Harivamsha, volume II, Appendix II, BORI, 1971
shrIgaNeshAya namaH
hari OM
itranslated by A. Purushothaman, purushothaman_avaroth @yahoo.com
sheShadharmaprakaraNam  45

tu~NgabhadrAkoTishaMkaramAhAtmyam

vaishaMpAyana   uvAcha  

shuddhAntaHkaraNo rAjA dharmasUnuH sahAnujaiH  |
paprachCha varadharmANi punareva nadIsutam  ||  45-1

yudhiShThira uvAcha  

devavrata mahaprAj~na pANDUnAM hitakR^ittama  |
rAmaH kimakarottatra pampAtIre manorame  ||  45-2
bhavAnvetti hi tatsarvaM kR^ipayA vada suvrata  |
rAmasya charitaM shrotuM  paraM kautUhalaM hi me  ||  45-3

bhIShma uvAcha  

aho te vimalA buddhirdharmasUno mahAmate  |
AshcharyamatulaM vR^ittaM  rAmachandrasya dhImataH  |
yasya shravaNamAtreNa naraH pApaiH pramuchyate  ||  45-4
tu~NgabhadrAmahAnadyAmatha  snAtvA yudhiShThira  |
kR^itamAdhyAhniko rAmo muniM  proche salakShMaNaH  ||  45-5
mata~NgaM munishArdUla prasiddho.asi jagattraye |
shrutyA  vR^ittena tapasA  dharmeNa vinayena cha  ||  45-6
kR^itakR^ityo munishreShTha tu~NgA  saMsevyate tvayA  |
sarvapApakShayakarI  sarvopadravanAshinI ||  45-7
tu~NgabhadrA shubhakarI  puNyatoyA shubhAvahA  |
sevitAsau tvayA  brahmandevAnAmapi durlabhA  ||  45-8
atra snAtA pApino.api  pitR^imAtR^ikulAni cha |
sahasrANi samuddhR^itya  brahmalokaM vrajanti hi  ||  45-9
durlabhA manujaiH krUraiH kR^itaghnaiH pApakarmabhiH  |
tvAdR^ishaiH puNyashIlaishcha sadA sevyA mahAmate  ||  45-10
virUpAkShaM mahAdevaM koTishaMkaramavyayam |
puNyashIlaM sadAnandaM  mune darshaya me shivam  ||  45-11
vaM natvA kR^itakR^ityo.ahaM  kR^ipayA tava suvrata  |
sItAvirahajaM duHkhaM  tyajAmi tvatprasAdataH  ||  45-12

bhIShma uvAcha  

taM natvA manasA rAmaM  viShNurUpiNamavyayam  |
R^iShirmata~NgaH provAcha dharmaj~no  rAghavaM prati  ||  45-13
rAma rAma mahAbAho  jAne tvAM viShNumavyayam  |
satyapratij~naM  deveshamArtatrANaparAyaNam   ||  45-14
na tvayAviditaM  kiMchitsarvalokeShu  shAshvata  |
mayi kAruNyabhAvena  shaMkaraM paripR^ichChasi  ||  45-15
koTishaMkaravikhyAte  sthAne.asmindevasaMtatiH  |
shaMkaraM toShayamAsa   pratyekaM raghunandana  ||  45-16
AdityA vasavo rudrA vishvadevA  marudgaNAH  |
gandharvA lokapAlAshcha R^iShayashcha tapodhanAH  |
shaMkaraM toShayAmAsuH shAshvatasthAnakA~NkShayA  ||  45-17
anekakoTisAhasraM  li~Ngamatra niveshya cha  |
yugAnAM trINi chatvAri  pUjayAmAsuravyayam  ||  45-18
umApatirvirUpAkShaH  prasanno.abhUddivaukasAm  |
koTisho rUpamAsthAya  pratyekaM tu pinAkadhR^ik ||  45-19
kimarthaM tapyate  devaishchiraM kAyavishoShibhiH  |
nandistAnparipaprachCha nandIshashchetyuvAcha  tam  ||  45-20
Aj~nayA nIlakaNThasya  koTimUrteH pratApavAn  |
varaM vR^iNIdhvaM  bho devA ityuvAcha vR^iShadhvajAt  ||  45-21
ukttAste nandinA devA divamAlokya vismitAH  |
anekA~nshaMkarAndR^iShTvA  bhItAH prochuH shivaM prati  ||  45-22
no vayaM vidma devesha divyarUpaM bhayaMkaram  |
AkAshaM bhUtalaM vyAptaM  kathaM vAchAmahe varam  ||  45-23
ekarUpadharo bhUtvA  sukhAsIno maheshvaraH  |
dAtumarhasi  vishvAtmanvaramasmatsukhAvaham  ||  45-24

