## Harivamdsa Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva Chapter 14 - The Elimination of Pralamba Itranslated by K S Ramachandran ramachandran_ksr@yahoo.ca. April 15, 2008 ## Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr If you find any errors compared to Chitrashala Press edn, send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com ---------------------------------------------------------------- atha chaturdasho.adhyAyaH pralambavadhaH vaishampAyana uvAcha atha tau jAtaharshau tu vasudevasutAvubhau| tattAlavanamutsR^ijya bhUyo bhANDIramAgatau || 2-14-1 chArayantau vivR^iddhAni godhanAni shubhANi cha | sphItasasyaprarUDhAni vIkShamANau vanAni cha ||2-14-2 kShveDayantau pragAyantau prachinvantau cha pAdapAn | nAmabhirvyAharantau cha savatsA gAH paraMtapau ||2-14-3 niyogapAshairAsaktaiH skandhAbhyAM shubhalakShaNAu | vanamAlAkuloraskau bAlashR^i~NgAvivarShabhAu ||2-14-4 suvarNA~njanachUrNAbhAvanyonyasadR^ishAmbarau | mahendrAyudhasaMsaktau shuklakR^ishNAvivAmbudau ||2-14-5 kushAgrakusumAnaAM cha karNapUrau manoramau | vanamArgeShu kurvANau vanyaveShadharAvubhau ||2-14-6 govardhanasyAnucharau vane sAnucharau tu tau | cheraturlokasiddhAbhiH krIDAbhiraparAjitau ||2-14-7 tAveva mAnuShIM dIkShAM vahantau surapUjitau | tajjAtiguNayuktAbhiH krIDAbhishcheraturvanam ||2-14-8 tau tu bhANDiramAshritya bAlakrIDAnuvartinau | prAptau paramashAkhADhyaM nyagrodhaM shAkhinAM varam ||2-14-9 tatra spandolikAbhishcha yuddhamArgavishAradau | ashmabhiH kShepaNIyaishcha tau vyAyamamakurvatAm ||2-14-10 yuddhamArgaishcha vividhairgopAlaiH sahitAvubhau | muditau siMhavikrAntau yathAkAmaM vicheratuH ||2-14-11 tayo ramayatorevaM tallipsurasurottamaH | pralambo.abhyAgamattatra chChidrAnveShI tayostadA ||2-14-12 gopAlaveShamAsthAya vanyapuShpavibhUShitaH | lobhayAnaH sa tau vIrau hAsyaiH krIDanakaistathA ||2-14-13 so.avagAhata nishsha~NkasteShAM madhyamamAnuShaH | mAnuShaM vapurAsthAya pralambo dAnavottamaH ||2-14-14 prakrIDitAshcha te sarve saha tenAmarAriNA | gopAlavapuShaM gopA manyamAnAH svabAndhavam ||2-14-15 sa tu chChidrAntaraprepsuH pralambo gopatAM gataH | dR^iShTiM praNidadhe kR^iShNe rauhiNeye cha dAruNAm ||2-14-16 aviShahyaM tato matvA kR^iShNamadbhutavikramam | rauhiNeyavadhe yatnamakaroddAnavottamaH ||2-14-17 hariNAkrIDanaM nAma bAlakrIDanakaM tAtaH | prakrIDitAstu te sarve dvau dvau yugapadutpatan ||2-14-18 kR^iShNaH shrIdAmasahitaH pupluve gopasUnunA || saMkarShaNastu plutavAnpralambena sahAnagha ||2-14-19 gopAlAstvapare dvandvaM gopAlairaparaiH saha | pradrutA la~Nghayanto vai te.anyonyaM laghuvikramAH ||2-14-20 shrIdAmamajayatkR^iShNaH pralambaM rohNIsutaH gopAlaiH kR^iShNapakShIyairgopAlAstvapare jitAH ||2-14-21 te vAhayantastvanyonyaM saMharShAtsahasA drutAH | bhANDIraskandhamuddishya maryAdAM punarAgaman ||2-14-22 sa~NkarShaNaM tu skandhena shIghramutkShipya dAnavaH | drutaM jagAma vimukhaH sachandra iva tofyadaH || 2-14-23 sa bhAramasahaMstasya rauhiNeyasya dhImataH | vavR^idhe sumahAkAyaH shakrAkAnta ivAmbudaH ||2-14-24 sa bhANDIravaTaprakhyaM dagdhA~njanagiriprabham | svaM vapurdarshayAmAsa pralambo dAnavottamaH ||2-14-25 pa~nchastabakalambena mukuTenArkavarchasA | dIpyamAnAnano daityaH sUryAkrAnta ivAmbudaH||2-14-26 mahAnano mahAgrIvaH sumahAnantakopamaH | raudraH shakaTachakrAkSho namayaMshcharaNairmahIm ||2-14-27 sragdAmalambAbharaNaH pralambAmbarabhUShaNaH | vIraH pralambaH prayayau lambatoya ivAmbudaH ||2-14-28 