Harivamsha, volume II, Appendix II, BORI, 1971
shrIgaNeshAya namaH
hari OM
itranslated by A. Purushothaman, purushothaman_avaroth @yahoo.com
sheShadharmaprakaraNam  56

bhAgavatalakShaNam

janamejaya  uvAcha  

kasya nAmAni puNyAni kIrtanIyAni nityashaH   |
devatAnAM cha sarveShAM kasya bhakto vishiShyate  ||  56-1
kasyAyudhAni dhAryANi kashcha nityaM prapUjyate  |
nR^iNAM bhavati  kaivalyaM  kasya nAmaprakIrtanAt  ||  56-2

vaishaMpAyana uvAcha  

amumarthaM puraskR^itya saMpR^iShTo dharmasUnunA  |
bhiShmo bhAgavatashreShThashchiraM  dhyAtvA jagau vachaH  ||  56-3

bhIShma uvAcha  

kailAsashikhare ramye devI devaM maheshvaram  |
praNamya shirasA shaMbhuM  pArvatI vAkyamabravIt  ||  56-4

pArvatyuvAcha  

sarvaj~nastvaM jagatsAkShi~ncharAcharaguruH pitA  |
sarvalokeshvaraH  sAkShAtsR^iShTisthityantakAraNam  ||  56-5
vaiShNavAnAM  cha mAhAtmyaM  shrotumichChAmi shaMkara |
prAkR^itAnAM cha heyatvaM yathArthaM vada shaMkara  ||  56-6

