Harivamsha, volume II, Appendix II, BORI, 1971
shrIgaNeshAya namaH
hari OM
itranslated by A. Purushothaman, purushothaman_avaroth @yahoo.com
sheShadharmaprakaraNam  54

kArtikyAdimAhAtmyavarNanam

vaishaMpAyana   uvAcha  

bodhayitvA tu pA~nchAlIM yAj~nasenIM pativratAM    |
sthitaM bhIShmaM mahAbhAgaM  dharmarAjo.abravIdidam   ||  54-1

yudhiShThira uvAcha  

ga~NgAsuta namste.astu pANDUnAM hitakR^ittama  |
shrotavyamasti kiMchinme sarvadharmAtmakaM vibho  ||  54-2
sarveShAmapi mAsAnAM vatsareShu cha yadvratam  |
hareH priyakaraM yachcha tanme tvaM kR^ipayA vada  ||  54-3

bhIShma uvAcha  

chAturmAsyavrataM puNyaM shrutaM kiM nu tvayAnagha  ||  54-4

vaishaMpAyana uvAcha  

bodhayitvA tu pA~nchAlIM yaj~napAtrisamanvitAm  |
proktaM mayA tu pA~nchAlyAH sarvama~NgalakAraNam  ||  54-5

yudhiShThira uvAcha  

parNashAlA samIpe tu shrutametanmayAnagha  |
prasannamabhavattasmAnmAnasaM me nadIsuta  ||   54-6

vaishaMpAyana uvAcha  

sukhI bhaveti taM choktvA  bhIShmastu vadatAM varaH  |
Adade  vachanaM dhImAndharmagarbhaM yashaskaram  ||  54-7
mAsavrataM pravakShyAmi kArtikyAdiShu shobhanam  |
yasya shravaNamAtreNa sarvapApaiH  pramuchyate  ||  54-8
AshvayukkR^iShNapakShasya  chaturdashyAM janArdanam  |
brAhme muhUrte chothAya smaretsarvAtmakaM  vibhum  ||  54-9
tailAbhya~Ngam prakurvIta bandhubhiH saha dharmaja  |
aruNodayavelAyAM  kuryAttAtkAlikIM kriyAM  ||  54-10
gAyatryAdi  japaM kR^itvA  sarvaM vai snAnapUrvakam  |
snAnadhUpAdinaivedyaiH pUjayetprayato harim  ||  54-11
bhakShyabhojyAdinaivedyairyaH prINayati keshavam  |
tilatailapradIpaishcha so.ashvamedhaphalaM labhet  ||  54-12
kArtikyAM dIpadAnaM tu  yaH karoti harergR^ihe  |
sa muktaH sarvapApebhyo viShNusAlokyamApnuyAt  ||  54-13
chaturdashyAM tu hariNA kR^iShNena jagatIpate  |
narako nihato nUnamasuro lokakANTakaH  ||  54-14
mahIsutena tenAsau  prArthito yadupuMgavaH  |
dattavAnakShayo.ananto varaM paramapAvanam  ||  54-15
vichintya sahasA rAjannarako lokakaNTakaH  |
sarvalokopakArArthaM natvA  vAchamuvAcha ha  ||  54-16
he kR^iShNa kamalAkAnta sha~NkhachakragadAdhara  |
mahatA divyarUpeNa mukto.ahaM bhavatA bhayAt  ||  54-17
mamAsminmuktidivase yo.abhya~NgasnAnatatparaH  |
yajati tvAM prayatnena tasya nAkaM dadasva ha  ||  54-18
imAm chaturdashIM nAtha narakAkhyAM vadanti ye  |
putrapautrAdisaMyuktA jIviShyanti kalau yuge  ||  54-19  
ityuktvA narako dhImAnvavande taM hariM vibhum  |
bhaviShyati yathA prItistathA te  tamuvAcha ha  ||  54-20
tasmAdrAjandine tasminbhakShyabhojyAdivistaraiH  |
naivedyaiH pUjayedviShNuM sa bhavenmuktapAtakaH  ||  54-21
abhya~NgasnAnakR^ittasminbrAhmaNAnAM kurUdvaha  |
sa muktaH sarvapApebhyo ga~NgAsnAnaphalaM labhet  ||  54-22
bhUsurAnbhojayedyastu chaturdashyAM shubhe dine  |
tasya viShNuH prasannAtmA dadAti svapadaM vibhuH  ||  54-23
ekasminbhojite  vipre taddine shubhade nR^ipa  |
vAjapeyaphalaM viddhi sAkShAtkR^iShNena bhAShitam  ||  54-24
kArtikyAM nR^ipa sharvaryAM dIpadAnaparo hareH  |
ekaM vA pa~ncha chatvAri  tasya pApaM nikR^intati  ||  54-25
yaH kuryAddIpadAnaM tu hyekamekaM dine dine  |
mAsamekaM svakairvaMshairviShNulokaM vrajeddhruvam  ||  54-26
visheShaM tatra vakShyAmi  kArtikyAM rAjasattama  |
paurNamAsIti vikhyAtA hareH priyakarA tithiH  ||  54-27
dIpadAnaM vR^iShotsargamannadAnaM karoti yaH  |
sarvAnvaMshyAnsamuddhR^itya sa viShNupadamashnute  ||  54-28
nigR^ihya cha baliM daityaM tena saMprArthito vibuH  |
prAdAttasmai varaM devo mA bhaiShIrityuvAcha tam  ||  54-29

