Harivamsha, volume II, Appendix II, BORI, 1971 shrIgaNeshAya namaH hari OM itranslated by A. Purushothaman, purushothaman_avaroth @yahoo.com sheShadharmaprakaraNam - 29 R^iNavimochanam vaishaMpAyana uvAcha ityevaM dharmamAshcharyaM satsa~Ngasya R^iNasya cha | shrutvA pRIto mahAbhAgo dharmasUnuruvAcha tam || 29-1 yudhiShThira uvAcha kuruvR^iddha namaste.astu vasUnAmagrayAyine | bhakto.asi devadevasya samastajagatAM pateH || 29-2 dAtA pratigrahItA cha kiM kariShyati vartanam | iha loke hyabhAve tu sukhaduHkhaM kathaM bhavet || 29-3 vR^iddhyalAbhe mahAlAbhe hyatha vA mUlanaShTake | iha loke paratrApi kiM kariShyati tadvada || 29-4 bhIShma uvAcha mahatA brahmaputreNa nAradena sudhImatA | tadahaM saMpravikShyAmi shR^iNu nAnyamanAH prabho || 29-5 puNyaM pavitramAyuShyaM sarvapApaharaM shubham | R^iNamochanakaM nAma sarveShAM puShTivardhanam || 29-6 dattena dhanavA.Nlloke hyadattena cha nirdhanaH | sukr^itena cha pApena bhavatyeva na kAraNam || 29-7 R^iNakartA pitA shatrurdhanakartA pitA sakhA | pativratA cha jananI hyasatI cha pitA tathA || 29-8 bhAryA cha vashinI nityaM putro.api shrutavAnsakhA | R^iNI duHkhI sukhI dAtA paraloke cha pANDava || 29-9 tasmAtsarvaprayatnena R^iNavAnna bhavennR^ipa || 29-10 atra te kathayiShyAmi itihAsaM purAtanam | shrotR^INAM sarvapApaghnaM vairAgyajananaM shubham || 29-11 AsItpurA kR^itayuge brAhmaNo bandhuvatsalaH | sarvadharmasamAyuktaH kaushiko nAma shIlavAn || 29-12 vasumAnbahuputrashcha shrutadharmo bahupradaH | upArjayAmAsa dhanaM vidyAkR^iShimukhena cha || 29-13 pravR^iddhamabhavadvittaM viduSho brAhmaNasya hi | dharmavR^iddhyA mahArAja lakShANAM tu sahasrakam || 29-14 satyashIlo mahAnAsItsakhA tasya yudhiShThira | daridro bahuputrashcha kR^ishA~Ngo vyAdhito bhR^isham || 29-15 kaushikaH sa tu dharmAtmA dadAti cha dhanaM svakam | annAbhAvAttathA snehAnnirdhanatvAchcha sarvathA | sakhyuH snehAdvR^iddhilobhAddharmataH kurunandana || 29-16 tato bahutithe kAle dvijau tau tu kShayaM gatau | tato yamabhaTairnIto darshitau cha visheShataH || 29-17 tatau dAtA yamaM dR^iShtvA satvaraM praNipatya cha | tadA nivedayAmAsa dharmarAjAya satvaram | shrUyatAM dharmarAjedaM satyashIlena yatkR^itam || 29-18 dattApahArI bhUloke kR^itaghno lokadUShakaH | apradAya mayA dattamimaM lokamupAgataH || 29-19 asatyavAdI dharmAtmansatyashIla iti shrutaH | rAjataskaradurvR^ittairmayA yat saMchitaM dhanam | tatsarvaM layamAyAti kiM kariShye mahAmate || 29-20 shR^i~NkhalAshatasaMyuktaH kAShTapAShANapiDitaH | bahudhA bhagnamAno.api tadA no dattavAndhanam || 29-21 svavittamasya dattvA tu rikto.ahamabhavaM prabho | putradarAstathA bhR^ityAH sarve vai riktatAM gatAH || 29-22 ayaM chApyatra saMprAptaH kiM kariShyAmi sUryaja | asya veSheNa vishvAsaM vAchi karmANi cheShTite || 29-23 kuru dInasya pApasya gomukhavyAghrarUpiNah | kuDumbaghAtakasyAsya sadA kArpaNyabhAShiNaH | abhAve ninditasyAsya vishvAsam vAchi mA kR^ithA || 29-24 tasya tadvachanaM shrutvA kaushikasya tu dharmaja | satyashIlo R^iNI prAha pretarAjaM bhayaMkaram || 29-25 pApo.ahaM pApakarmAhaM pApAtmA pApasambhavaH | trAhi mAM vachanaM