lokarakShArthaM pAvanaM tatsarovaraM || 42-47 varShe varShe samAgamya brahmadyAstatra devatAH | snAtvA munivarAH sarve yAnti sthAnaM svakaM punaH || 42-48 ekAhamapi yaH kuryAtsnAnaM tatra sudhAkara | prApnoti suralokaM sa pUjitaH siddhachAraNaiH || 42-49 trirAtraM vasatAM tatra kumbhaghoNe surAlaye | brahmaloko bhavetteShAM yAvadAbhUtasaMplavam || 42-50 lakShmIsarovare snAtvA pUjya mAM bhaktisaMyutaH | yo dadAti cha yaddAnaM taddAnaM pitR^imuktidaM || 42-51 puNyakShetrANi sarvANi tIrthAni sumahAnti cha | vasanti tatra vai soma hyanishaM puNyakA~NkShayA || 42-52 tasyaiva sadR^ishaM nAsti triShu lokeShu suvrata | anyakShetre kR^itaM pApaM puNyakShetre vinashyati || 42-53 puNyakShetre kR^itaM pApaM vArANasye vinashyati | vArANasyAM kR^itaM pApaM kumbhaghoNe vinashyati | kumbhaghoNe kR^itaM pApaM kumbhaghoNe vinashyati || 42-54 tasyAH sakAshaM gachChAmi sukhI bhava sudhAkara | tatrApi mAM bhajasveti tatraivAntaradhIyata || 42-55 itishrutvA harervAkyaM himAMshurvismayAnvitaH | dhyAyaMstatrApi deveshamAste chirataraM nR^ipa || 42-56 bhUsuto.api cha taM dR^iShTvA himAMshuM cha sudhAkaram | ugreNa tapasA tatra sa tR^itIyo graho.abhavat || 42-57 piturAj~nAM puraskR^itya saumyo api tapasAtra cha | avApa ravisAlokyaM grahANAM madhyameva cha || 42-58 guruH kamalapatrAkShIM svakAM bhAryAM himAMshunA | hR^itAM paramakalyANImavApAtra cha sevanAt || 42-59 daityamantrI chiraM kAlaM tatra taptvA tapaH param | avApya madhyaM teShAM tu grahANAM shubhado.abavat || 42-60 shanistu ravijaH shrImAnrAhuketU cha tAvubhau | te sarve suchiraM taptvA grahasamkhyAmupAgatAH || 42-61 indro yamaH prachetAshcha kuberanaLakUbarau | kumbhaghoNe mahAviShNumArAdhya prayayaurdivam || 42-62 dishAM patitvamApannA nityaM devaiH prapUjitAH | ArAdhya devadeveshaM dikpAlatvamupAgatAH || 42-63 harishchandro nalo rAjA purukutsaH purUravAH | sagaraH kArtavIryashcha ShaDete chakravartinaH || 42-64 khyAtiM loke mahatsattvaM dharmashraddhAM mahaddhanam | avApustasya kR^ipayA tapasA cha shubhavratAH || 42-65 shR^iNvatAM vadatAM chedametadbhAgyaM bhaveddhruvam || 42-66 April 5, 2009