##Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter - 50 - Krishna's Assuranace in Bhishmaka's Assembly
Itranslated by K S Ramachandran, ,
September 1, 2008

 
Note- 
      verse 35, line 1 : avagraha must be there  
      verse 38, line 1 : sarvA ? or sarvaM ?
      verse 46, line 1 :  I think it should be  analaH . Pl check
                         with other editions
      verse 50, line 2  verse 59, line 2 :  sArddhaM is wrong##

Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
---------------------------------------------------------------

       atha pa~nchAshattamo.adhyAyaH
    bhIShmakasaMsadi kR^iShNenAshvAsanam  

janamejaya uvAcha 
hatvA kaMsaM mahAvIryaM devairapi durAsadam |
nAbhiShiktaH svayaM rAjye nopaviShTo nR^ipAsane ||2-50-1
kanyArthe chAgataH kR^iShNastatrApi na kR^ito.atithiH |
amAnamatulaM prApya kShAntavAnkena hetunA ||2-50-2
vinatAyAH sutashchaiva mahAbalaparAkramaH |
sa chApi kShamayA yuktaH kAraNaM kimapekShitaH |
etadAkhyAhi bhagavanparaM kautUhalaM hi me ||2-50-3    

vaishampAyana uvAcha
vidarbhanagarIM prApte vainateye sahAchyute |
manasA chintayAmAsa vAsudevAya kaishikaH || 2-50-4
dR^iShTvA.a.ashcharyaM hi naH sarvAn [ rAjanyAnpravadAmyaham |
vasudevasute dR^iShTe ]  dhruvaM pApakShayo bhavet ||2-50-5
vishuddhabhAvaH kR^iShNasya AvayordR^iShTatattvataH |
ataH pAtrataraH ko.anyastriShu lokeShu vidyate ||2-50-6
kR^iShNAtkamalapatrAkShAddevadevAjjanArdanAt |
tasyAvAM kiM pradAsyAva AtithyakaraNe nR^ipa ||2-50-7
pAtramAsAdya vai rAjanyathA dharmo na lupyate |
evamanyonyaM saMchintya bhrAtarau krathakaishikau ||2-50-8
svaM rAjyaM dAtukAmau tu jagmatuH keshavAntikam |
devamAsAdya tau vIrau vidarbhanagarAdhipau ||2-50-9
Uchatustau mahAbhAgau praNamya shirasA harim |
adyAvAM saphalaM janma adyAvAM saphalaM yashaH |
adyAvAM pitarastR^iptA deve chAvAM gR^ihAgate ||2-50-10
chAmaraM vyajanaM ChatraM dhvajaM simhAsanaM balam |
sphItakoshA purI cheyamAvAbhyAM suhitA tava ||2-50-11
upendrastvaM mahAbAho devendreNAbhiShiktavAn |
AvAmiha hi rAjye tvAmabhiShiktaM dadAmi te ||2-50-12      
AvayoryatkR^itaM kAryaM bahubhiH pArthivairapi |
na shakyate.anyathA kartuM jarAsaMdhena vA svayam ||2-50-13
shatruste mAgadho rAjA jarAsaMdho mahAdyutiH |
kathAm te bruvate nityaM nR^ipANAmabhayapradaH ||2-50-14
simhAsanamanadhyAsyaM puraM chAsya na vidyate |
kathaM rAjasamAje.asminnAsyate devakIsutaH ||20-50-15
kR^iShNo.api sumahAvIryo hyabhimAnI mahAdyutiH |
na chAgamiShyate vAsminkanyArthe cha svayaMvare ||2-50-16
pArthiveShUpaviShTeShu sveShu simhAsaneShu vai |
kathamAsyati nIcheShu AsaneShu mahAdyutiH ||2-50-17
iti saMchintyamAnastu shrutvAsau bhIShmako nR^ipaH |
AvayoH saha saMmantrya vigrahopashamArthinA ||2-50-18
tava vishrAmahetorhi kAritedaM gR^ihottamam |
devAnAmAdidevo.asi sarvalokanamaskR^itaH ||2-50-19
mAnuShye martyaloke.asminrAjendratvaM samAchara |
samAje manujendrANAM mA bhUdAsanasa~NkaTam ||2-50-20
vidarbhanagare chaiShAM rAjendratvaM vicheShTaya |
AsyatAmAsane shubhre shvaH prabhAte mahAdyute ||2-50-21
adhivAsyAdya chAtmAnaM vidhidR^iShTena karmaNA |
yathA gamiShyanti nR^ipAH kariShye devashAsanAt ||2-50-22
evamuktvA surashreShThaM praNipatya kR^itA~njalI |
preShayAmAsaturvIrau ra~Ngamadhye nR^ipairvR^ite ||2-50-23
evaM dUtasya vachanaM yathoktaM vajrapANinA 
likhitvA sumahAtejAH kaishikaH prAha shAsanam ||2-50-24

