##Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 73 - Battle between Indra and Krishna
Itranslated by K S Ramachandran ramachandran_ksr@yahoo.ca,
November 10, 2008##

Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
---------------------------------------------------------------

               atha trisaptatitamo.adhyAyaH
   indrakR^iShNayoryuddhaM viShNorutkarShashcha 

vaishampAyana uvAcha
atha viShNurmahAtejA muhUrtAbhyudite  ravau |
mR^igayAvyapadeshena yayau raivatakaM girim ||2-73-1
Aropyaikarathe devaH sAtyakiM narapu~Ngavam |
pradyumnamanugachCheti proktvA kurukulodvaha ||2-73-2
raivataM cha giriM devo gatvA dArukamabravIt |
madIyaM rathamenaM tvaM grahAyehaiva dAruka ||2-73-3
pratipAlaya mAM saumya dinArddhaM vArayanharIn |
rathenaiva praveShTAhaM dvArakAM sUtasattama ||2-73-4
iti sandishya bhagavAnAruroha jayodyataH |
tArkShyaM sasAtyako dhImAnaprameyaparAkramaH ||2-73-5
pR^ithagrathena kauravya pradyumnaH shatrusUdanaH |
AkAshagAminA rAjanpR^iShThataH kR^iShNamanvayAt ||2-73-6
nimeShAntaramAtreNa nandanaM kAnanaM hariH |
devodyAnaM yayau dhImAnpArijAtajihIrShayA ||2-73-7
dadarsha tatra bhagavAndevayodhAndurAsadAn |
nAnAyudhadharAnvIrAnnandanasthAnadhokShajaH ||2-73-8
teShAM saMpashyatAmeva pArijAtaM mahAbalaH |
utpATyAropayAmAsa pArijAtaM satAM gatiH ||2-73-9
garuDaM pakShirAjAnamayatnenaiva bhArata |
upasthito vigrahavAnpArijAtaH sa keshavam ||2-73-10
sAntvito vAsudevena pArjAtashcha bhArata |
uktashcha vR^ikSha mA bhaistvaM keshavena mahAtmanA ||2-73-11
taM prasthitaM taruM dR^IShTvA pArijAtamadhokShajaH |
amarAvatIM purIM shreShThAM tatashchakre pradakShiNAm ||2-73-12
te tu nandanagoptAraH pArijAto drumottamaH |
hriyatIti mahendrAya gatvA nR^ipa shashaMsire ||2-73-13
athairAvatamAruhya niryayau pAkashAsanaH |
jayantena rathasthena pR^iShThato.anugataH prabhuH ||2-73-14
pUrvamabhyAgataM dvAraM keshavaM shatrunAshanam |
dR^iShTvovAcha pravR^ittaM bhoH kimidaM madhusUdana ||2-73-15
praNamya garuDastho.atha keshavaH shakramabravIt  |
vadhvAste puNyakAryAya nIyate.ayam varadrumaH ||2-73-16
tamuvAcha tataH shakro mA maivaM puShkarekShaNa |
ayodhayitvA na tarurnayitavyastvayAchyuta ||2-73-17
praharasva mahAbAho prathamaM mayi keshava |
pratij~nA saphalA te.astu muktvA kaumodakIM mayi ||2-73-18
tataH kR^iShNaH sharaistIkShNairdevarAjagajottamam |
bibhedAshanisa~NkAshaiH prahasanniva bhArata ||2-73-19
vivyAdha garuDaM vajrI divyaiH sharavaraistathA |
bANAMshchichCheda sahasA keshavasya tarasvinaH ||2-73-20
yAnyAnmumocha devendrastAMstAMshchichCheda mAdhavaH |
mAdhavena prayuktAMshcha chichCheda balavR^itrahA ||2-73-21
mahendrasya cha shabdena dhanuShaH kurunandana |
shAr~Ngasya cha ninAdena mumuhuH svargavAsinaH ||2-73-22
tayorvartati sa~NgrAme garuDastho mahAbalaH |
pArijAtaM jayanto.atha hartumabhyudyato balI ||2-73-23
pradyumnamatha kaMsaghno vArayeti tadAbravIt |
tatastaM vArayAmAsa raukmiNeyaH pratApavAn ||2-73-24
