##Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva Chapter 85: Nikumbha and Others Slain Itranslated by K S Ramachandran, ramachandran_ksr @ yahoo.ca December 9, 2008 Note 1: verse 40, line 1 : shAstrANAM is wrong 2: " 45, line 2 : durdarpAM seems wrong 3: " 64, line 2 : trAsakare is right; karo seems wrong.## Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr If you find any errors compared to Chitrashala Press edn, send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com --------------------------------------------------------------- atha pa~nchAshItitamo.adhyAyaH nikumbhaprabhR^itInAM vadhaH vaishampAyana uvAcha ruddheShu bhUmipAleShu sAnugeShu vishAmpate | AviveshAsurAMshchAtha kashmalaM janamejaya ||2-85-1 dishaH pratasthuste vIrA vadhyamAnAH samantataH | kR^iShNAnantaprabhR^itibhiryadubhiryuddhadurmadaiH ||2-85-2 nikumbhastAnathovAcha ruShito dAnavottamaH | bhittvA pratij~nAM kiM mohAdbhayArtA yAta vihvalAH ||2-85-3 hInapratij~nAH kA.NllokAnprayAsyata palAyitAH | agatvApachitiM yuddhe j~nAtInAM kR^itanishchayAH ||2-85-4 phalaM jitveha bhoktavyaM ripUnsamarakarkashAn | hatena chApi shUreNa vastavyaM tridive sukham ||2-85-5 palAyitvA gR^IhaM gatvA kasya drakShyatha he mukham | dArAnvakShyatha kiM chApi dhigdhikkiM kiM na lajjatha ||2-85-6 evamuktA nivR^ittAste lajjamAnA nR^ipAsurAH | dviguNena cha vegena yuyudhuryadubhiH saha ||2-85-7 utsave yuddhashauNDAnAM nAnApraharaNairnR^ipa | ye yAnti yaj~navATaM taM tAnnihanti dhana~njayaH ||2-85-8 yamau bhImashcha rAjA cha dharmaputro yudhiShThiraH | dyAm prayAtA~njaghAnaindriH pravarashcha dvijottamaH ||2-85-9 athAsurAsR^iktoyADhyA keshashaivalashADvalA | chakrakUrmarathAvartA gajashailAnushobhinI ||2-85-10 dhvajakuntataruchChannA stanitotkruShTanAdinI | govindashailaprabhavA bhIruchittapramAthinI ||2-85-11 asR^igbudbudaphenADhyA asimatsyatara~NgiNI | susrAva shoNitanadI nadIva jaladAgame ||2-85-12 tAndR^iShTvaiva nikumbhastu varddhamAnaMshcha shAtravAn | hatAnsarvAnsahAyAMshcha vIryAdevotpapAta ha ||2-85-13 sa vArito jayantena pravareNa cha bhArata | sharaiH kulishasa~NkAshairnikumbho raNakarkashaH ||2-85-14 sannivR^ityAtha daShToShThaH parigheNa durAsadaH | pravaraM tADayAmAsa sa papAta mahItale ||2-85-15 aindristaM patitaM bhUmau bAhubhyAM pariShasvaje | viditvA chaiva saprANaM hitvAsuramabhidrutaH ||2-85-16 abhidrutya nikuMbhaM cha nistriMshena jaghAna ha | parigheNApi daiteyo jayantaM samatADayat ||2-85-17 tatakSha bahulaM gAtraM nikumbhasyaindrirAhave | sa chintayAmAsa tadA vadhyamAno mahAsuraH ||2-85-18 kR^iShNena saha yoddhavyaM vairiNA j~nAtighAtinA | shrAvayAmi kimAtmAnamAhave shakrasUnunA ||2-85-19 evaM sa nishchayaM kR^itvA tatraivAntaradhIyata | jagAma chaiva yuddhArthaM yatra kR^iShNo mahAbalaH ||2-85-20 taM dR^iShTvairAvataskandhamAsthito balanAshanaH | draShTumabhyAgato yuddhaM jahR^iShe saha daivataiH ||2-85-21 sAdhu sAdhviti putraM cha parituShTaH sa sasvaje | pravaraM chApi dharmAtmA sasvaje mohavarjitam ||2-85-22 devadundubhayashchApi praNedurvAsavAj~nayA | jayamAnaM raNe dR^iShTvA jayantaM raNadurjayam ||2-85-23 dadarshAtha