kaishika uvAcha
viditaM vo nR^ipAH sarve vainateyasahAchyutaH |
Agato.atithirUpeNa vidarbhanagarIM hariH ||2-50-25
prAptamAlokya pAtro.ayamiti sa~nchintya bhUpatiH |
pradadau vAsudevAya svaM rAjyaM dharmahetunA ||2-50-26
idamAsanamAsveti bhrAtrA me chodite tataH |
vAguktA chAsharIreNa kenApi vyomachAriNA ||2-50-27

devadUta uvAcha 
na yuktamAsanaM dAtuM tvayA.a.asInaM narAdhipa |
idamasyAsanaM divyaM sarvaratnavibhUShitam ||2-50-28
jAmbUnadamayaM shubhraM rachitaM vishvakarmaNA |
preShitaM devarAjena simhalakShaNalakShitam ||2-50-29
atropaviShTaM deveshaM charAcharanamaskR^itam |
abhiShi~nchantu rAjendraM bahubhiH pArthivaiH saha ||2-50-30
AgatAH kuNDinagare kanyAhetornarAdhipAH |
nAgamiShyati yaH kashchitso.asya vadhyo bhaviShyati ||2-50-31
ime chaivAShTakalashA nidhInAmaMshasaMbhavAH |
akShayA rAjarAjasya dhaneshasya mahAtmanaH ||2-50-32
divyAH kA~nchanaratnADhyA divyAbharaNayonayaH |
rAjendrasyAbhiShekArthamAgachChanti nR^ipairvR^itAH ||2-50-33
eSha shakrasya saMdeshaH kathito vo narAdhipAH |
lekhenAhUya tAnsarvAnabhiShi~nchantu keshavam ||2-50-34

kaishika uvAcha 
iti saMchodya khastho.asau devadUto gato divam |
dattvA.a.asanaM cha kR^iShNAya bAlArkasadR^ishaprabham ||2-50-35
tenAhaM nodayiShyAmi bhavadbhirye samAgatAH |
durnivAryataraM ghoraM shakrasya svayamIritam ||2-50-36
yuShmAbhirdarshane yuktamadbhutaM bhuvi durlabham |
kalashairabhiShi~nchantaM svayameva nabhastalAt ||2-50-37
dR^iShTvA.a.ashcharyaM hi naH sarvA dhruvaM pApakShayo bahvet |
snApanArthaM cha kR^iShNAya devadevAya viShNave ||2-50-38
AgachChadhvaM nR^ipashreShThA na bhayaM kartumarhatha |
AvayoH kR^itasandhAno yuShmadarthe janArdanaH ||2-50-39
sarveShAM manujendrANAmabhayaM kurute hariH |
vishudddhabhAvaH kR^iShNastu AvayordR^iShTatattvataH ||2-50-40
mAgadhasya visheSheNa na vairaM hR^idi dR^ishyate |
yadatra kAraNaM kAryaM tadbhavadbhirvichintyatAm ||2-50-41  

vaishampAyana uvAcha 
evaM sa~nchintayAmAsurnR^ipAH shApabhayArditAH |
bhUyaH shushruvU rAjendrAH keshavAya mahatmane ||2-50-42
meghagambhIranAdena svareNApUrayannabhaH |
vAguvAchAsharIreNa devarAjasya shAsanAt ||2-50-43