deva tvadagre vaktumakShamam || 29-26 pApino vachanaM deva sarvatrApi vigarhitam | tathApi vakShye kArpaNyaM dharmarAjasya te.agrataH || 29-27 pApinA bahuputreNa nirbhAgyena mayA khalu | kaushikAttu dhanaM gR^ihya kuTumbabharaNaM kR^itam || 29-28 kShetrotpattyAsya dAsye.ahamiti matvA R^iNaM kR^itam | R^iNaM vai dharmasAkShyA cha na dattaM dharmarAja hi || 29-29 tasminkAle mahApIDA rAjachorasamudbhavA | AsIllokashcha durbhikSho vyAdhibhiH paripIDanam || 29-30 kR^iShibhiH phalitA bhUmirnaiva daNDadharaH prabho | kShudbAdhA grAmabAdhA cha chorabAdhAtiduHsahA || 29-31 gR^ihakShetraM vyapahR^itaM sutAH deshAntaraM gatAH | vyAdhinA pIDito.ahaM tu hyapatyAni mR^itAni me || 29-32 veshma dagdhaM vishAlaM me godhanaM taskarairhR^itam | kAle kAle na vr^iShTishcha kR^iShiM kartuM na hi kShamaH || 29-33 anaDvAhashcha shakaTAsturaMgA dAsadAsikAH | rAjabhR^ityairapahR^itAH karAbhAvAdkathaMchana | jIvAmi bhikShayA deva vyAdhinA paripIDitaH || 29-34 evaM sthite mayi kR^ishe hyantakAla samAgataH | tasminnavasare deva tvadbhaTAshchAtidAruNAH || 29-35 kAlapAshairdR^iDhaM badhvA prApayanti sma mAmiha | kiM kariShyAmyahaM deva hyatrAyaM mAM prabAdhate || 29-36 anyathA chintitaM kAryaM daivena kR^itamanyathA | ahamanyatra chintAmi daivamanyatra chintayet || 29-37 tvameva chintayatvadya kR^isho dIno vivastrakaH | shuShkakaNThoShThatAlushcha nityaduHkhAtidAruNaH || 29-38 kShutkShAmo.ahaM mumUrShushcha bAdhitastava kiMkaraiH | kiM karomi cha suryAtmanR^iNAdvai mochanaM katham || 29-39 kaushiko.asau mahaprA~jno devatAgaNasevitaH | apsarobhiH parivR^ito vimAnashatasevibhiH | vartate tava dharmesha nikaTe dIpayandishaH || 29-40 mama sakhyumahAprItirmayi nityaM samAshritA | idAnIM sarvadharmaj~na viparItAbhavanmayi || 29-41 vanAni dahato vahneH sakhA bhavati mArutaH | sa eva dIpanAshAya kR^ishe kasyAsti sauhR^idam || 29-42 dharmarAja uvAcha R^iNapradAtA dhanavAndAtA pAtravisheShavit | bhUloke suraloke va pUjya eva dhanI sadA || 29-43 sushIlo bandhumAnvAgmI nityaM chAtithipUjakaH | kR^itaghno R^iNavAnbhR^ityo duHkhI sarvatra nindakaH || 29-44 kuchelaH kutsito dhUrtau durAchArI tu kAmukaH | shvavr^ittiH pishuno jAro R^iNI sarvatra duHkhitaH || 29-45 adattadoSheNa bhaveddaridro daridradoSheNa karoti pApam | pApAdavashyaM narakaM prayAti punardaridraH punareva pApI || 29-46 nyAyasAramidaM vachmi lokAnAM yuvayoH kR^ite | shR^iNvantu pitaraH sarve rAjavaryAshcha ye.anaghAH || 29-47 R^iNI dAtushcha putratvaM dAsyApatyaM pashutvatAM | anaDvAMshcha pashutvaM cha gamiShyati na saMshayaH || 29-48 R^iNAdyAvadvimukto.asau kR^iShivyApArajIvanaiH | tAvadvai putradAsatvamalpAyuShTvaM gamiShyati || 29-49 evaM nishchitya bhagavAnbrahmA lokapitAmahaH | Aj~nAM dattvA mamemAM tu svarloke supratiShThitaH || 29-50 bhIShma uvAcha evaM nishchitya R^iNinaM vikartanasuto vashI | pAlayAmAsa dharmeNa svaM lokaM dharmanandana || 29-51 etadvij~nAya matimAnR^iNavAnna bhaviShyati | sukhI sarvatra bhavitA shAshvataM lokameShyati || 29-52 idaM pavitraM pApaghnaM puNyaM R^iNavimochanam | yachChrutvA sarvapApebhyo muchyate sa R^iNAddhi saH || 29-53 March 1, 2009