nikumbhastu keshavaM raNadurjayam | arjunena sthitaM sArdhaM yaj~navATAvidUrataH ||2-85-24 sa nAdaM sumahAnkR^itvA pakShirAjamatADayat | parigheNa sughoreNa balaM satyakameva cha ||2-85-25 nArAyaNaM chArjunaM cha bhImaM chAtha yudhiShThiram | yamau cha vAsudevaM cha sAmbaM kAmaM cha viryavAn ||2-85-26 yuyudhe mAyayA daityaH shIghrakArI cha bhArata | na chainaM dadR^ishuH sarve sarvashastravishAradAH ||2-85-27 yadA tu naivApashyaMstaM tadA bilvodakeshvaram | dadhyau devaM hR^iShIkeshaH pramathAnAM gaNeshvaram ||2-85-28 tataste dadR^ishuH sarve prabhAvAdatitejasaH | bilvodakeshvarasyAshu nikumbhaM mAyinAM varam ||2-85-29 kailAsashikharAkAraM grasantamiva dhiShThitam | AhvayantaM raNe kR^iShNaM vairiNaM j~nAtinAshanam ||2-85-30 sajjagANDIvamevAtha pArthastasya ratheShubhiH | parighaM chaiva gAtreShu vivyAdhainamathAsakR^it ||2-85-31 te bAnAstasya gAtreShu parighe cha janAdhipa | bhagnAH shilAshitAH sarve nipetuH ku~nchitA kShitau ||2-85-32 viphalAnastrayuktAMstAndR^IShTvA bANAndhanaMjayaH | paprachCha keshavaM vIraH kimetaditi bhArata ||2-85-33 parvatAnapi bhindanti mama vajropamAH sharAH | kimidaM devakIputra vismayo.atra mahAnmama ||2-85-34 tamuvAcha tataH kR^iShNaH prahasanniva bhArata | mahadbhUtaM nikumbho.ayaM kaunteya shR^iNu vistarAt ||2-85-35 purA gatvottarakurUMstapashchakre mahAsuraH | shataM varShasahasrANAM devashatrurdurAsadaH ||2-85-36 athainaM ChandayAmAsa vareNa bhagavAnharaH | sa vavre trINi rUpANi na vadhyAni surAsuraiH ||2-85-37 tamuvAcha mahAdevo bhagavAnvR^iShabhadhvajaH | mama vA brAhmaNAnAM vA viShNorvA priyamAcharan ||2-85-38 bhaviShyasi harervadhyo na tvanyasya mahAsura | brahmaNyo.ahaM cha viShNushcha viprANAM paramA gatiH ||2-85-39 sa eva sarvashastrANAmavadhyaH pANDunandana | trideho.atipramAthI cha varamattashcha dAnavaH ||2-85-40 bhAnumatyApaharaNe deho.asyaiko hato mayA | avadhyaM ShaTpuraM dehamidamasya durAtmanaH ||2-85-41 ditiM shushrUShati tveko deho.asya tapasAnvitaH | anyastu deho ghoro.asya yenAvasati ShaTpuram ||2-85-42 etattu sarvamAkhyAtaM nikumbhacharitaM mayA | tvarayAsya vadhe vIra kathA pashchAdbhaviShyati ||2-85-43 tayoH kathayatorevaM kR^iShNayorasurastadA | guhAM shaTpurasaMj~nAM tAM vivesha raNadurjayaH ||2-85-44 anviShya tasya bhagavAnvivesha madhusUdanaH | tAm ShaTpuraguhAM ghorAM durdharShAM kurunandana ||2-85-45 chandrasUryaprabhAhInAM jvalantIM svena tejasA | sukhaduHkhoShNashItAni prayachChantIM yathepsitam ||2-85-46 tatra pravishya bhagavAnapashyata janAdhipAn | yuyudhe saha ghoreNa nikumbhena janAdhipa ||2-85-47 kR^iShNasyAnupraviShTAstu balAdyA yAdavAstadA | praviShTAshcha tathA sarve pANdavAste mahAtmanaH ||2-85-48 sametAstu praviShTAste kR^IShNasyAnumatena vai | yuyudhe sa tu kR^iShNena raukmiNeyaH prachoditaH | anayadyAdavAnsarvAnyAnayaM baddhavAnpurA || 2-85-49 te muktA raukmiNeyena prAptA yatra janArdanaH | prahR^iShTamanasaH sarve nikumbhavadhakA~NkShiNaH ||2-85-50 rAjAno vIra muncheti punaH kAmaM yathAbruvan | mumocha chAtha tAnvIro raukmiNeyaH pratApavAn ||2-85-51 adhomukhamukhAH sarve baddhamaunA narAdhipAH | lajjayAbhiplutA