Harivamsha, volume II, Appendix II, BORI, 1971 shrIgaNeshAya namaH hari OM itranslated by A. Purushothaman, purushothaman_avaroth @yahoo.com sheShadharmaprakaraNam 56 bhAgavatalakShaNam janamejaya uvAcha kasya nAmAni puNyAni kIrtanIyAni nityashaH | devatAnAM cha sarveShAM kasya bhakto vishiShyate || 56-1 kasyAyudhAni dhAryANi kashcha nityaM prapUjyate | nR^iNAM bhavati kaivalyaM kasya nAmaprakIrtanAt || 56-2 vaishaMpAyana uvAcha amumarthaM puraskR^itya saMpR^iShTo dharmasUnunA | bhiShmo bhAgavatashreShThashchiraM dhyAtvA jagau vachaH || 56-3 bhIShma uvAcha kailAsashikhare ramye devI devaM maheshvaram | praNamya shirasA shaMbhuM pArvatI vAkyamabravIt || 56-4 pArvatyuvAcha sarvaj~nastvaM jagatsAkShi~ncharAcharaguruH pitA | sarvalokeshvaraH sAkShAtsR^iShTisthityantakAraNam || 56-5 vaiShNavAnAM cha mAhAtmyaM shrotumichChAmi shaMkara | prAkR^itAnAM cha heyatvaM yathArthaM vada shaMkara || 56-6 Ishvara uvAcha sAdhu sAdhu mahAdevI sAdhUnAM cha hitaiShiNI | vaiShNavAnAM cha mahAtmyaM tava vakShyAmi suvrate || 56-7 sha~NkhachakrA~NgitAnbhaktAnyaH pUjayati mAnavaH | sa sAkShAdviShNusAmIpyaM labhate nAtra saMshayaH || 56-7 viShNuchakrA~NgitaM vipraM yo bhUmAvabhivAdayet | lalATe saktapAMsUnAM saMkhyA yAsti yAvati | tAvatsamAH sa bhUpAla brahmaloke mahIyate || 56-8 sagotraM yadyapi shrAddhe chakrA~NgitabhujaM vadet | sa sAkShAdviShNusAyUjyaM dvijaH prApnotyasaMshayaH || 56-9 sha~NkhachakrA~NgitaM vipraM dR^iShTvA yo hlAdito bhavet | sa puNyalokamApnoti hyaihikaM sukhamashnute || 56-10 chakrA~NgitAnAM nAmAni yo vadetbhaktimAnnaraH | sarvapApavinirmuktaH sa yAti paramaM padam || 56-11 chakrA~NgitAya viprAya yo bhaktyAnnaM dadAti cha | annasaMkhyAni varShANi brahmaloke mahIyate || 56-12 viShnubhaktAya viprAya chakrachihnAya mAnavaH | gocharmamAtraM yo dadyAdbhUmiM syAtsa tu rAjyabhAk || 56-13 viShuvAyanasaMkrAntiShUparAge tathA raveH | cahkrA~NgitAya viprAya dAnAnmokShamavApnuyAt || 56-14 viShNuchakrA~NgitaM vipraM gandhapuShpAdibhirnaraH | pUjayitvA mahAdevI viShNulokamavApnuyAt || 56-15 viShNuchakrA~NgitaM vipraM viShNumUrtimiva smaret | so.api viShNumayo bhUtvA vaiShNvIM gatimApnayAt || 56-16 agnitaptena chakreNa bAhumUle tu lA~nChitAH | dahanti sarvapApAni tUlarAshinivAgnayaH || 56-17 yasmiMshchakrA~NgitA viprA vasanti narapuMgavAH | taddeshavAsinaH sarve vaiShNavatvaM bhajanti vai || 56-18 viShNuchakrA~Ngito vidvAnyasmindeshe vasetsukham | sa desho matpriyaH puNyo vaiShNavAnAmatipriyaH || 56-19 viShNubhaktiratA mukhyAH sha~NkhachakrA~NgitA dvijAH | kRIDArthamapi yadbrUyuH sa dharmaH paramo mataH || 56-20 yasmindeshe kR^itasnAnA vaiShNavAshchakralA~nChitAH | tasminsnAnaM prakurvIta viShNulokamavApnuyAt || 56-21 yastu pApaprasakto.api viShNubhaktasya bhaktitaH | pAdaprakShAlanaM kuryAdAtmashuddhikR^ideva saH || 56-22 chakrA~NgitAya mahate viShNubhaktAya dhImate | bhikShAmAtrapradAnena vaiShNavIM gatimApnuyAt || 56-23 viShNubhaktAya viprAya mahAdevI mahAtmane | mAShamAtrapradAnena muktiM yAnti hi mAnavAH || 56-24 sarvabhUtadayAyuktaM vaiShNavaM dveShTi yo naraH | sa chaNDAlo mahAdevI rauravaM narakaM vrajet || 56-25 brahmahatyA surApAnaM steyaM gurva~NganAgamaH | chakrA~Ngitasya nindA cha pa~nchaite tvatipAtakAH || 56-26 yaH putraH pitaraM dveShTi taM