chitrA~Ngada uvAcha 
trailokyAdhipatiH shakraH prajApAlanahetunA |
Aj~nApayati yuShmAkaM nR^ipANAM hitakAmyayA ||2-50-44
na yuktaM vasatAnyonyaM kR^iShNena saha vairiNA |
vasadhvaM prItimutpAdya svarAShTreShu nR^ipottamAH ||2-50-45
praNatArtiharaH kR^iShNaH pratisenAntako.analaH |
anena saha saMprItyA modadhvaM vigatajvarAH ||2-50-46
mAnuShANAM nR^ipA devA nR^ipANAM devatAH surAH |
surANAM devatA shakraH shakrasyApi janArdanaH ||2-50-47
eSha viShNuH prabhurdevo devAnAmapi daivatam |
jAto.ayaM mAnuShe loke nararUpeNa keshavaH ||2-50-48
ajeyaH sarvalokeShu devadAnavamAnavaiH |
kArtikeyasahAyasya api shUlabhR^itaH svayam ||2-50-49
tasmai devAdhidevAya keshavAya mahAtmane |
abhiShektuM suraiH sArdhaM kimichCheyamataH param ||2-50-50
na chAdhikAro devAnAM rAjendrasyAbhiShechane |
tenAhaM nAbhiShi~nchAmi sarvalokanamaskR^itam |
nR^ipANAmadhikAro.ayaM rAjendrasya niveshane ||2-50-51
gatvA yUyaM vidarbhAyAM krathakaishikayoH saha |
saMchintya vidhidR^iShTena kurudhvaM nR^ipasattamAH ||2-50-52
prItisandhAnakAlo.ayamiti saMchintya vAsavaH |
bodhanArthaM visR^iShTo.ahaM yuShmAkaM manujeshvarAH ||2-50-53
vidarbhanagare kR^iShNaH shrAvito.asyAdhivAsanam |
rAjendratvAbhiShekArthaM rAjAnau krathakaishikau |
tAbhyAM saha nR^ipashreShThAH kR^itvA sumahadutsavam ||2-50-54
abhiShekeNa satkR^itya pratigR^ihyAsya dakShiNAm |
AgamiShyatha saMhR^iShTAH punareva svayaMvaram ||2-50-55
jarAsaMdhaH sunIthashcha rukmI chaiva mahArathaH |
shAlvaH saubhapatishchaiva chatvAro rAjasattamAH |
ra~NgasyAshUnyahetorhi tiShThantu iha pArthivAH ||2-50-56

