#Harivamsha Maha Puranam - Part 2- Vishnu Parva Chapter 57 - Kalayavana's Death Itranslated by K S Ramachandran, ramachandran_ksr @ yahoo.ca, September 19, 2008 Note : Sloka 62, line 2 : Was it really kalaiyuga then? Even draupadIsvayamvaram had not taken place at that time! Please check.## Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr If you find any errors compared to Chitrashala Press edn, send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com --------------------------------------------------------------- atha saptapa~nchAshattamo.adhyAyaH kAlayavanavadhaH janamejaya uvAcha bhagava~nChrotumichChAmi vistareNa mahAtmanaH | charitaM vAsudevasya yadushreShThasya dhImataH |2-57-1 kimarthaM cha parityajya mathurAM madhusUdanaH | madhyadeshasya kakudaM dhAma lakShmyAshcha kevalam ||2-57-2 shR^i~ngaM pR^ithivyAH svAlakShyaM prabhUtadhanadhAnyavat | AryADhyajalabhUyiShThamadhiShThAnavarottamam ||2-57-3 ayuddhenaiva dAshArhastyaktavAndvijasattama | sa kAlayavanshachApi kR^iShNe kiM pratyapadyata ||2-57-4 dvArakAM cha samAsAdya vAridurgAM janArdanaH | kiM chakAra mahAbAhurmahAyogI mahAtapAH ||2-57-5 kiMvIryAH kAlayavanaH kena jAtashcha vIryavAn | yamasahyaM samAlakShya vyapayAto janArdanaH ||2-57-6 vaishampAyana uvAcha vR^iShNInAmandhakAnAM cha gururgArgyo mahAmanAH | brahmachArI purA bhUtvA na sma dArAnsa vindati ||2-57-7 tathA hi vartamAnaM tamUrdhvaretasamavyayam | shyAlo.abhishastavAngArgyamapumAniti rAjani ||2-57-8 so.abhishastAstadA rAjannagare tvajitaM jaye | alipsaMstu striyaM chaiva tapastepe sudAruNam ||2-57-9 tato dvAdashavarShANi so.ayashchUrNamabhakShayat | ArAdhayanmahAdevamachintyaM shUlapANinam ||2-57-10 rudrastasmai varaM prAdAtsamarthaM yudhi nigrahe | vR^iShNInAmandhakAnAM cha sarvatejomayaM sutam ||2-57-11 tataH shushrAva taM rAjA yavanAdhipatirvaram | putraprasavajaM daivAdaputraH putrakAmitA ||2-57-12 sa nR^ipastamupAnAyya sAntvayitvA dvijottamam | taM ghoShamadhye yavano gopastrIShu samAsR^ijat ||2-57-13 gopAlI tvapsarAstatra gopastrIveShadhAriNI | dhArayAmAsa gArgyasya garbhaM durdharamachyutam ||2-57-14 mAnuShyAM gArgyabhAryAyAM niyogAchChUlapANinaH | sa kAlayavano nAma jaj~ne shUro mahAbalaH ||2-57-15 aputrasyAtha rAj~nastu vavR^idhe.antaHpure shishuH | tasminnuparate rAjansa kAlayavano nR^ipaH ||2-57-16 yuddhAbhikAmo nR^patiH paryapR^ichChaddvijottamAn | vR^iShNyandhakakulaM tasya nAradena niveditam ||2-57-17 j~nAtvA tu varadAnaM tannAradAnmadhusUdanaH | upapraikShata tejasvI varddhantaM yavaneShu tam ||2-57-18 samR^iddho hi yadA rAjA yavanAnAM mahAbalaH | tata evaM nR^ipA mlechChAH saMshrityAnuyayustadA ||2-57-19 shakAstuShArA daradAH pAradAH sR^i~NgalAH khasAH | pahlavAH shatashashchAnye mlechChA haimavatAstathA ||2-57-20 sa taiH parivR^ito rAjA dasyubhiH