jayanto jayatAM shreShTho raukmiNeyamatheShubhiH |
sarvagAtreShu vihasannAjaghAna rathe sthitaH ||2-73-25
rathastha eva rathinaM kAmastu kamalekShaNaH |
aindrimabhyardayAmAsa bANairAshIviShopamaiH ||2-73-26
sa sannipAtastumulo babhUva kurunandana |
jayantasya cha vIrasya raukmiNeyasya chobhayoH ||2-73-27
kR^itapratikR^itaM yuddhe chakratustau mahAbalau |
mahendropendratanayau jagatyastrabhR^itAM varau ||2-73-28
devAshcha munayashchaiva dadR^ishUrvismayAnvitAH |
taM saMgrAmaM mahAghoraM siddhAshchaiva sachAranAH ||2-73-29
tatastu pravaro nAma devadUto mahAbalaH |
pArijAtaM punarhartumiyeSha kurunandana ||2-73-30  
sakhA sa devarAjasya mahAstravidarindamaH |
avadhyo varadAnena brahmaNaH kurunandana ||2-73-31
brAhmaNastapasA siddho jambudvIpAddivaM gataH |
svashaktyA nR^ipa saMyAtaH sakhitvaM balaghAtinA ||2-73-32
tamApatantaM saMprekShya kR^iShNaH sAtyakimabravIt |
atrastha eva pravaraM sharairvAraya sAtyake ||2-73-33
na tvatra nirdayam bANA moktavyAH sAtyake tvayA |
asya brAhmaNachApalyaM soDhavyaM khalu sarvathA ||2-73-34
tataH ShaShTyA ratheShUNAM garuDasthaM dvijastadA |
AjaghAna mahAbAho sAtyakiM pravaro bhR^isham ||2-73-35
shinernaptA dhanustasya kshipataH sAyakAnnR^ipa |
chichCheda puruShavyAghro vachanaM chedamabravIt ||3-73-36
brAhmaNo nAbhihantavyastiShTha tiShTha svavartmani |
avadhyA yAdavAnAM hi svAparAdhe.api hi dvijAH ||2-73-37
pravarastu prahasyainamuvAcha kurunandana |
alaM kShAntyA nR^iNAM shUra yuddhya sarvAtmanA raNe ||2-73-38
jAmadagnyasya rAmasya  shiShyo.ahamapi yAdava |
nAmataH pravaro nAma sakhA shakrasya dhImataH ||2-73-39
na devA yoddhumichChanti manyanto madhusUdanam |
AnR^iNyaM sauhR^idasyAhamadhigantAsmi mAdhava ||2-73-40
tatastayostadA raudraH saMgrAmo vavR^idhe nR^ipa |
astrairdivyairnaravyAghra shaineyadvijamukhyayoH ||2-73-41
dyaushchachAla tadA rAjanhyachalAshcha sahasrashaH |
tasminvartati saMgrAme teShAmatimahAtmanAm ||2-73-42
nAtishiShye raNe kArShNiraindrimastrabhR^itAM varam |
aindriH kArShNiM mahAtmAnaM mAyinaM shUrasattamam ||2-73-43
hanta gR^ihNa pratIchCheti tAvubhau yodhasattamau |
yuyudhAte narashreShTha parasparajayaiShiNau ||2-73-44
atha shAr~NgAyudhasutaM shachIputraH pratApavAn |
vibhAShyAbhyahanadrAjandivyenAstreNa satvaraH ||2-73-45
so.astraM tadabhidIpyantamApatantaM shitaiH sharaiH |
tastaMbhe bANajAlena tadadbhutamivAbhavat ||2-73-46
tatastaddIpyamAnaM tu papAta raNamUrddhani |
raukmiNeyasya kauravya ghoraM dAnavamardanam ||2-73-47
tenAstreNa ratho dagdhaH pradumnasya mahAtmanaH |
nAdahattatsughoraM taM raukmiNeyaM narAdhipa ||2-73-48
dahatyagniM na khalvagniruddhato.api vishAMpate |
dagdhAnrathAnmahAbAhU raukmuNeyaH prachakrame ||2-73-49
atha nArAyaNasuto viratho rathinAM varaH |
sthito dhanuShmAnAkAshe jayantamidamabravIt ||2-73-50
mahendraputra divyaM tvaM yadastraM muktavAnasi |
nAhamIdR^isharUpANAM shakyo hantuM shatairapi ||2-73-51
prayatnaM kuru shikShANAM yatnaM me.adya pradarshaya |
