##Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 110 - Narada's Quest for the Extraordinary
Itranslated by K S Ramachandran, ramachandran_ksr @ yahoo.ca
January 24,  2009
Note: Verse 7, line 1: sakR^itandhAnAH  is wrong.##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
--------------------------------------------------------------

    atha dashAdhikashatatamo.adhyAyaH
                dhanyopAkhyAnam

vaishampAyana uvAcha
hR^ito yadaiva pradyumnaH shambareNAtmaghAtinA |
mAse.asminneva sAmbastu jAmbavatyAmajAyata ||2-110-1
bAlyAtprabhR^iti rAmeNa shastreShu viniyojitaH |
rAmAdanantarashchaiva mAnitaH sarvavR^IShNibhiH ||2-110-2
jAtamAtre tataH kR^iShNaH shubhAM tAmavasat purIm |
nihatAmitrasAmantaH shakrodyAnaM yathAmaraH ||2-110-3
yAdavIM cha shriyaM dR^iShTvA svAM shriyaM dveShTi vAsavaH |
janArdanabhayAchchaiva na shAntiM lebhire nR^ipAH ||2-110-4
kasyachittvatha kAlasya pure vAraNasAhvaye |
duryodhanasya yaj~ne vai samIyuH sarvapArthivAH ||2-110-5
tAM shrutvA mAdhavIM lakshmIM saputraM cha janArdanam |
purIM dvAravatIM chaiva niviShTAM sAgarAntare ||2-110-6
dUtaistaiH kR^itasandhAnAH pR^ithivyAM sarvapArthivAH |
shriyaM drashTuM hR^iShIkeshamAjagmuH kR^iShNamandiram ||2-110-7
duryodhanamukhAH sarve dhR^itarAShtravashAnugAH |
pANdavapramukhAshchaiva dhR^iShTadyumnAdayo nR^ipAH ||2-110-8
pANDyAshcholakali~NgeshA bAhlIkA drAviDAH khashAH |
akShauhiNIH prakarShanto dasha chAShTau cha bhUmipAH ||2-110-9
AjagmuryAdavapurIM govindabhujapAlitAm |
te parvataM raivatakaM parivAryAvanIshvarAH ||2-110-10
vivishuryojanAkhyAsu svAsu svAsu cha bhUmiShu |
tataH shrImAnhR^iShIkeshaH saha yAdavapu~NgavaiH ||2-110-11
samIpaM mAnavendrANAM niryayau kamalekShaNAH |
sa teShAM naradevAnAM madhyastho madhusUdanaH ||2-110-12
vyarAjata yadushreShThaH sharadIva divAkaraH |
sa tatra samudAchAraM yathAsthAnaM yathAvayaH ||2-110-13
kR^itvA siMhAsane kR^iShNaH kA~nchane niShasAda ha  |
rAjAno.api yathAsthAnaM niShedurvividheShvatha ||2-110-14
siMhAsaneShu chitreShu pITheShu cha narAdhipAH |
sa yAdavanarendrANAM samAjaH shushubhe tadA ||2-110-15
surANAmasurANAM  cha sadasi brahmaNo yathA |
teShAM chitrAH kathAstatra pravR^ittAstatsamAgame |
yadUnAM pArthivAnAM cha keshavasyopashR^iNvataH ||2-110-16
etasminnantare vAyurvavau megharavopamaH |
tumulaM durdinaM chAsItsavidyutstanayitnumat ||2-110-17
taddurdinatalaM bhittvA nAradaH pratyadR^ishyata | 
saMveShTitajaTAbhAro vINAsaktena bAhunA ||2-110-18
sa papAta narendrANAM madhye sAgarasaMnibhaH |
nArado.agnishikhAkAraH shrImA~nChakrasakho muniH ||2-110-19
tasminnipatite bhUmau nArade munipu~Ngave |