Ishvara uvAcha  

sAdhu sAdhu mahAdevI  sAdhUnAM cha hitaiShiNI  |
vaiShNavAnAM cha mahAtmyaM tava vakShyAmi suvrate  ||  56-7    
sha~NkhachakrA~NgitAnbhaktAnyaH  pUjayati mAnavaH |
sa sAkShAdviShNusAmIpyaM  labhate nAtra saMshayaH  ||  56-7
viShNuchakrA~NgitaM  vipraM yo  bhUmAvabhivAdayet  |
lalATe saktapAMsUnAM  saMkhyA yAsti yAvati  |
tAvatsamAH sa bhUpAla brahmaloke mahIyate  ||  56-8
sagotraM yadyapi shrAddhe chakrA~NgitabhujaM  vadet  |
sa sAkShAdviShNusAyUjyaM dvijaH prApnotyasaMshayaH  ||  56-9
sha~NkhachakrA~NgitaM vipraM dR^iShTvA yo hlAdito bhavet  |
sa puNyalokamApnoti  hyaihikaM sukhamashnute  ||  56-10
chakrA~NgitAnAM nAmAni yo vadetbhaktimAnnaraH  |
sarvapApavinirmuktaH sa yAti paramaM padam  ||  56-11
chakrA~NgitAya viprAya  yo bhaktyAnnaM dadAti cha  |
annasaMkhyAni varShANi brahmaloke mahIyate  ||  56-12
viShnubhaktAya viprAya chakrachihnAya mAnavaH  |
gocharmamAtraM yo dadyAdbhUmiM syAtsa tu rAjyabhAk  ||  56-13
viShuvAyanasaMkrAntiShUparAge tathA raveH  |
cahkrA~NgitAya viprAya dAnAnmokShamavApnuyAt  ||  56-14 
viShNuchakrA~NgitaM  vipraM gandhapuShpAdibhirnaraH  |
pUjayitvA mahAdevI viShNulokamavApnuyAt  ||  56-15
viShNuchakrA~NgitaM  vipraM viShNumUrtimiva smaret  |
so.api viShNumayo bhUtvA vaiShNvIM gatimApnayAt  ||  56-16
agnitaptena chakreNa bAhumUle tu lA~nChitAH  |
dahanti sarvapApAni tUlarAshinivAgnayaH  ||  56-17
yasmiMshchakrA~NgitA viprA vasanti  narapuMgavAH |
taddeshavAsinaH sarve vaiShNavatvaM bhajanti  vai  ||  56-18
viShNuchakrA~Ngito vidvAnyasmindeshe  vasetsukham  |
sa desho matpriyaH puNyo  vaiShNavAnAmatipriyaH  ||  56-19
viShNubhaktiratA mukhyAH sha~NkhachakrA~NgitA dvijAH  |
kRIDArthamapi yadbrUyuH  sa dharmaH paramo mataH  ||  56-20
yasmindeshe kR^itasnAnA vaiShNavAshchakralA~nChitAH  |
tasminsnAnaM prakurvIta viShNulokamavApnuyAt  ||  56-21
yastu pApaprasakto.api viShNubhaktasya bhaktitaH  |
pAdaprakShAlanaM kuryAdAtmashuddhikR^ideva saH  ||  56-22
chakrA~NgitAya mahate viShNubhaktAya dhImate  |
bhikShAmAtrapradAnena vaiShNavIM gatimApnuyAt  ||  56-23
viShNubhaktAya viprAya mahAdevI mahAtmane  |
mAShamAtrapradAnena muktiM yAnti hi mAnavAH  ||  56-24
sarvabhUtadayAyuktaM vaiShNavaM dveShTi yo naraH  |
sa chaNDAlo mahAdevI rauravaM narakaM vrajet  ||  56-25
brahmahatyA surApAnaM  steyaM gurva~NganAgamaH  |
chakrA~Ngitasya  nindA cha pa~nchaite tvatipAtakAH  ||  56-26