nAsti me.atishayam kartA saMgrAme.amaranandana ||2--73-52
AsInme sAdhvasaM dR^iShTvA rathasthaM tvAM dhR^itAyudham  |
bibhemi tava nedAnIM yuddhe dR^iShTabalo.abalam ||2-73-53
manasA smaryAtAM saiSha pArijAtastvayA taruH |
shakyaM na khalu hastAbhyAM spraShTavyo yastvayA hyasau ||2-73-54
ratho mAyAmayo dagdhastvaya yo hyastratejasA |
IdR^ishAnAM sahasrANi sraShTuM shakto.asmi mAyayA ||2-73-55
evamukto jayantashcha mumochAstraM mahAbalaH |
tapasopachitaM tena svayamevAtitejasA ||2-73-56
tatpradyumno mahAdevaM sharajAlairavArayat |
chatvAryastrANi divyAni mumuche chAparANi saH ||2-73-57
dikShu sarvAsu rurudhUstAnyastrANyatha bhArata |
raukmiNeyaM mahAtmAnamantarikShe cha pa~nchamam ||2-73-58
maholkAsadR^ishAnbANAnastrANyamarasattamaH |
mumocha yAni ghorANi pradyumnaM prati sarvataH ||2-73-59
tAni sarvANi bAnaughaiH kArShNirastrANyavArayat |
jayantaM chAparairbANairvivyAdha nishitaistadA ||2-73-60
tato nAdaH samutsR^iShTo hyamaraiH puNyakarmabhiH |
dR^iShTvA sthairyaM cha shaighryaM cha pradyumnasya mahAtmanaH ||2-73-61
pravarasyApi bANena shitena shinipu~NgavaH |
chichChedeShvAsanaM vIro hastAvApaM cha bhArata ||2-73-62
tato.anyatsa tu jagrAha mahattaddhanuruttamam |
mahendradattaM pravaro mahAshanisamasvanam ||2-73-63
sa tena vIro mahatA dhanuShA viprasattamaH |
sharANmumocha vividhAnarkarashminibhAMstadA ||2-73-64
chakarta cha dhanushchitraM shaineyasyAmitaujasaH |
vivyAdha sarvagAtreShu bANairapi sa sAtyakim ||2-73-65
dhanurAdAya shaineyastato.anyatkurunandana |
dR^iDhaM bhArasahaM dhImAnvivyAdha pravaraM raNe ||2-73-66
uchchakartaturanyonyavarmaNI tau shitaiH sharaiH |
gAtrebhyashchaiva mAMsAni marmabhidbhiH sharodyamaiH ||2-73-67
athAShTadhArabANena punariShvAsanaM dvidhA |
chichCheda pravaro vIrastribhishchainamatADayat ||2-73-68
anyadiShvAsanaM taM tu grahitumanasaM dvijaH |
gadayA tADayAmAsa kShepyayA laghuhastavAn ||2-73-69
so.asiM charma cha jagrAha sAtyakiH prahasanniva |
na jagrAha dhanurdhImAngadayAbhihato bhR^isham |
tataH sharashatAnyeva mumocha pravarastadA ||2-73-70
vihastamiva vij~nAya sAtyakiM yadunandanam |
pradyumno.asya dadau khaDgaM nirmalAkAshasannibham ||2-73-71
tasya chichCheda bhallena nistrimshaM pravarastatadA |
tsarudeshe.apAtayachcha pravaraH prahasanniva ||2-73-72
vyadhamachcha tathA charma shitairbANairajihmagaiH |
AjaghAna cha shaktyainaM hR^idi vipro nanAda cha ||2-73-73
taM viklavamiva j~nAtvA pArijAtajihIrShayA |
tArkShyAbhyAshe rathenaiva sa tasthau pravarastadA ||2-73-74
taM pakShapuTavegena chikShepa garuDastathA |
gavyUtimekAM sarathaH sa papAta mumoha cha ||2-73-75
taM jayanto nipatyAtha patitaM brAhmaNaM nR^ipa |
samAshvAsya rathaM shIghraM samAropitavAMstadA ||2-73-76
shaineyamapi muhyantaM patantaM cha muhurmuhuH |
AshvAsayAnaH pradyumnaH pitR^ivyaM pariShasvaje ||2-73-77
taM hi pasparsha hastena savyena madhusUdanaH |
virujaH sparshamAtreNa sAtyakiH samapadyata ||2-73-78
pradyumno dakShiNe pArshve vAme tu shinipu~NgavaH |