tadadbhutaM mahAmeghaM vyapAkR^iShyata durdinam ||2-110-20
so.avagAhya narendrANAM madhye sAgarasaMnibhaH |
AsanasthaM yadushreShThamuvAcha muniravyayam ||2-110-21
AshcharyaM khalu devAnAmekastvaM puruShottamaH |
dhanyashchAsi mahAbAho loke nAnyo.asti kashchana ||2-110-22
evamuktaH smitaM kR^itvA pratyuvAcha muniM prabhuH |
Ashcharyashchaiva dhanyashcha dakShiNAbhiH sahetyaham ||2-110-23
evamukto munishreShThaH prAha madhye mahIbhR^itAm |
kR^iShNa paryAptavAkyo.asmi gamishyAmi yathAgatam ||2-110-24
taM prasthitamabhiprekShya pArthivAH prAhurIshvaram |
guhyaM mantramajAnanto vachanaM nAraderitam ||2-110-25
AshcharyamityabhihitaM dhanyo.asIti cha mAdhava |
dakShiNAbhiH sahetyevaM prayukte.api cha nArade ||2-110-26
kimetannAbhijAnImo divyaM mantrapadaM mahat |
yadi shrAvyamidaM kR^iShNa shrotumichChAma tattvataH ||2-110-27
tAnuvAcha tataH kR^iShNAH sarvAnpArthivapu~NgavAn |
shrotavyaM nAradastveSha dvijo vaH kathayiShyati ||2-110-28
brUhi nArada tattvArthaM shrotukAmA mahIbhujaH |
yattvayAbhihitaM vAkyaM mayA nu pratibhAShitam ||2-110-29
sa pIThe kA~nchane shubhre sUpaviShTaH svala~NkR^itaH |
prabhAvaM tasya vandyasya pravaktumupachakrame ||2-110-30

nArada uvAcha 
shrUyatAM bho nR^ipashreShThA yAvantaH stha samAgatAH |
asya kR^iShNasya mahato yathA pAramahaM gataH ||2-110-31
ahaM kadAchidga~NgAyAstIre triShavaNAtithiH |
charAmyekaH kShapApAye dR^ishyamAne divAkare ||2-110-32
apashyaM girikUTAbhaM kapAladvayadehinam |
kroshamaNDalavistAraM tAvaddviguNamAyatam ||2-110-33
chatushcharaNasushliShtaM klinnaM chaiva sapA~Nkilam |
mama vINAkR^itiM kUrmaM gajacharmachayopamam ||2-110-34
so.ahaM taM pANinA spR^iShTvA proktavA~njalachAriNam |
tvamAshcharyasharIro.asi kUrma dhanyo.asi me mataH ||2-110-35
yattvamevamabhedyAyAM kapAlAbhyAM samAvR^itaH |
toye charasi niHsha~NkaH ki~nchidanyamachintayan ||2-110-36
sa mAmuvAchAMbucharaH  kUrmo mAnuShavatsvayam |
kimAshcharyaM mayi mune dhanyashchAhaM kathaM vibho || 2-110-37
ga~NgeyaM nimnagA dhanyA kimAshcharyamataH param |
yatrAhamiva sattvAni charantyayutasho dvija ||2-110-38
so.ahaM kutUhalAviShTo nadIM ga~NgAmupasthitaH |
dhanyAsi tvaM sarichChreShThe nityamAshcharyabhUShitA |2-110-39
yA tvameva mahAdehaiH shvApadairupashobhitA |
hradinI sAgaraM yAsi rakShantI tApasAlayAn ||2-110-40
evamuktA tato ga~NgA rUpiNI pratyabhAShata |
nAradaM devagandharvaM shakrasya dayitaM dvijam || 2-110-41    
mA maivaM devagandharva sa~NgrAmakalahapriya |
nAhaM dhanyA dvijashreShTha naivAshcharyopashobhitA ||2-110-42
tava satye niviShTasya vAkyaM mAM pratibAdhate |