shalabhairiva | nAnAveShAyudhairbhImairmathurAmabhyavartata ||2-57-21 gajavAjikharoShTrANAmayutairarbudairapi | pR^ithivI kampayAmAsa sainyena mahatA vR^itaH ||2-57-22 reNunA sUryamArgaM tu samavachChAdya pArthivaH | mUtreNa shakR^itA chaiva sainyena saMsR^ije nadIm ||2-57-23 ashvoShTrashakR^itAM rAshernissR^iteti janAdhipa | tato.ashvashakR^idityevaM nAma nadyA babhUva ha ||2-57-24 tatsainyaM mahadAyAdvai shrutvA vR^iShNyandhakAgraNIH | vasudevaH samAnAyya j~nAtInidamuvAcha ha ||2-57-25 idaM samutthitaM ghoraM vR^iShNyandhakabhavaM mahat | avadhyashchApi naH shatrurvaradAnAtpinAkinaH ||2-57-26 sAmAdayo.abhyupAyAshcha vihitAstasya sarvashaH | matto madabalAbhyAM tu yuddhameva chikIrShati ||2-57-27 etAvAniha vAsashcha kathito nAradena me | etAvati cha vaktavyaM sAmaiva paramaM matam ||2-57-28 jarAsaMdhashcha no rAjA nityameva na mR^iShyate | tathAnye pR^ithivIpAlA vR^iShNichakrapratApitAH ||2-57-29 kechitkaMsavadhAchchApi viraktAstadgatA nR^ipAH | samAshR^itya jarAsaMdhamasmAnichChanti bAdhitum ||2-57-30 bahavo j~nAtayashchaiva yadUnAM nihatA nR^ipaiH | varddhituM naiva shakShyAma pure.asminniti keshavaH ||2-57-31 apayAne matiM kR^itvA dUtaM tasmai sasarja ha | tataH kumbhe mahAsarpaM bhinnA~njanachayopamam ||2-57-32 ghoramAshIviShaM kR^iShNaM kR^iShNaH prAkShepayattadA | tatastaM mudrayitvA tu svena dUtena hArayat ||2-57-33 nidarshanArthaM govindo bhIShayAmAsa taM nR^ipam | sa dUtaH kAlayavane darshayAmAsa taM ghaTam ||2-57-34 kAlasarpopamaH kR^iShNa ityuktvA bharatarShabha | tatkAlayavano buddhvA trAsanaM yAdavaiH kR^itam ||2-57-35 pipIlikAnAM chaNDAnAM pUrayAmAsa taM ghaTaM | sa sarpo bahubhistIkShNaiH sarvatastaiH pipIlikaiH ||2-57-36 bhakShyamANaH kilA~NgeShu bhasmIbhUto.abhavattadA | taM mudrayitvA tu ghaTaM tathaiva yavanAdhipaH | preShayAmAsa kR^iShNAya bAhulyamupavarNayan ||2-57-37 vAsudevastu taM dR^iShTvA yogaM vihatamAtmanaH | utsR^ijya mathurAmAshu dvArakAmabhijagmivAn ||2-57-38 vairasyAntaM vidhitsaMstu vAsudevo mahAyashAH | niveshya dvArakAM rAjanvR^iShNInAshvAsya chaiva ha ||2-57-39 padAtiH puruShavyAghro bAhupraharaNastadA | AjagAma mahAvIryo mathurAM madhusUdanaH ||2-57-40 taM dR^iShTvA niryayau hR^iShTaH sa kAlayavano ruShA | prekShApUrvaM cha kR^iShNo.api nishchakarSha mahAbalaH ||2-57-41 athAnvagachChadgovindaM jighR^ikShuryavaneshvaraH | na chainamashakadrAjA grahItuM yogadharmiNam ||2-57-42 mAndhAtustu suto rAjA muchukundo mahAyashAH | purA devAsure yuddhe kR^itakarmA mahAbalaH ||2-57-43 vareNa Chandito devairnidrAmeva gR^ihItavAn | shrAntasya tasya vAgevaM tadA prAdurabhUtkila ||2-57-44 prasuptaM bodhayedyo mAM taM daheyamahaM surAH | chakShuShA krodhadIptena evamAha punaH punaH ||2-57-45 evamastviti taM shakra uvAcha tridivaiH saha | sa surairabhyanuj~nAto hyadrirAjamupAgamat ||2-57-46 sa parvataguhAM kAMchitpravishya shramakarshitaH | suShvApa kAlametaM vai yAvatkR^iShNasya darshanam ||2-57-47 tatsarvaM vAsudevAya nAradena niveditam | varadAnaM cha devebhyastejastasya cha bhUpateH ||2-57-48 kR^iShNo.anugamyamAnashcha tena mlechChena shatruNA | tAM guhAM muchukundasya pravivesha vinItavat ||2-57-49 shiraHsthAne tu rAjarShermuchukundasya keshavaH | saMdarshanapathaM tyaktvA tasthau buddhimatAM varaH ||2-57-50 anupravishya yavano dadarsha pR^ithivIpatim | sa taM suptaM kR^itAntAbhamAsasAda sudurmatiH ||2-57-51 vAsudevaM tu taM matvA ghaTTayAmAsa pArthivam | pAdenAtmavinAshAya shalabhaH pAvakaM yathA ||2-57-52 muchukundastu rAjarShiH pAdasparshaprabodhitaH | nidrAchChedena chukrodha pAdasparshena tena cha ||2-57-53 saMsmR^itya sa varaM shakrAdavaikShata tamagrataH | sa dR^iShTamAtraH krodhena saMprajajvAla sarvashaH ||2-57-54 dadAha pAvakastaM tu shuShkaM vR^ikShamivAshaniH | kShaNena kAlayavanaM netratejovinirgataH ||2-57-55 taM vAsudevaH shrImantaM chiraguptaM narAdhipam | kR^itakAryo.abravIddhImAnidaM vachanamuttamam ||2-57-56 rAjaMshchiraprasupto.asi kathito nAradena me | kR^itaM me sumahatkAryaM svasti te.astu vrajAmyaham ||2-57-57 vAsudevamupAlakShya rAjA hrasvaM pramANataH | pariShkR^itaM yugaM mene kAlena mahatA tadA ||2-57-58 uvAcha rAjA govindaM ko bhavAnkimihAgataH | kashcha kAlaH prasuptasya yadi jAnAsi kathyatAm ||2-57-59 shrIkR^iShNa uvAcha somavaMshodbhavo rAjA yayAtirnAma nAhuShaH | tasya putro yadurjyeShThashchatvAro.anye yavIyasaH ||2-57-60 yaduvaMshAtsamutpannaM vasudevAtmajaM vibho | vAsudevaM vijAnIhi nR^ipate tvAmihAgatam ||2-57-61 tretAyuge prasupto.asi vidito me.asi nAradAt | idaM kaliyugaM viddhi kimanyatkaravANi te ||2-57-62 mama shatrustvayA dagdho devadattavaro nR^ipa | avadhyo yo mayA sa~Nkhye bhavedvarShashatairapi ||2-57-63 vaishampAyana uvAcha ityuktaH sa tu kR^iShNena nirjagAma guhAmukhAt | anvIyamAnaH kR^iShNena kR^itakAryeNa dhImatA ||2-57-64 tato dadarsha pR^ithivImAvR^itAM hrasvakairnaraiH | svalpotsAhairalpabalairalpavIryaparAkramaiH | pareNAdhiShThitaM chaiva rAjyaM kevalamAtmanaH |2-57-65 prItyA visR^ijya govindaM pravivesha mahadvanam | himavantamagAdrAjA tapase dhR^itamAnasaH ||2-57-66 tataH sa tapa AsthAya vinirmuchya kalevaram | Aruroha divaM rAjA karmabhiH svairjitAshubhaiH ||2-57-67 vAsudevo.api dharmAtmA upAyena mahAmanAH | ghAtayitvA.a.atmanaH shatruM tatsainyaM pratyapadyata ||2-57-68 prabhUtarathahastyashvavarmashastrAyudhadhvajam | AdAyopayayau dhImAnsa sainyaM nihateshvaram ||2-57-69 nivedayAmAsa tato narAdhipe tadugrasene pratipUrNamAnasaH | janArdano dvAravatIM cha tAM purImashobhayattena dhanena bhUriNA ||2-57-70 iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi kAlayavanavadhe saptapa~nchAshattamo.adhyAyaH