Ishvara uvAcha  

aShTamUrtidharo bhUtvA shilAyAM brahmaNaH surAH  |
chiraM vastumihechChAmi varayadhvaM varaM mayi  ||    45-25
ityuktvA pArvatIkAnto nandinA bhR^i~NgiNA  saha  |
divyarUpadharo bhUtvA  shilAyAM brAhmaNo.avasat  ||  45-26
tatra devAH sa gandharvA  dikpAlaiH saha saMgatAH  |
virUpAkShaM namaskR^itya vachanaM  chedamabruvan  ||  45-27
pAhi pAhi virUpAkSha praNatArtipraNAshana  |
tvadpAdakamalAdanyadasmAkaM naiva vidyate  ||  45-28
anantabhogamAyuShyaM  chiraM vAsaM maheshvara  |
dehi svarge jagannAtha  nIlakaNTha   namo.astu te  ||  45-29

Ishvara uvAcha  

brahmAvasAnaparyantaM  yuShmAkaM  svargavAsinAm  |
astu  vAsaH surAH sarve  hyatra vatsyAmahaM chiraM  ||  45-30
rAmo.ahaM tu bhaviShyAmi viShNvaMshena samanvitaH  |
dashAnanapurogAMshcha haniShye tAni saMyuge  ||  45-31   
R^ikShavAnararUpeNa yUyamatra janiShyatha  |
viharAma vane puNye golA~NgUlaniShevite  |
tu~NgAjalasamUhena tR^iptA mUlaphalena cha  ||  45-32
ityuktA  bhUtanAthena devadevena rAghava  |
saMprahR^iShTAH suragaNA divaM jagmuryathAsukham  ||  45-33
sa tvaM rAma mahAbAho  shaMkaro lokashaMkaraH  |
vadArthaM rAvaNAdInAM jAto raghukule shubhe  |
te surA vAnarA jAtA  hyAgamiShyanti saMprati  ||  45-34
taiH sArdhama~NgaM nagarIM rAkShasendrasya durmateH  |
la~NkAM gantAsi  dharmAtmanhaniShyasi nishAcharam  ||  45-35
ityukto muninA tena  mata~Ngena mahAtmanA  |
rAmo dharmavidAM shreShTho mumoda cha  namAma cha  ||  45-36
punaH provAcha dharmAtmA  rAmachandro mahAmanAH  |
mata~Nga munishArdUla  kR^itakR^ityo.asi saMprati  ||  45-37
keyaM brahmashilA proktA devagandharvasevitA  |
brUhi tAM munishArdUla  yattanmukhyasthalaM shubahm  ||  45-38

