Harivamsha, volume II, Appendix II, BORI, 1971
shrIgaNeshAya namaH
hari OM
itranslated by A. Purushothaman, purushothaman_avaroth @yahoo.com
sheShadharmaprakaraNam  57

bhAratamahimAnuvarNanam

bhIShma   uvAcha  

kaviM purANamajaraM vishvarUpiNamavyayam   |
yogidhyeyaM sadAnandaM dhyAtvA tatpadamashnute  ||  57-1
pitAmbaradharaM viShNuM sarvadhAtAramachyutam  |
vanamAlAvirAjantaM dhyAtvA tatpadamashnute  ||  57-2
AdyantashUnyAm lokAnAmIshvaraM puruShottamam  |
vanamAlAvirAjantaM dhyAtvA tatpadamashnute  ||  57-3
shuddhasphaTikasaMkAshaM sUryakoTisamaprabham  |
shrIvatsavakShasaM viShNuM dhyAtvA tatpadamshnute  ||  57-4
kaustubhena virAjantaM muktadAmavibhUShitam  |
keyUrahArasubhagaM dhyAtvA tatpadamashnute  ||  57-5
shriyA cha parayA nitayM  sevyamAnapadadvayam  |
munIndranikarairvandyaM  dhyAtvA tatpadamashnute ||  57-6
saMsAratApavichChedakAraNaM kamalAshrayam  |
bhaktachintyaM sthiraM devaM dhyAtvA tatpadamashnute  ||  57-8
vandyaM vareNyaM puruShamIshvaraM sarvatomukham  |
viShNum jiShNuM jitAmitraM dhyAtvA tatpadamashnute ||  57-9
chaturbAhumudArA~NgaM pItakausheyavAsasam  |
nIlotpaladalashyAmaM dhyAtvA tatpadamashnute ||  57-10
anAdinidhanaM shAntam nirmalaM vishvatomukham |
sR^iShTisthitilaye hetuM dhyAtvA tatpadamashnute  ||  57-11
trAyantaM bhuvi sAdhUnAM hantAraM chAtatAyinAm  |
dharmasetuM mahAbAhuM dhyAtvA tatpadamashnute ||  57-12
aNoraNIyAMsamajaM  mahato.api mahIyasam  |
sarvaprabhumanIshAnAM dhyAtvA tadpadamashnute  ||  57-13
rAmamindIvarashyAmaM j~nAnAnandamariMdamam  |
upendramindrAriharaM dhyAtvA tatpadamshnute  ||  57-14
rAvaNAntakaraM  devamamlAnakusumAnvitam  |
surArchitapadadvandaM  dhyAtvA tatpadamashnute  ||  57-19
trAhi pAlaya devesha devadeva jagatpate  |
evaM dhyAtvA naro yastu tatpAdakamalaM vrajet    ||  57-20
kAlAtmankamalAnAtha kalidoShanivAraNa  |
tubhyaM namo hR^iShIkesha  namaH saMsR^itihAriNe  ||  57-21
evaM dhyAtvA sarvakAlaM naraH pApavR^itopi vA  |
hitvAghaughaM sa yAtyeva vaikuNThabhavanaM nR^ipa  ||  57-21
tvaM sadA chintayandevaM viShNuM kamalalochanam  |
achirAtprApyase   bhUtiM nAkaM shAshvatameShyasi  |
etaduktaM mayA sarvaM kiM bhUyaH shrotumiChasi  ||  57-21
kR^iShNasya kR^ipayA vedmi nAradasya  varAnnR^ipa  |
nAradAttu mayA j~nAtaM matto vai bhavatA shrutam  ||  57-22
yaH shR^iNoti sadA bhaktyA kalidoShairna lipyate  ||  57-23
viShNuvAmanapadmAkhyaM brAhmaM brahmANDapa~nchakam |
bhArataM shuklavAguktaM purANaM bhAgavatAhvayam  |
shrotavyaM hi prayatnena saMsArachChedalipsunA  ||  57-24
kR^iShNaM bhajasva dharmAtmaMstameva sharaNaM  vraja  |
tatprasAdAdbhavenmuktiH priyaste yadupuMgavaH  ||  57-25
svasti te.astu hariH sAkShAtsiddhado vR^iShNivallabhaH  |
sadA vasatu rAjendra tava chitte janArdhanaH  ||  57-26