sarvAshcharyakaro loke dhanyashchaivArNAvo dvijaH ||2-110-43
yatrAhamiva vistIrNAH shatasho yAnti nimnagAH |
so.ahaM tripathagAvAkyaM shrutvArNavamupasthitaH ||2-110-44
AshcharyaM khalu lokANAM dhanyashchAsi mahArNava |
yena khalvasi yonistvamambhasAM salileshvaraH ||2-110-45
sthAne tvAM vArivAhinyaH sarito lokapAvanAH |
imAH samabhigachChanti patnyo lokanamaskR^itAH ||2-110-46
samudrastvevamuktastu tato mAmavadadvachaH |
svaM jalaughatalaM bhittvA vyutthitaH pavaneritaH ||2-110-47
mA maivaM devagandharva nAsmyAShcharyo dvijarShabha |
vasudheyaM mune dhanyA yannAhamupari sthitaH ||2-110-48
R^ite tu pr^ithivIM loke kimAshcharyamataH param |
so.ahaM sAgaravAkyena kShitiM kShititale sthitaH ||2-110-49
kautUhalasaMAviShTo hyabruvaM jagato gatim |
dharitri dehinAm yone dhanyA khalvasi shobhane ||2-110-50
AshcharyaM chApi bhUteShu mahatyA kShmayA yute |
tena khalvasi bhUtAnAM dharaNI manujAraNiH ||2-110-51
kShamA tvattaH prabhUtA cha karma  chAmbaragAminAm |
tato bhUH stutivAkyena sA mayoktena tejitA ||2-110-52
vihAya sahajaM dhairyaM pratyakShA mAmabhAShata |
devagandharva mA maiva sa~NgrAmakalahapriya ||2-110-53
nAsmi dhanyA na chAshcharyaM pArakyeyaM dhR^itirmama |
ete dhanyA dvijashreShTha parvatA dhArayanti mAm ||2-110-54
AshcharyANi cha dR^iShyante ete lokasya hetavaH |
so.ahaM dharaNivAkyena parvatAnsamupasthitaH ||2-110-55
dhanyA bhavanto dR^ishyante bahvAshcharyAshcha bhUdharAH |
kA~nchanasyAgraratnasya dhAtUnAM cha visheShataH ||2-110-56
tena khalvAkarAH sarve bhavanto bhuvi shAshvatAH |
te mamaitadvachaH shrutvA parvatAstasthuShAM varAH ||2-110-57 
UchurmAM sAntvayuktAni vachAMsi vanashobhitAH |
brahmarShe na vayaM dhanyA nApyAshcharyANi santi naH |
brahmA prajApatirdhanyaH sarvAshcharyaH sureShvapi ||2-110-58
so.ahaM prajApatiM gatvA sarvaprabhavamavyayam |
tasya vAkyasya paryAyaparyAptamiva lakShaye ||2-110-59
so.ahaM pitAmahaM devaM lokayoniM chaturmukham |
stotuM pashchAdupagataH praNato.avanatAnanaH ||2-110-60
so.ahaM vAkyasamAptyarthaM shrAvaye padmayonijam |
AshcharyaM bhagavAneko dhanyo.asi jagato guruH ||2-110-61
na ki~NchidanyatpashyAmi bhUtaM yadbhavatA samam |
tvattaH sarvamidaM jAtaM jagatsthAvaraja~Ngamam ||2-110-62
sadevadAnavA martyA lokabhUtendriyAtmakAH |
bhavanti sarvadevesha dR^iShTvA sarvamidaM jagat ||2-110-63
tena khalvasi devAnAM devadevaH sanAtanaH |
teShAmevAsi yatsraShTA lokAnAmAdisaMbhavaH ||2-110-64
tato mAM prAha bhagavAnbrahmA lokapitAmahaH |
dhanyAshcharyAshritairvAkyaiH kiM mAM nArada bhAShase ||2-110-65
AshcharyaM paramaM vedA dhanyA vedAshcha nArada |
ye lokAndhArayanti sma vedAstattvArthadarshinaH ||2-110-66    