sa jahArAtha vegena rauhiNeyaM mahAsuraH | sAgaropaplavagataM kR^itsnaM lokamivAntakaH ||2-14-29 hriyamANaH pralambena sa tu sa~NkarShaNo babhau | uhyamAna ivAkAshe kAlameghena chandramAH ||2-14-30 sa saMdigdhamivAtmAnaM mene sa~NkarShaNastadA | daityaskandhagataH shrImAnkR^iShNaM chedamuvAcha ha ||2-14-31 hriye.ahaM kR^iShNa daityena parvatodagravarShmaNA | pradarshayitvA mahatIM mAyAM mAnuShaUpiNIm ||2-14-32 kathamasya mayA kAryaM shAsanaM duShTachetasaH | pralambasya pravR^iddhasya darpAddviguNavarchasaH ||2-14-33 tamAha sasmitaM kR^iSNaH sAmnA harShAkulena vai | abhij~no rauhiNeyasya vR^ittasya cha balasya cha ||2-14-34 aho.ayaM mAnuSho bhAvo vyaktamevAnupAlyate | yastvaM jaganmayaM devaM guhyAdguhyataraM gataH ||2-14-35 smara nArAyaNAtmAnaM lokAnAM tvaM viparyaye | avagachChAtmanAtmAnaM samudrANAM samAgame ||2-14-36 purAtanAnAM devAnAM brahmaNaH salilasya cha | AtmavR^ittaprabhAvANAM saMsmarAdyaM cha vai vapuH ||2-14-37 shiraH khaM te jalaM mUrttiH kShamA bhUrdahano mukham | vAyurlokAyuruChvAso manaHsraShTA hyabhUttava ||2-14-38 sahasrAsyaH sahasrA~NgaH sahasracharaNekShaNaH | sahasrapadmanAbhastvaM sahasrAMshudharo.arihA ||2-14-39 yattvayA darshitaM loke tatpashyanti divaukasaH | yattvayA noktapUrvaM hi kastadanveShTumarhati ||2-14-40 yadveditavyaM loke.asmiMstattvayA samudAhR^itam | viditaM yattavaikasya devA api na tadviduH ||2-14-41 AtmajaM te vapurvyomni na pashyantyAtmasaMbhavam | yattu te kR^itrimaM rUpaM tadarchanti divaukasaH ||2-14-42 devairna dR^iShTashchAntaste tenAnanta iti smR^itaH | tvaM hi sUkShmo mahAnekaH sUkShmairapi durAsadaH ||2-14-43 tvayyeva jagataH stambhe shAshvatI jagatI sthitA | achalA prANinaM yonirdhArayatyakhilaM jagat ||2-14-44 chatuHsAgarabhogastvaM chAturvarNyavibhAgavit | chaturyugeShu lokAnAM chAturhotraphalAshanaH ||2-14-45 yathAhamapi lokAnAM tathA tvaM taccha me matam | ubhAvekasharIrau svo jagadarthe dvidhAkR^itau ||2-14-46 ahaM vA shAhsvataH kR^iShNastvaM vA sheshaH purAtanaH | lokANAM shAshvato devastvaM hi sheShaH sanAtanaH | AvayordehamAtreNa dvidhedaM dhAryate jagat |2-14-47 ahaM yaH sa bhavAneva yastvaM so.ahaM sanAtanaH | dvAveva vihitau hyAvAmekadehau mahAbalau ||2-14-48 tadAsse mUDhavattvaM kiM prANena jahi dAnavam | mUrdhni devaripuM deva vajrakalpena muShTinA ||2-14-49 vaishampAyana uvAcha saMsmAritastu kR^iShNena rauhiNeyaH purAtanam | balenApUryata tadA trailokyAntarachAriNA ||2-14-50 tataH pralambaM durvR^ittaM sa baddhena mahAbhujaH | muShTinA vajrakalpena mUrdhni chainaM samAhanat ||2-14-51 tasyottamA~NgaM sve kAye vikapAlaM vivesha ha | jAnubhyAM chAhataH shete gatAsurdAnavottamaH ||2-14-52 jagatyAM viprakIrNasya tasya rUpamabhUttadA | pralambasyAmbarasthasya meghasyeva vidIryataH ||2-14-53 tasya bhagnottamA~Ngasya dehAtsusrAva shoNitam | bahugairikasaMyuktaM shailashR^i~NgAdivodakam ||2-14-54 te nihatya pralambaM tu saMhR^itya balamAtmanaH | paryaShvajata vai kR^iShNaM rauhiNeyaH pratApavAn ||2-14-55 taM tu kR^iShNashcha gopAshcha divisthAshcha divaukasaH | tuShTuvurnihate daitye jayAshIrbhirmahAbalam ||2-14-56 balenAyaM hato daityo bAlenAkliShTakarmaNA | vivadantyasharIriNyo vAchaH surasamIritAH ||2-14-57 baladeveti nAmAsya devairuktaM divi sthitaiH | balantu baladevasya tadA bhuvi janA viduH ||2-14-58 karmajaM nihate daitye devairapi durAsade ||2-14-59 iti shrimahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi shishucharyAyAM pralambavadhe chaturdasho.adhyAyaH