vidyAdanyaretasam | viShNubhaktaM tu yo dveShTi taM vidyAdanyaretasam || 56-27 kiM tasya bahubhiH shAstraiH kiM tasya bahubhiH shrutaiH | viShNubhaktivihInasya tapasA kiM prayojanam || 56-28 tIrthasnAnaphalaM nAsti mahAdAnaphalaM tadA | avaiShNavasya viprasya sarvaM shashvadvinashyati || 56-29 yathA dArumayo hastI yathA charmamayo mR^igaH | avaiShNavastathA viprastathA vyartho bhaviShyati || 56-30 rUpalAvaNyasaMyuktA mahAvaMshodbhavA dvijAH | avaiShNavA na shobhante nirgandhA iva kiMshukAH || 56-31 sharIrashoShaNaM vyarthaM kR^ichChachAndrAyaNAdibhiH | viShNupAdAmbujadhyAnahInasya puruShasya tu || 56-32 vidyAvinayasaMpanno vishAlakulasaMbhavaH | viShNubhaktivihIno yashchaNDAlasadR^isho bhavet || 56-33 yasmindeshe durAtmAnaH prAkR^itAH pApakAriNaH | vasantyaj~nAnino mUDHAstaM deshaM parivarjayet || 56-34 shikhAM yaj~nopavItaM cha chakrachihnaM cha kuNDale | UrdhvapuNDrANi vastrANi daNDaM chaiva kamaNDalum || 56-35 etAni dhArayedvipraH shukladamShTro dR^iDhavrataH | sAttvikaM bhAvamAstAya sthirachitto bhavetsadA || 56-36 samaH shatrau cha mitre cha tathA mAnAvamAnayoH | shItoShNasukhaduHkheShu samaH sa~NgavivarjitaH || 56-37 anapekShaH shuchirdakShaH udAsIno gatavyathaH | sarvArambhaparityAgI viShnubhakto vidhIyate || 56-38 yo na hR^iShyati na dveShTi na shochati na kA~NkShate | tulyanindAstutirmaunI saMtuShTo yenakenachit | aniketaH sthiramatirviShnubhakto vidhIyate || 56-39 sha~NkhachakradharaM devaM pItAmbaradharaM hariM | sarvagaM manasA dhyAyanyaH sa vaiShNava uchyate || 56-40 vaiShNavaH puNyakarmA cha lokAnAM hitakAmadaH | tasmAtsarveShu kAleShu pAlayatyakhilaM jagat || 56-41 nityaM pavitraH pUtAtmA vaiShNavaH pApanAshanaH | shuddhasvarUpI bhavati sadA saMsmaraNAddhareH || 56-42 hR^itpadmakarNikAmadhye vaiShNavasya mahAmateH | chidAnadamayo viShNuH prasanno bhavati dhruvam || 56-43 vaiShNavasya tu viprasya viShNuH sarvagato vibuH | chidAnandamayo devI sAMnidhyaM kurute svayam || 56-44 nityaH sarvagataH sthANurachalo.ayaM sanAtanaH | arUpI bahurUpI cha chitsvarUpI prakAshate || 56-45 bhaktiyogena papAni dahyante vaiShNavottamaiH | shAtakumbhasya mAlinyamagninA dahyate yathA || 56-46 shravaNaM kIrtanaM viShNoH smaraNam pAdasevanam | archanaM vandanaM dAsyaM sakhyamAtmanivedanam | iti puMsAM hitA viShNorbhaktishcha navalakShaNA || 56-47 yudhiShThira uvAcha | shrutaM sarvamasheSheNa nadIsuta pitAmaha | idAnIM shrotumichChAmi bhagavadbhaktalakShaNam || 56-48 bhIShma uvAcha viShNupUjAsu niratA viShNunAmaparAyaNAH | viShNubhakterbhaktiratAste vai bhAgavatottamAH || 56-49 tatkathAshraveNe saktAH satkarmasu sadodyatAH | satsu sevaM prakurvANAste vai bhagavatottamAH || 56-50 mAnAvamAne samatAmatirhyeShAM sadA bhavet | shatrau mitre tathA cheShTe te vai bhAgavatottamAH || 56-51 mAtApitrorgurau ye tu grahArchanaparAyaNAH | yatisevAparA ye cha te vai bhAgavatottamAH || 56-52 vaishvAnare tathA bhAnau gAyatryAM vaiShNave tathA | yeShAmaShTAkShare bhaktiste vai bhAgavatottamAH || 56-53 dAne jape tathA viShNau tathA shrotriyabhojanaiH | pUjane sammatiryeShAM te vai bhAgavatottamAH || 56-54 tirthe cha devayAtrAyAM puNyAsu tithiShu prabho | shraddhA nirantarA yeShAM te vai bhAgavatottamAH || 56-55 sAlagrAmasya tIrthe cha tathA tIrthAbhiShechane | yeShAM