yaH putraH pitaraM dveShTi taM vidyAdanyaretasam  |
viShNubhaktaM tu yo dveShTi taM vidyAdanyaretasam  ||  56-27
kiM tasya bahubhiH shAstraiH kiM tasya bahubhiH shrutaiH |
viShNubhaktivihInasya tapasA kiM prayojanam  ||  56-28
tIrthasnAnaphalaM nAsti  mahAdAnaphalaM tadA  |
avaiShNavasya viprasya sarvaM shashvadvinashyati  ||  56-29
yathA dArumayo hastI yathA charmamayo mR^igaH  |
avaiShNavastathA   viprastathA vyartho bhaviShyati  ||  56-30
rUpalAvaNyasaMyuktA mahAvaMshodbhavA dvijAH  |
avaiShNavA na shobhante nirgandhA iva kiMshukAH  ||  56-31
sharIrashoShaNaM vyarthaM  kR^ichChachAndrAyaNAdibhiH  |
viShNupAdAmbujadhyAnahInasya puruShasya tu  ||  56-32
vidyAvinayasaMpanno  vishAlakulasaMbhavaH  |
viShNubhaktivihIno yashchaNDAlasadR^isho  bhavet  ||  56-33
yasmindeshe durAtmAnaH prAkR^itAH pApakAriNaH  |
vasantyaj~nAnino mUDHAstaM deshaM parivarjayet  ||  56-34
shikhAM yaj~nopavItaM cha chakrachihnaM cha kuNDale |
UrdhvapuNDrANi vastrANi daNDaM chaiva kamaNDalum  ||  56-35
etAni dhArayedvipraH shukladamShTro dR^iDhavrataH  |
sAttvikaM bhAvamAstAya sthirachitto bhavetsadA  ||  56-36
samaH shatrau cha mitre cha tathA mAnAvamAnayoH  |
shItoShNasukhaduHkheShu samaH sa~NgavivarjitaH  ||  56-37
anapekShaH shuchirdakShaH udAsIno gatavyathaH  |
sarvArambhaparityAgI viShnubhakto vidhIyate  ||  56-38
yo na hR^iShyati na dveShTi na shochati na kA~NkShate  |
tulyanindAstutirmaunI saMtuShTo yenakenachit  |
aniketaH sthiramatirviShnubhakto vidhIyate  ||  56-39
sha~NkhachakradharaM devaM pItAmbaradharaM hariM  |
sarvagaM manasA dhyAyanyaH sa vaiShNava uchyate  ||  56-40 
vaiShNavaH puNyakarmA cha lokAnAM  hitakAmadaH  |
tasmAtsarveShu kAleShu pAlayatyakhilaM jagat  ||  56-41
nityaM pavitraH pUtAtmA vaiShNavaH pApanAshanaH  |
shuddhasvarUpI bhavati sadA saMsmaraNAddhareH  ||  56-42
hR^itpadmakarNikAmadhye vaiShNavasya mahAmateH  |
chidAnadamayo viShNuH  prasanno bhavati dhruvam  ||  56-43
vaiShNavasya tu viprasya viShNuH sarvagato vibuH  |
chidAnandamayo devI sAMnidhyaM kurute svayam  ||  56-44
nityaH sarvagataH sthANurachalo.ayaM sanAtanaH  |
arUpI bahurUpI cha  chitsvarUpI prakAshate  ||  56-45
bhaktiyogena papAni dahyante vaiShNavottamaiH  |
shAtakumbhasya mAlinyamagninA dahyate yathA  ||  56-46
shravaNaM kIrtanaM viShNoH smaraNam pAdasevanam  |
archanaM vandanaM dAsyaM sakhyamAtmanivedanam  |
iti puMsAM hitA viShNorbhaktishcha navalakShaNA  ||  56-47