vaishaMpAyana uvAcha  

ityuktvantaM dharmaM tu dharasUnuH praNamya tam  |
kR^itArtho.asmIti gA~Ngeyam pUjayAmAsa dharmajaH  ||  57-27  
munayo vipramukhyAshcha rAjAnashcha nadIsutam  |
pUjayAmAsuravyagrAH kR^iShNe nishchitabuddhayaH  ||  57-28
tenaivam satkR^ito bhIShmastIrthayatrAparo.abhavat  |
dharmarAjo.anujaiH  sArdhamAste dhyAya~njanArdanam  ||  57-29
purANaratnametaddhi harivaMshAtsamuddhR^itam  |
nAradIyamidaM dharmyamitihAsaM purAtanam  |
kR^iShNena gaditaM sAkShAtddharmaputrAya dhImate  ||  57-30
sukR^idvA shR^iNuyAdvApi  sheShadharmamimaM nR^ipa  |
sarvapApavinirmuktaH sagachChedvaiShNavaM padam  ||  57-31
rAjasUyasya yaj~nasya yatphalaM labhate naraH  |
tatphalaM samavApnoti hyasya shravaNakIrtanAt  ||  57-32
saptadvIpavatiM pR^ithvIM sashailavanakAnanAm  |
dattvA yatphalamApnoti  tatphalaM cha prapadyate  |
shR^iNuyAdya imam nityaM yashchApi parikIrtayet  ||  57-33
prAptnuyAnnAshubhaM kiMchitparatreha cha mAnavaH  ||  57-34
sarvavidyAdhikArI syAddvijo rAShtraM labhennR^ipaH   |
vaishyaH pashudhanaM chaiva shUdro vai dharmamashnute  ||  57-35
putrakAmo labhedputraM kanyA bhartAramApnuyAt  ||  57-36
rAjA vA rAjaputro vA shR^iNoti satataM nR^ipa  |
gokoTInAM saMpradhanAtyatphalaM tadavApnuyAt  ||  57-37
rogArto bandhanArto vA muchyate duHkhasaMchayAt  ||  57-38
rAjyaputradhanaprAptidhAnyaratnavasUni cha  |
asya shravaNamAtreNa labhate  nAtra saMshayaH  ||  57-39
etasmAnna paraM kiM chichChrotavyamiha vidyate  ||  57-40
bhAratAdhyayanAtpuNyAdbrahmahatyAdikAnyapi  |
mahApAtakajAlAni vinashyanti na saMshayaH  ||  57-41
kalidoShaviShArtAnAM jantUnAM hatachetasAm  |
uttArakaM tvekameva bhAratAdhyayanaM  bhuvi  ||  57-42
bhArataH pa~nchamo vedo vedAntArthopabR^iMhakaH  |
strIshUdradvijabandhUnAmapi mokShapradAyakaH  ||  57-43
bhAratAdhyayanAshakto  harivaMshaM paThennaraH  |
dine dine prAtarevaM saMpUrnaM phalamashnute  ||  57-44
harivaMshasya paThane.pyashaktah imamAdarAt  |
paThedvA pAThayedvApi tasya muktiH kare sthitA   ||  57-45

sUta uvAcha   

tata pArIkshito vidvA~njanamejayabhUpatiH  |
shrutvedaM bhAratAkhyAnaM  samagraM vedasaMmitam  |
madhyesabhaM  maharShINAM vaishaMpAyanamabravIt  ||   57-46

janamejaya uvAcha  

vyAsashiShya mahAprAjna tvatprasAdAnmayA shrutam  |
bhAratAkhyAnamakhilaM kR^itArtho.asmi mahAmate  |
netaH param mayA kiMchichChrotavyamiha vidyate  ||   57-47
evamuktvA sa rAjarShirR^iShivaryasya tasya vai  | 
anuj~nAM  tu puraskR^itya vyAsasyAnumate tadA |
bhAratAkhyAnavaryasya shAntiM chakre vidhAnataH  ||  57-48
kArayAmAsa viprANAM koTInAM bhojanaM tadA  |
prAdAdvisheShatastatra  dhanavastrAdikaM bahu  ||   57-49
sachChotriyANAM  viprANAM riktAnAM tu tapasvinAM  |
tataH svarNasya rAshiM tu sarvaratnopashobhitam  |
kArayAmAsa matimAnR^iShimadhye mahAtapAH  ||  57-50
vaishaMpAyanamAhUya vaktAraM bhAratasya vai  |
sarvaratnairabhyaShi~nchanmUrdhni tasya mahAtmanAH  |
tatastenAbhiShekeNa pUrNastR^iptashcha so.abhavat  ||  57-51
grAmAnbahUnadAttasmai R^iShivaryAya dhImate  ||  57-52
evaM nirvartayitvA tu shAntikarma sa bhUpatiH  |
bandhimAgadhamuktaistu jayaghoShairvisheShataH  |
stUyamAnaH svanagaraM  prAvishatkR^iShNamAnasaH  ||  57-53
shraddadhAnasya pUyante  sarvapApAnyasheShataH  |
kalidoShaharaM nAma dharmashravaNapAvanam  |
shR^iNvatAM sarvapapAni vilayaM yAnti bhUrishaH  ||  57-54

varamimamitihAsaM shR^iNvatAM laukikAnAM  
sakaladuritashAntiH sadya evAstu viprAH  |
sa bhavati hariloke bhaktirasminmurArau
jagati sakalametaddurlabhaM pApinAM cha  ||  57-55

M1
kAyena vAchA manasendriyairvA
buddhyAtmanA vA prakR^iteH svabhAvAt  |
karomi yadyatsakalaM parasmai
narAyaNAyeti samarpayAmi  ||
yadakSharaM padaM bhraShTam mAtrAhInaM tu yadbhavet  |
tatsarvaM kShamyatAM deva  narAyaNa namo.astu te  ||  
shrIsheShadharmagraMthaH samAptaH  | Om tatsat  | hariH Om |  
shR^IkR^iShNArpaNamastu |

May 9, 2009