tu saMtatA bhaktiste vai bhAgavatottamAH || 56-56 satkathAshravaNe saktAH satkarmasu sadA ratAH | satsu sevaM prakurvANAste vai bhAgavatottamAH || 56-57 ekAdashIvrataparA mAghasnAnaratAstu ye | prAtaHsnAnaratA ye cha te vai bhAgavatottamAH || 56-58 purANapAThakA ye cha purANashravaNe ratAH | tadvaktari priyA ye cha te vai bhAgavatottamAH || 56-59 AtmavatsarvabhUtAni ye pashyanti narottamAH | mAne.avamAne cha samA matiryeShaM sushobhanA || 56-60 shatrau mitrau tathA dveShye te vai bhAgavatottamAH | adAmbhikA gatAsUyAste vai bhAgavatottamAH || 56-61 snAne jape tathA home tathA shrotriyabhojane | pUjane sanmatiryeShaM te vai bhAgavatottamAH || 56-62 tIrthe cha devayatrAyAM puNyAsu tithiShu prabho | shraddhA nirantarA yeShaM te vai bhAgavatottamAH || 56-62 sALagrAmasya tIrthe cha tathA tIrthAbhiShechane | yeShAM tu satataM bhaktiste vai bhAgavatottamAH || 56-63 vedAdhyanasaMpannAH sadA shAstravishAradAH | pa~nchayaj~naparA nityaM te vai bhAgavatottamAH || 56-64 vishuddhaj~nAnasaMpannA nirmalA karmabhiH shubhaiH | ekAdashIvrataparAste vai bhAgavatottamAH || 56-65 prAtahsnAne matiryeShAM gAyatryAM cha tathA ravau | agnau vipre tathA deve te vai bhAgavatottamAH || 56-66 duHkhitAH paraduHkhebhyaH prahR^iShTAH parasaMpadA | dayAvanto hi bhUteShu te vai bhAgavatottamAH || 56-67 charAcharAtmakaM vishvaM viShNumAyAvinirmitam | viShNurUpeNa pashyanti te vai bhAgavatottamAH || 56-68 devadvijaguruprAj~nAnpitR^INnatha dine dine | archayanti sadA bhaktyA te vai bhAgavatottamAH || 56-69 yatInAm sa~NgahinAnAM vratinAM brahmavAdinAm | shuchInAmaviShaktAnAM viShayeShu nirantaram | nArAyaNe jagaddhAmnI sadA saMsaktamAnasA | yatkarmaniratAH shrAntAstasyAj~nAparivartinaH | tatkathAshravaNe saktA vedAntaniratAshcha ye | vidyAdAnaratA ye cha shAstreShu niratAshcha ye | pauruSheNa cha sUktena viShNavarchanaparAyaNAH | sAlagrAmArchanaparAH sadA samkalpavarjitAH | ravisUktaparA ye cha te vai bhAgavatottamAH || 56-70 sammArjanaparA ye vai viShNuveshmani nityashaH | dIpadAnaratAshchaiva te vai bhAgavatottamAH || 56-71 rudraM rudrAbhiShekeNa prINayanti cha ye dvijAH | prayAnti harisAmipyaM viShNubhaktA bhavanti cha || 56-72 gItopaniShatsu ratA bhArate vaiShNave ratAH | purANeShu tathAnyeShu viShNubhaktiyuteShu cha | ye cha ga~ngAditIrtheShu te vai bhAgavatottamAH || 56-73 manvAdiShu cha shastreShu rAmAyaNakathAsu cha | rAjavamshakathAbhij~nAste vai bhAgavatottamAH || 56-74 kR^iShNarAmakathAbhij~nA nArasiMhakathAsu cha | kUrmavAmanamatsyAnAmavatArakathAsu cha || 56-75 viShNoH sarvAtmanaH kIrti pravadanti cha ye dvijAH | parasparaM bhAvayantaste vai bhAgavatottamAH || 56-76 snAneShu tIrtheShu sadA makheShu yonau cha bIjeShu mahatsu sevAm | kurvanti ye vai nR^ipa bhAskare cha te vai mahAbhAgavatapradhAnAH || 56-77 May 3, 2009 see bhagavdgItA , bhaktiyoga anapekShaH shuchirdakShaH udAsIno gatavyathaH | sarvArambhaparityAgI yo madbhataH sa me priya || 34-16 yo na hR^iShyati na dveShTi na shochati na kA~NkShate | shubhAshubhaparityAgI bhaktimAn yaH sa me priya || 34-17 samaH shatrau cha mitre cha tathA mAnAvamAnayoH | shItoShNasukhaduHkheShu samaH sa~NgavivarjitaH || 34-18 tulyanindAstutirmaunI saMtuShTo yenakenachit | aniketaH sthiramatir bhaktimAn me priyo naraH || 34-19