baliruvAcha  

devadeva jagannAthapraNatArtipraNAshana  |
tvadbhaktiH shAshvatI me.astu pAtAle niraye.api vA  ||  54-30
kArtikyAM paurNamAsyAM tu mAghamAse surottama  |
medinImetya kR^ipayA tavtpUjAM kartumutsahe  ||  54-31
mamAgamanakAle tu  yo gehaM pUjayetsudhI  |
saMnidhau tava dIpena sa vai muktiM gamiShyati  ||  54-32
yA strI pativratA loke gR^ihaM dIpena pUrayet  |
dIpaM pradakShiNaM kuryAtsA bhavedvai suma~NgalA  ||  54-33
ityukto daityarAjena devadevo janArdanaH  |
tathetyuktvA tirobhUtaH so.api  pAtALamabhyagAt  ||  54-33
tasmAttaM pUjayedvidvAnhariNA data vaibhavam  |
harisAyujyamApnoti hariM saMpUjya bhaktitaH  ||  54-34
kArtikyAM dIpadAnena  j~nAnavR^iddhirbhaviShyati  |
j~nAnAnmokShamavApnoti  tasmAttaM pUjayetsudhI  ||  54-35
ya idaM puNyamAkhyAnaM  kArtikyAM shR^iNuyAdyadi |
bhaktimA.Nllabhate lokAndevagandharvasevitAn  ||  54-36
ata UrdhvaM pravakShyAmi  dhanvAkhyAM rAshimAgate  |
mArtANDe nR^ipashArdUla pUjAM vakShye hareH shubhAm  ||  54-37
dhanurmAsaM gateH bhAnau prAtaruthAya yo dvijaH  |
hareH pUjAM prakurvANo labhate harimandiram  ||  54-38
dhanurmAse hareH prItiM mugdAnnaM guDasaMyutam  |
yo.arpayetprAtaruthAya sa viShNupadamashnute ||  54-39
purA devAsure yuddhe  suraiH saMprArthito hariH  |
bhuktvA  prabhAte mugdAnnam  daityAnadrAvayachCharaiH  ||  54-40
tadAprabhR^iti loke.asminviShNubhaktA  janArdanam  |
dhanurmAse visheSheNa  pUjAM kurvanti yatnataH  ||  54-41
nishIthe kArtike mAsi  harerdIpAdipUjanam  |
prabhAte tu dhanurmAse  yaH kuryAtsa tu muktibhAk  ||  54-42
puShye mAse cha rAjendra snAnadhyAnajapAdibhiH  |
dIpanaivedyapUjAbhirnaro yAti surAlayam  ||  54-43
mAghasnAnaM prashaMsanti  tathA bhUsuratarpaNam  |
naivedyaM dIpapuShpAdairviShNoH kurvati bhaktimAn  ||  54-44
meShasaMkrAntikAle tu yaH kuryAddvijabhojanam  |
hareH pUjAM cha rAjendra  sa viShNupadamashnute  ||  54-45
chaitre mAsi site pakShe viShNupUjAparAyaNaH  |
yo vipraM satataM bhaktya pUjayechcha sa muktibhAk  ||  54-46
vaishAkhe cha site pakShe tR^itIyAkhye shubhe dine  |
brAhmaNAnbhojayedbhaktyA  viShNulokaM  vrajeddhruvam  ||  54-47
vaishAkhyAM paurNamAsyAM tu guDapAnIyamuttamam  |
dadhyodhanaM nAlikeraM  harerlokapradaM shubham  ||  54-48
guDodhanaM dadhirhavyaM  ChatrachandanapAdukAH  |
ye prayachChanti viprebhyo   viShNulokaM prayAnti te  ||  54-49
ya idaM dharmacharitaM shR^iNoti satataM naraH  |
sarvapApavishuddhAtmA yAti viShNoH padaM shubham  ||  54-50


May 2, 2009