virAstasthurnaShTashriyastatdA ||2-85-52 nikumbhamapi govindaH prayatantaM jayaM prati | yodhayAmAsa bhagavAnghoramAtmaripuM hariH ||2-85-53 parigheNAhataH kR^iShNo nikumbhena bhR^ishaM vibho | gadayA chApi kR^iShNena nikumbhastADito bhR^isham ||2-85-54 tAvubhau prohamApannau suprahArahatau tadA | tataH pravyathitAndR^iShTvA pANDavAMshchAtha yAdavAn ||2-85-55 jepurmunigaNAstatra kR^iShNasya hitakAmyayA | tuShTuvushcha mahAtmAnaM vedaproktaistathA stavaiH ||2-85-56 tataH pratyAgataprANo bhagavAnkeshavastadA | dAnavashcha punarvIrAvudyatau samaraM prati ||2-85-57 vR^iShabhAviva nardantau gajAviva cha bhArata | shAlAvR^ikAviva kruddhau praharantau raNotkaTau ||2-85-58 atha kR^iShNaM tadovAcha nR^ipaM vAgasharIriNI | chakreNa shamayasvainaM devabrAhmaNakaNTakam ||2-85-59 iti hovAcha bhagavAndevo bilvodakeshvaraH | dharmaM yashashcha vipulaM prApnuhi tvaM mahAbala ||2-85-60 tathetyuktvA namaskR^itvA lokanAthaH satAM gatiH | sudarshanaM mumochAtha chakraM daityakulAntakam ||2-85-61 tannikumbhasya chichCheda shiraH pravarakuNDalam | nArAyaNabhujotsR^iShTaM sUryamaNDalavarchasam ||2-85-62 utpapAta shirastasya bhUmau jvalitakuNDalam | meghamatto gireH shR^i~NgAnmayUra iva bhUtale ||2-85-63 nikumbhe nihate tasmindevo bilvodakeshvaraH | tutoSha cha naravyAghra jagattrAsakaro vibhuH ||2-85-64 papAta puShpavR^iShTishcha shakrasR^iShTA nabhastalAt | devadundubhayashchaiva praNedurarinAshane ||2-85-65 nananda cha jagatkR^itsnaM munayashcha visheShataH | daityakanyAshcha bhagavAnyadubhyaH shatasho dadau ||2-85-66 kShatriyANAM cha bhagavAnsAntvayitvA punaH punaH | ratnAni cha vichitrANi vAsAMsi pravarANi cha ||2-85-67 rathAnAM vAjiyuktAnAM shaTsahasrANi keshavaH | adadAtpANDavebhyashcha prItAtmA gadapUrvajaH ||2-85-68 tadeva chAtha pravaraM ShaTpuraM puravardhanaH | dvijAya brahmadattAya dadau tArkShyavaradhvajaH ||2-85-69 satre saMapte cha tadA sha~NkhachakragadAdharaH | visarjayitvA tatkShatraM pANDavAMshcha mahAbalaH ||2-85-70 bilvodakeshvarasyAtha samAjamakarotprabhuH | mAMsarUpasamAkIrNaM bahvannaM vya~njanAkulam ||2-85-71 niyuddhakushalAnmallAndevo mallapriyastadA | yodhayitvA dadau bhUri vittaM vastrANi chAtmavAn ||2-85-72 mAtApitR^ibhyAM sahito yadubhishcha mahAbalaH | abhivAdya brahmadattaM yayau dvAravatIM purIm ||2-85-73 sa vivesha purIM ramyAM hR^iShTapuShTajanAkulAm | puShpachitrapathAm vIro vandyamAno naraiH pathi ||2-85-74 imaM yaH ShaTpuravadhaM vijayaM chakrapANinaH | shR^iNuyAdvA paThedvApi yuddhe jayamavApnuyAt ||2-85-75 aputro labhate putramadhano labhate dhanam | vyAdhito muchyate rogI baddhashchApyatha bandhanAt ||2-85-76 idaM puMsavanam proktaM garbhAdAnaM cha bhArata | shrAddheShu paThitaM samyagakShayyakaraNaM smR^itam ||2-85-77 idamamaravarasya bhArate prathitabalasya jayaM mahAtmanaH | satatamidaM hi yaH paThennaraH sugatimito vrajate gatajvaraH ||2 85-78 maNikanakavichitrapANipAdo niratishayArkaguNorihAdinAthaH | chaturudadhishayashchaturvidhAtmA jayati jagatpuruShaH sahasranAmA ||2-85-79 iti shrImahAbhrate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi ShaTpuravadho nAma pa~nchAshItitamo.adhyAyaH