mata~Nga uvAcha  

brahmAdayaH surAH sarve yoginaH sanakAdayaH  |
gandharvA lokapAlAshcha  snAnti nadyAM shubhavratAH  ||  45-39
shilAmAruhya sasnehaM virUpAkShasya pArshvataH  |
japadhyAnaparA nityamAsate brahmavittamAH  ||  45-40
dakShiNe pUrvadigbhAge pashchime raghunandana  |
yA shilA subhagA proktA sA vai brahmashilA smR^itA  ||  45-41
tasyAM sthitvA japaM chakrurdivyamantravidaH surAH  |
mAghamAse visheSheNa snAtvA tatropaviShThitAH  ||  45-42
gAyatryAdirmahAmantrairjapaM kurvanti te surAH  ||  45-43
tasmAdbrahmashilA proktA brahmAnuShThAnato  nR^ipa  |
ye kurvanti japaM dAnaM teShAM lokastu shAshvataH  ||  45-44
ye narAH puNyakarmANo  hyatra majjanti nityashaH  |
teshAM lokAstu kAkutstha   devagandharvasevitAH  ||  45-45
vikhyAtaM triShu lokeShu virUpAkShasya pashchime   |
vasiShThasyAshramaM viddhi sarvapApapraNAshanam  ||  45-46
tapaH kurvanti munayo manava R^iShyastathA  |
vasiShThasyAshrame puNye sarvapApavivarjite  ||  45-47
purataH pUrvadigbhAge  koTishaMkarasaMj~nite  |
ye majjanti narashreShThAstheShAM lokaH kapardinaH  ||  45-48
sthApanAtkoTili~NgAnAM daivatairdevavallabhaH  |
koTishaMkaranAmnA tatprathitaM  pR^ithivItale  ||  45-49
tatra kurvanti munayo  japaM paramapAvanam  |
adyApi rAghavashreShTha d^RiShadbhirabhigUhite  ||  45-50
tatra devAstrayatrIMshatkoTili~NgaprapUjanAt  |
shAshvataM paramaM sthAnaM  jagmuste bharatarShabha  ||  45-51
atra majjanti munayo  mAnavA manujeshvara  |
siddhayoge puNyadine mAghamAse  visheShataH  ||  45-52
koTishaMkaravikhyAtaM  li~NgaM paramapAvanam  |
natvA spR^iShTvA divaM yAti pApavAnapi rAghava  ||  45-53
abhiShekAdinaivedyaiH shaMkaraM yaH prapUjayet  |
sa  muktaH sarvapApebhyo yAnArUDho divaM vrajet  ||  45-54
yaH snAti dinamekaM tu  shaMkarasya cha saMnidhau  |
sa koTikulasaMyuktaH  shivaloke mahIyate  ||  45-55
tasmAdvai pUrvadigbhAge  kroshamAtre tu rAghava  |
kapilasyAshramaM viddhi sarvapApapraNAshanam  ||  45-56
shaMkaraM tu virUpAkShaM  kapileshvaramavyayam |        
trikAlaM pUjanaM kurvaMstiShThAmi  raghunandana  ||  45-57
tasya pUjAprabhAvena  tvAmahaM dR^iShTavAnkila  |
kR^itakR^ityo.asi bhadraM te  mAM pAlaya raghUttama  ||  45-58
saMsAraviShavR^ikShastu  mahArUDho duratyayaH  |
Chettumarhasi taM rAma svasti syAttu namo.astu te ||  45-59
evamuktvA munivarastUShNImAste  raghUttama  |
kR^itA~njalipuTe  dhImAnAnandAshrupariplutaH  ||  45-60
rAmo.api taM namaskR^itya  vachanaM chedamabravIt  |
mata~Nga munishArdUla tathAstu tava bhAShitam  |
kR^ipayA tava dharmAtmanhaniShye rAkShaseshvaram  ||  45-61
tu~NgAsnAnaphalAdvidvanvirUpAkShasya darshanAt  |
manaHprasAdamagamatpApAchcha  parimochitaH  |
svasti te.astu  gamiShyAmi kiShkindhAM nagarIM shubhAm  ||  45-62
ityuktvA taM namaskR^itya prayayau raghunandanaH  |
tasmAttvamapi tAM pampAM  gantumarhasi suvrata  ||  45-63
tu~NgAsnAne virUpAkShe  dharmade koTishaMkare |
matiM kuru mahArAja mahApAtakanAshine  ||  45-64
sarvatra sulabhA tu~NgA tristhAneShu  tu durlabhA  |
mArkaNDeye juhAraNye virUpAkShe  visheShataH  ||  45-65
durlabhaM sarvalokAnAM virUpAkShasya darshanam  |
kathaMchiddarshanaM labdhvA sarvapApaiH  pramuchyate  ||  45-66
mahApAtakayukto vA yukto vA sarvapAtakaiH  |
sakR^ittu~NgAMbhasi snAtvA naraH pApaiH pramuchyate  ||  45-67
pibedyaH kaNamAtraM tu tu~NgAmbhaH so.api mAnavaH  |
j~nAnAj~nAnakR^itaiH pApairmukto nAkaM samashnute  ||  45-68
ya idaM puNyamAkhyAnaM  shR^iNuyAdapi mAnavaH  |
so.api pApavinirmukttastu~NgasnAnaphalaM labhet  ||  45-69


April 14, 2009