yudhiShThira uvAcha  |

shrutaM sarvamasheSheNa nadIsuta pitAmaha  |
idAnIM shrotumichChAmi bhagavadbhaktalakShaNam  ||  56-48

bhIShma uvAcha  

viShNupUjAsu niratA  viShNunAmaparAyaNAH  |
viShNubhakterbhaktiratAste vai bhAgavatottamAH  ||  56-49
tatkathAshraveNe saktAH satkarmasu sadodyatAH  |
satsu sevaM prakurvANAste vai bhagavatottamAH  ||  56-50
mAnAvamAne samatAmatirhyeShAM sadA bhavet   |
shatrau mitre tathA cheShTe te vai bhAgavatottamAH  ||  56-51
mAtApitrorgurau ye tu grahArchanaparAyaNAH  |
yatisevAparA ye cha te vai bhAgavatottamAH  ||  56-52
vaishvAnare tathA bhAnau gAyatryAM  vaiShNave tathA  |
yeShAmaShTAkShare  bhaktiste vai bhAgavatottamAH  ||  56-53
dAne jape tathA viShNau  tathA shrotriyabhojanaiH  |
pUjane sammatiryeShAM te vai bhAgavatottamAH  ||  56-54
tirthe cha devayAtrAyAM puNyAsu tithiShu prabho  |
shraddhA nirantarA yeShAM  te vai bhAgavatottamAH  ||  56-55
sAlagrAmasya tIrthe cha tathA tIrthAbhiShechane  |
yeShAM tu saMtatA bhaktiste vai bhAgavatottamAH  ||  56-56
satkathAshravaNe saktAH satkarmasu sadA ratAH  |
satsu sevaM prakurvANAste vai bhAgavatottamAH  ||  56-57
ekAdashIvrataparA mAghasnAnaratAstu ye  |
prAtaHsnAnaratA ye cha te vai bhAgavatottamAH  ||  56-58
purANapAThakA ye cha purANashravaNe ratAH  |
tadvaktari priyA ye cha te vai bhAgavatottamAH  ||  56-59
AtmavatsarvabhUtAni ye pashyanti narottamAH  |
mAne.avamAne cha samA matiryeShaM sushobhanA  ||  56-60
shatrau mitrau tathA dveShye te vai bhAgavatottamAH  |
adAmbhikA gatAsUyAste vai bhAgavatottamAH  ||  56-61
snAne jape tathA home tathA shrotriyabhojane  |
pUjane sanmatiryeShaM te vai bhAgavatottamAH  ||  56-62
tIrthe cha devayatrAyAM  puNyAsu tithiShu prabho  |
shraddhA nirantarA yeShaM te vai bhAgavatottamAH  ||  56-62
sALagrAmasya tIrthe cha tathA tIrthAbhiShechane  |
yeShAM tu satataM bhaktiste vai bhAgavatottamAH  ||  56-63
vedAdhyanasaMpannAH sadA shAstravishAradAH  |
pa~nchayaj~naparA nityaM te vai bhAgavatottamAH  ||  56-64
vishuddhaj~nAnasaMpannA nirmalA karmabhiH shubhaiH  |
ekAdashIvrataparAste vai bhAgavatottamAH  ||  56-65
prAtahsnAne matiryeShAM  gAyatryAM cha tathA ravau  |
agnau vipre tathA deve te vai bhAgavatottamAH  ||  56-66
duHkhitAH paraduHkhebhyaH prahR^iShTAH parasaMpadA  |
dayAvanto hi bhUteShu  te vai bhAgavatottamAH  ||  56-67
charAcharAtmakaM vishvaM viShNumAyAvinirmitam  |
viShNurUpeNa pashyanti te vai bhAgavatottamAH  ||  56-68
devadvijaguruprAj~nAnpitR^INnatha dine dine |
archayanti sadA bhaktyA te vai bhAgavatottamAH  ||  56-69
yatInAm sa~NgahinAnAM  vratinAM brahmavAdinAm  |
shuchInAmaviShaktAnAM viShayeShu nirantaram  |
nArAyaNe jagaddhAmnI sadA saMsaktamAnasA  |
yatkarmaniratAH shrAntAstasyAj~nAparivartinaH  |
tatkathAshravaNe saktA vedAntaniratAshcha ye |
vidyAdAnaratA ye cha shAstreShu niratAshcha ye  |
pauruSheNa cha sUktena  viShNavarchanaparAyaNAH  |
sAlagrAmArchanaparAH sadA samkalpavarjitAH  |
ravisUktaparA ye cha te vai bhAgavatottamAH  ||  56-70
sammArjanaparA ye vai viShNuveshmani nityashaH  |
dIpadAnaratAshchaiva te vai bhAgavatottamAH  ||  56-71
rudraM rudrAbhiShekeNa  prINayanti cha ye dvijAH  |
prayAnti harisAmipyaM viShNubhaktA bhavanti cha  ||  56-72
gItopaniShatsu ratA bhArate vaiShNave ratAH  |
purANeShu tathAnyeShu viShNubhaktiyuteShu cha  |
ye cha ga~ngAditIrtheShu te vai bhAgavatottamAH  ||  56-73
manvAdiShu cha shastreShu rAmAyaNakathAsu cha  |
rAjavamshakathAbhij~nAste vai bhAgavatottamAH  ||  56-74
kR^iShNarAmakathAbhij~nA nArasiMhakathAsu cha |
kUrmavAmanamatsyAnAmavatArakathAsu cha  ||  56-75
viShNoH sarvAtmanaH kIrti pravadanti cha ye dvijAH  |
parasparaM bhAvayantaste vai bhAgavatottamAH  ||  56-76
snAneShu tIrtheShu sadA makheShu
yonau cha bIjeShu mahatsu sevAm  |
kurvanti ye vai nR^ipa bhAskare cha
te vai mahAbhAgavatapradhAnAH  ||  56-77


May 3, 2009
           




see bhagavdgItA , bhaktiyoga

anapekShaH shuchirdakShaH udAsIno gatavyathaH  |
sarvArambhaparityAgI yo madbhataH sa me priya  ||  34-16
yo na hR^iShyati na dveShTi na shochati na kA~NkShate  |
shubhAshubhaparityAgI bhaktimAn yaH sa me priya  ||  34-17
samaH shatrau cha mitre cha tathA mAnAvamAnayoH  |
shItoShNasukhaduHkheShu samaH sa~NgavivarjitaH  ||  34-18
tulyanindAstutirmaunI saMtuShTo yenakenachit  |
aniketaH sthiramatir bhaktimAn me priyo naraH  ||  34-19