vaishampAyana uvAcha 
evamAj~nAM sureshasya shrutvA chitrA~NgaderitAm |
gamanAya matiM chakruH sarva eva nR^ipottamAH ||2-50-57
anuj~nAtA narendreNa jarAsaMdhena dhImatA |
bhIShmakaM purataH kR^itvA prayAtAH svabalairvR^itAH ||2-50-58
bhIShmakashcha mahAbAhuH svabalena samanvitaH |
jagAma pArthivaiH sArdhaM dahyamAnena chetasA ||2-50-59
yatra kR^iShNo mahAbAhuH kaishikasya niveshane |
dUrAdeva prakAshantI patAkAdhvajamAlinI ||2-50-60
shubhA devasabhA ramyA snAnahetorihAgatA |
divyaratnaprabhAkIrNA divyadhvajasamAkulA ||2-50-61
divyAmbarapatAkADhyA divyAbharaNabhUShitA |
divyasragdAmakalilA divyagandhAdivAsitA ||2-50-62
vimAnayAnaiH shrImadbhiH samantAtparivAritA |
divyApsarogaNAshchaiva vidyAdharagaNAstathA ||2-50-63
gandharvA munayashchaiva kinnarAshcha samantataH |
upagAyanti deveshamambarAntaramAshritAH ||2-50-64
stuvanti munayashchaiva siddhAshcha paramarShayaH |
devadundubhayashchaiva svayamevAnadandivi ||2-50-65
pa~nchayonisamutthAni gandhachUrNAnyanekashaH |
samantAtpAtyamAnAni chAkAshasthairdivaukasaiH ||2-50-66
svayamAgatya devendro devaiH saha shachIpatiH |
vimAnavaramAruhya saprakAshaH sthito.ambare ||2-50-67
aShTau ye lokapAlAste svAsu dikShu samAsthitAH |
upagAyanti nR^ityanti stuvanti cha samantataH ||2-50-68
shrutva satumulaM nAdaM sarva eva narAdhipAH |
vismayotphullanayanA vivishuste sabhAM shubhAm ||2-50-69
kaishikashcha mahAbAhurupagamya narAdhipAn |
praveshayAmAsa balI pratipUjya yathAvidhi ||2-50-70
nivedite surashreShThe pArthivAnAM samAgame |
nirjagAma hariH shrImAnsarvama~NgalapUjitaH ||2-50-71
tato.ambarasthAste divyAH kalashAshchailakaNThinaH |
sahakArasamAyuktA vavarShurjaladA iva ||2-50-72
divyakA~nchanaratnaughairdivyapuShpasamanvitaiH |
gandhachUrNavimishraishcha rAjendrasyAbhiShechane ||2-50-73
yathoktavidhipUrveNa abhiShichya janArdanam |
darshayitvA narendrANAM divyairAvaraNaiH shubhaiH ||2-50-74
divyAmbaravichitraishcha divyamAlyAnulepanaiH |
satkR^itya vidhivadrAj~na upaviShTo janArdanaH ||2-50-75
shubhe devasabhe ramye snAnahetorihAgate |
upAsyamAno yadubhirvidarbhaishcha narAdhipaiH ||2-50-76
vainateyashcha balavAnkAmarUpI narAkR^itiH |
dakShiNaM pArshvamAshritya Asanastho mahAbalaH ||2-50-77
krathashcha kaishiko vIro vAmapArshve tathAsane |
upaviShTau mahAtmAnau devasyAnumate nR^ipau ||2-50-78
tathaiva vAmapArshve tu vR^iShNyandhakamahArathAH |
sAtyakipramukhA vIrA upaviShTA mahAbalAH ||2-50-79
bhAskarapratime divye divyAstaraNavistR^ite |
sukhopaviShTaM shrImantaM devairiva shachIpatim ||2-50-80
sachivaiH shrAvitAH sarve praviShTAste narAdhipAH |
yathArheNa cha saMpUjya rAjAnaH sarva eva te ||2-50-81
sukhopaviShTAste sveShu AsaneShu narAdhipAH |
kaishikastu mahAprAj~naH sarvashAstrArthavittamaH ||2-50-82
pUjayitvA yathAnyAyamuvAcha vadatAM varaH |

kaishika uvAcha 
avij~nAtA nR^ipAH sarve mAnuSho.ayamiti prabhA ||2-50-83
bhavantamuparuddhAnAM deva tvaM kShantumarhasi |   
  
shrIkR^iShNa uvAcha 
na me vairaM pravasati ekAhamapi kaishika ||2-50-84
visheSheNa narendrANAM kShatradharme.avatiShThatAm |
yoddhavyamiti dharmeNa adharme tu parA~Nmukhe ||2-50-85
teShAM kiMhetunA kopaH kartavyastvavanIshvarAH |
yadgataM tadatikrAntaM ye mR^itAste divaM gatAH ||2-50-86
eSha dharmo nR^iloke.asmi~njAyante cha mriyanti cha |
tasmAdashochyaM bhavatAM mR^itArthe cha narAdhipAH |
kShantavyaM rochate.asmAkaM vItavairA bhavantu te ||2-50-87

vaishampAyana uvAcha 
evamuktvA narendrAMstAnAshvAsya madhusUdanaH |
kaishikasya mukhaM vIkShya virarAma mahAdyutiH ||2-50-88
etasminneva kAle tu bhIShmako nayakovidaH |
pUjayitvA yathAnyAyamuvAcha vadatAM varaH ||2-50-89

   iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNI 
        rukmiNIsvayaMvare pa~nchAshattamo.adhyAyaH