tasthatuH pArijAtasya yuddhashauNDatarAvubhau ||2-73-79
jayantaH pravarshchaiva rathenaikena bhArata  |
sampatantau mahendreNa prahasyoktau mahAtmanA ||2-73-80
nAsannamabhigantavyaM garuDasya katha~nchana |
balavAneSha patatAM rAjA cha vinatAsutaH ||2-73-81
dakShiNe chaiva savye cha pArshve mama dhR^itAyudhau |
ubhau sthitau yuddhyamAnaM mAmeva hi prapashyatam ||2-73-82
evamuktau sthitau vIrau tataH shakrasya pArshvayoH |
dadR^ishAte yudddhyamAnau devarAjajanArdanau ||2-73-83
athendro garuDaM bANairmahAshanisamasvanaiH |
vivyAdha sarvagAtreShu mahAstrapravaraistathA ||2-73-84
sa tAnbANAnagaNayanvainateyaH pratApavAn |
sasArAbhimukho vIraH shakranAgamarindamaH ||2-73-85
ubhau tau sahasA rAjanbalinau gajapakShiNau |
prayuddhau vIryasaMpannau mahAprANau durAsadau ||2-73-86
radanaiH pannagaripuM kareNa shirasA tadA |
airAvato gajapatirAjaghAna nadaMstathA ||2-73-87
tathA nakhA~NkushaistIkShNairvainateyo balotkaTaH |
tathA pakShanipAtaishcha shakranAgaM jaghAna ha ||2-73-88
muhUrtaM sumahAnAsItsaMpAto gajapakShiNoH |
vismApanIyo jagataH prekShitR^INAM bhayAvahaH ||2-73-89
mUrdhnyathairAvataM tArkShyastADayAmAsa bhArata |
nakhA~NkushakarAlena charaNena mahAbalaH ||2-73-90
saMprahArAbhisaMtapto nipapAta triviShTapAt |
pAriyatre girishreShThe dvIpe.asmi~njanamejaya ||2-73-91
patantamapi taM shakro na mumocha mahAbalaH | 
kAruNyAdatha sauhArdAtpUrvAbhyupagamAdapi || 2-73-92
kR^iShno.apyanvagamachchainaM pR^iShThataH prabhavAvyayaH |
pArijAtavatA dhImAngaruDena mahAbalaH ||2-73-93
sa tasthau parvatashreShThe pAriyAtre tu vR^itrahA |
airAvate samAshvaste sa~NgrAmo vavR^idhe punaH ||2-73-94
sharairAshIvishaprakhyai ratnayuktaiH sutejitaiH |
anyonyaM kurushArdUla shakrakeshavayormahAn ||2-73-95
tato vajrAyudho vajramashaniM cha punaH punaH |
mumocha garuDe rAjannairAvataripau nR^ipa ||2-73-96
vajrAshaninipAtAMstAnsehe shakrasya pakShirAT |
 avadhyo balinAM shreShTho nisargeNa tato balAt ||2-73-97
mumocha pakShamekaikaM mAnayannashaniM sadA |
vajraM cha devarAj~no.atha bhrAtuH kashyapasaMbhavaH ||2-73-98
AkramyamANastArkShyeNa nyamajjannR^ipate giriH |
vivesha dharanIM rAja~nchChIryamANaH samantataH ||2-73-99
chukUja bahumAnena kR^iShNasya sa tu parvataH |
taM chAdrAkShIttataH kR^iShNaH ki~nchichCheShamadhokShajaH ||2-73-100
taM muktvA garuDenAtha tasthau devo vihAyasi |
pradyumnaM cha tadovAcha sarvakR^illokabhAvanaH ||2-73-101
ito dvAravatIM gatvA rathamAnaya mA chiram |
sadArukaM mahAbAho mattejobalamAshritaH ||2-73-102 
vaktavyo balabhadrashcha rAjA cha kukurAdhipaH |
shvo jitvendraM tvAgamiShye dvArakAmiti mAnada ||2-73-103
tathetyuktvA tu dharmAtmA  pradyumnaH pitaraM vibhuH |
gatvA yathoktamuktvA cha yAdavendrabalAvubhau ||2-73-104
nADikAntaramAtreNa punastaM deshamAyayau |
dArukeNa samAyukte rathamAsthAya bhArata ||2-73-105

    iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
pArijAtaharaNe kR^iShNendrayuddhe trisaptatitamo.adhyAyaH