R^iksAmayajuShAM satyamatharvaNI cha yanmatam |
tanmayaM viddhi mAM vipra dhR^ito.ahaM tairmayA cha te ||2-110-67
pArameShThyena vAkyena nodito.ahaM svayaMbhuvA |
vedopasthAnikAM chakre matisaMsthAnavistarAt ||2-110-68
so.ahaM svayaMbhUvachanAdvedAnvai samupasthitaH |
avochaM tAMshcha chaturo mantrapravachanAnvitAn ||2-110-69
dhanyA bhavantaH puNyAshcha nityamAshcharyabhUShitAH |
AdhArashchaiva viprANAmevamAha prajApatiH ||2-110-70
svayaMbhuvo.apIha paraM bhavatsu prashnamAgatam |
yuShmatparataraM nAsti shrutyA vA tapasApi vA ||2-110-71
pratyUchuste tato vAkyaM vedA mAmabhitaH sthitAH |
AshcharyAshchaiva dhanyAshcha yaj~nAshchAtmaparAyaNAH ||2-110-72
yaj~nArthe cha vayaM sR^iShtA dhAtrA yena sma nArada |
tadasmAkaM paro yaj~no na vayaM svavashe sthitAH ||2-110-73
svayambhuvaH parA vedA vedAnAM kratavaH parAH |
tato.ahamabruvaM yaj~nAnbR^ihadvAgbhiH puraskR^itAn ||2-110-74
bho yaj~nAH paramaM tejo yuShmAsu khalu lakShyate |
brahmaNAbhihitaM vAkyaM yachcha vedairudIritaM ||2-110-75
Ashcharyamanyalloke.asminbhavadbhyo nAbhigaMyate |
dhanyAH khalu bhavanto ye dvijAtInAM svavaMshajAH ||2-110-76
te.api khalvagnayastR^iptiM yuShmAbhiryAnti tarpitAH |
bhAgaishcha tridashAH sarve mantraishchaiva maharShayaH ||2-110-77
agniShTomAdayo yaj~nA mama vAkyAdanantaram |
pratyUchurmAM tato vAkyam sarve yUpadhvajAH sthitAH ||2-110-78
Ashcharyashabdo nAsmAsu dhanyashabdo.api vA mune |
AshcharyaM paramaM viShNuH sa hyasmAkaM parA gatiH ||2-110-79
yadAjyaM vayamashnImo hutamagniShu pAvanam |
tatsarvaM puNDarIkAksho lokamUrtiH prayachChati ||2-110-80
so.ahaM viShNorgatiM prepsuriha saMpatito bhuvi |
dR^iShTashchAyaM mayA kR^iShNo bhavadbhiriha saMvR^itaH ||2-110-81
yanmayAbhihito hyeSha tvamAshcharyaM janArdana |
dhanyashchAsIti bhavatAM madhyastho hyatra pArthivAH ||2-110-82
pratyukto.ahamanenAdya vAkyasyAsya yaduttaram |
dakShiNAbhiH sahetyevaM paryAptaM vachanaM mama ||2-110-83
yaj~NAnAM hi gatirviShNuH sarveShAM sahadakShiNaH |
dakShiNAbhiH sahetyevaM prashno mama samAptavAn ||2-110-84
kUrmeNAbhihitaM pUrvaM pAraMparyAdihAgatam |
sadakShiNo.asminpuruShe tadvAkyaM pratipAditam || 2-110-85
yanmAM bhavantaH pR^ichChanti vAkyasyAsya vinirNayam | 
tadetatsarvamAkhyAtaM sAdhayAmi yathAgatam ||2-110-86
nArade tu gate svargaM sarve te pR^ithivIbhujaH |
vismiitAH svAni rAShtrANi jagmuH sabalavAhanAH ||2-110-87
janArdano.api sahito yadubhiH pAvakopamaiH |
svameva bhavanaM vIro vivesha yadunandanaH ||2-110-88

   iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
dhanyopAkhyAnaM nAma dashAdhikashatatamo.adhyAyaH